Vāhaṭa: Aṣṭāṅganighaṇṭu

sarvajñāya namaskṛtya dravyāṇāṃ gūḍhavācinām
aṣṭāṅgasaṃgrahoktānāṃ nighaṇṭur abhidhīyate // VAnigh_1

vidārīpañcāṅgulavṛścikālīvṛścīvadevāhvayaśūrpaparṇyaḥ
kaṇḍūkarī jīvanāhvasvasaṃjñe dve pañcake gopasutā tripādī // VAnigh_2

vidāryādir ayaṃ hṛdyo bṛṃhaṇo vātapittahā
śoṣagulmāṅgamardordhvaśvāsakāsaharo gaṇaḥ // VAnigh_3

vidārī gajavājīṣṭā vṛṣagandhekṣugandhikā
śṛgālikā puṣpavallī śuklakandā palāśikā // VAnigh_4

kṣīrekṣuvallīgandhānyā kṣīraśuklā payasvinī
vallīpalāśikā kṣīravidārī śreṣṭhakandakaḥ // VAnigh_5

pañcāṅgulo vardhamānaś citro gandharvahastakaḥ
uruvūkas tathairaṇḍa āmaṇḍo vātanāśanaḥ // VAnigh_6

raktairaṇḍo dvitīyas tu vyāghro vyāghratalopamaḥ
nakrāhidaṃṣṭrikā kolī vṛścikāly uṣṭradhūmakaḥ // VAnigh_7

kāleyī dhūmrapattroṣṭrā viśalyā sarpadaṃṣṭrikā
punarnavā varṣaketuḥ vṛścīvaḥ śvetamūlakaḥ // VAnigh_8

varṣābhūḥ dīrghapattrā ca vikasas tu kaṭhillakaḥ
sunāḍiko raktapuṣpo viśākho maṇḍalacchadaḥ // VAnigh_9

sahadevā mahāgandhā devagandhā balāhvayā
gāṅgerukī nāgabalā kharabandhā niśāhvayā // VAnigh_10

viśvadevā jhaṣā kālā tathā cāśvagavedhukā
mudgaparṇī sahā sūpyaparṇī mārjāragandhikā // VAnigh_11

kākamudgā kṣudrarasā cāsrapittaharā sarā
piśācī siṃhavinnā ca māṣaparṇī mahāsahā // VAnigh_12

markaṭī cātmaguptā ca kaṇḍūkṛt kapikacchurā
vṛṣyabījā galekaṇḍūkarī śārdulavigrahā // VAnigh_13

phaṇijihvāparṇy abhīruḥ pīvarīndīvarī varī
sūkṣmapattrā dvīpiśatruḥ śatamūlī śatāvarī // VAnigh_14

kākolī kavarī vīrā dhvāṅkṣolī kṣīraśuklikā
jīvantī jīvanī jīvā śākaśreṣṭhā sumaṅgalā // VAnigh_15

payasyā payasī poṭagalā jñeyārkapuṣpikā
jīvakaḥ kūrcanibhas tu vṛṣāṇī vṛṣabho vṛṣaḥ // VAnigh_16

pṛśniparṇī pṛthakparṇī dhāvanī kalaśī guhā
śṛgālavinnā lāṅgūlī sthirā kroṣṭukapucchikā // VAnigh_17

vidārigandhāṃśumatī śālaparṇī sthirā dhruvā
triparṇy atiguhā saumyā mahākṣī tanvikā matā // VAnigh_18

vyāghrī nidigdhikā kṣudrā drāvaṇī kaṇṭakārikā
siṃhā ca kṣudravārttākī bṛhatī bahuputrikā // VAnigh_19

vārttākī hiṅgulī siṃhī bhāṇṭākī duṣpradharṣiṇī
gokaṇṭako gokṣurakaḥ śvadaṃṣṭrā ca trikaṇṭakaḥ // VAnigh_20

kanyā gopī kṛṣṇavallī sārivā phāṇijihvikā
sugandhimūlā bhadrā ca sugandhā gopavally api // VAnigh_21

haṃsapādī raktapādī tripādī kīṭamārikā
dhṛtarāṣṭrapadī caiva mṛtamandātiparṇikā // VAnigh_22

sārivośīrakāśmaryamadhūkaśiśiradvayam
yaṣṭī paruṣakaṃ hanti dāhapittāsratṛḍjvarān // VAnigh_23

sārivādigaṇaṃ vakṣye purā proktā tu sārivā
vīraṇyābhayalāmajjakośīram amṛṇālakam // VAnigh_24

vīraṃ vīraṇamūlaṃ ca bahumūlaṃ raṇapriyā
kāśmaryabhīruḥ śrīparṇī kāśmaryaṃ kaṭphalaṃ tathā // VAnigh_25

ḍolāphalas tīkṣṇasāro madhūko guḍapuṣpakaḥ
madhupuṣpo lodhrapuṣpo vānaprastho madhudrumaḥ // VAnigh_26

jñeyo madhūlasaṃjño 'pi madhūko vārisaṃsthitaḥ
chade hrasvas tailapuṣpas tulyas tu rasavīryataḥ // VAnigh_27

bhadraśriyaṃ malayajaṃ gośīrṣaṃ śvetacandanam
kucandanaṃ tāmravarṇaṃ lohitaṃ raktacandanam // VAnigh_28

yaṣṭī madhukayaṣṭyāhvā madhukaṃ klītakāhvayam
paruṣako mṛduphalo roṣajo dhanvanacchadaḥ // VAnigh_29

kṛṣṇāgranthikakākamācicavikāviśvauṣadhājājibhiḥ pāṭhārāmaṭhareṇukāgajakaṇāsiddhārthacitroṣaṇaiḥ
spṛkkā jātyajamodahiṅgutruṭibhiḥ bhārṅgīvilaṅgānvitaiḥ ebhir viṃśatibhiḥ kaphāmayaharaḥ kṛṣṇādiko 'yaṃ gaṇaḥ // VAnigh_30

pippalī māgadhī kṛṣṇā vaidehī capalā kaṇā
upakulyā kaulanāmā śauṇḍī syāt tīkṣṇataṇḍulā // VAnigh_31

kākamācī gucchaphalā svaryā maricikā phalā
kākolī cavikā cavyaṃ granthilā kolavallikā // VAnigh_32

śuṇṭhī mahauṣadhaṃ viśvaṃ nāgaraṃ viśvabheṣajam
ajājī jīrakaṃ mātā medhyaṃ syād auttarāpatham // VAnigh_33

kṛṣṇajīreti kākolī kālikodgāraśodhanī
jīraṇā kārabhī yoniśūlaghnī copakuñcikā // VAnigh_34

mālavī triśirā pāṭhā prācīnā vṛttaparṇikā
ambaṣṭhā sthāpanī vīrā bodhakī ca kucelikā // VAnigh_35

jantughnaṃ jaraṇaṃ hiṅgu bhūtaghnaṃ vastihiṃsakaḥ
kapilā reṇukā kauntī rājaputrī hareṇukā // VAnigh_36

śreyasī syād gajakaṇākṛtrimācavikāphalā
āsurī sarṣapo rājī nāsāsaṃvedanaḥ kaṭuḥ // VAnigh_37

siddhārthako bhūtanāśo rakṣoghnaḥ śvetasarṣapaḥ
tilā kaṭvī matsyapittā kaṭukā śakulādanī // VAnigh_38

vallījaṃ yavaneṣṭaṃ syān maricaṃ tīkṣṇam ūṣaṇam
spṛkkā spṛk brāhmaṇī devī piśunā ca latā satī // VAnigh_39

jātīphalaṃ majjasāraṃ jātī madanaśauṇḍikau
ajamodā kharāhvā ca bastamodā ca markaṭī // VAnigh_40

elā tu drāviḍī tutthā sūkṣmailā bahulā truṭiḥ
bhārṅgī gardabhaśākaṃ ca padmā brāhmaṇayaṣṭikā // VAnigh_41

padmakapuṇḍrau vṛddhitugarddhayaḥ śṛṅgy amṛtā daśa jīvanasaṃjñāḥ /
stanyakarā ghnantīraṇapittaṃ prīṇanajīvanabṛṃhaṇavṛṣyāḥ // VAnigh_42*

padmakādigaṇaṃ vakṣye hemapadmaṃ tu padmakam
prapauṇḍarīkaṃ śrīpuṣpaṃ puṇḍrāhvaṃ mūlasādhanam // VAnigh_43

vṛddhis tu śrāvaṇī puṣṭiḥ mahāvṛddhiḥ parocyate
tavakṣīrī tuṣā śubhrā vaṃśākhyā vaṃśarocanā // VAnigh_44

śṛṅgī smṛtā mahāghoṣā jñeyā karkaṭaśṛṅgikā
guḍūcī kuṇḍalī chinnaruhā kāṇḍodbhavāmṛtā // VAnigh_45

madhuparṇī vayaḥsthā ca maṇḍalī tantrikā smṛtā
śalyaparṇī maṇicchidrā medā medaḥsamudbhavā // VAnigh_46

mahāmedā vṛkṣaruhā mahāpuruṣadantikā
daśānāṃ jīvanīyānāṃ saṃjñā tu parikīrtitā // VAnigh_47

paruṣakaṃ varā drākṣā kaṭphalaṃ katakāt phalāt
rājāhvaṃ dāḍimaṃ śākaṃ tṛṇmūtrāmayavātajit // VAnigh_48

paruṣādigaṇaṃ vakṣye purā proktaṃ paruṣakam
varottamā ca triphalā śreṣṭhā cāpi phalatrayam // VAnigh_49

prāṇadā pūtanāmoghā harītaky abhayā jayā
pathyāmṛtā haimavatī kāyasthā rohiṇī smṛtā // VAnigh_50

akṣaḥ kaliḥ karṣaphalo vindhyajāto vibhītakaḥ
koraṅgako mṛduphalo dhātrī cāmalakī śivā // VAnigh_51

rohiṇī khaṭvalā proktā drākṣā mṛduphalā tathā
mṛdvīkā tūttamaphalā gostanī cauttarāpathā // VAnigh_52

hemavalko mahāvalko bhadravṛkṣaś ca kīrtitaḥ
katakasya phalaṃ kātyaṃ jñeyaṃ vāriprasādanam // VAnigh_53

rājādanaṃ kṣīraśuklaṃ rājāhvaṃ vānarapriyam
śukeṣṭaṃ dāḍimaṃ caiva raktabījaphalāhvayam // VAnigh_54

svādvamlaṃ rocanaṃ caiva dvitīyam amladāḍimam
bṛhacchadas tathā śāko varadāruḥ kharacchadaḥ // VAnigh_55

añjanaṃ phalinī māṃsī padmotpalarasāñjanam
sailāmadhukanāgāhvaṃ viṣāntardāhapittanut // VAnigh_56

smṛtaṃ srotoñjanaṃ vīram añjanaṃ yāmunaṃ tathā
srotodbhavam atho nādyaṃ sauvīraṃ netrabhūṣaṇam // VAnigh_57

phalinī kolagirikā śyāmā kāntā priyaṅgukā
piśācī naladaṃ māṃsī jaṭilā bhūtakeśinī // VAnigh_58

nalinaṃ puṣkaraṃ padmam aravindaṃ kuśeśayam
paṅkeruhaṃ tāmarasaṃ sārasaṃ sarasīruham // VAnigh_59

bisaprasūnarājīvajalajāmbhoruhāṇi ca
indīvaraṃ kuvalayaṃ nīlaṃ nīlotpalaṃ tathā // VAnigh_60

saugandhikaṃ tu kalhāraṃ raktotpalasugandhike
dravāhvam amṛtāsaṅgakṛtaṃ tārkṣyo rasāñjanam // VAnigh_61

elā tu drāviḍī proktā bahulā truṭisaṃjñakā
hemapuṣpaṃ tu nāgāhvaṃ kesaraṃ nāgakesaram // VAnigh_62

paṭolakaṭurohiṇīcandanaṃ madhusravaguḍūcīpāṭhānvitam
nihanti kaphapittakuṣṭhajvarān viṣaṃ vamim arocakaṃ kāmalām // VAnigh_63

paṭolādis tu rājīmat kulakaṃ ca paṭolakam
kharacchadaḥ pāṇḍuphalo rājamānyo 'mṛtāphalaḥ // VAnigh_64

pīluparṇī madhurasā mūrvā cātirasā smṛtā
madhusravā pīlupattrā moraṭī kṣīramoraṭam // VAnigh_65

guḍūcīpadmakāriṣṭadhānakāraktacandanam
pittaśleṣmajvaracchardidāhatṛṣṇāghnam agnikṛt // VAnigh_66

nimbo 'riṣṭo guḍūcyādau picumāndaḥ śukapriyaḥ
dhānyā kustumburuḥ dhānyaṃ dhanikā dhānyakaṃ tathā // VAnigh_67

āragvadhendrayavapāṭalikākatiktānimbāmṛtāmadhurasāsruvavṛkṣapāṭhāḥ
bhūnimbasairyakapaṭolakarañjayugmasaptacchadāgnisuṣavīphalabāṇaghoṇṭāḥ // VAnigh_68

āragvadhādir jayati chardikuṣṭhaviṣajvarān
kaphaṃ kaṇḍūṃ pramehaṃ ca duṣṭavraṇaviśodhanaḥ // VAnigh_69

āragvadho rājavṛkṣaḥ śamyākaś caturaṅgulaḥ
ārevato vyādhighātaḥ pragrahaḥ kṛtamālakaḥ // VAnigh_70

kaliṅgakas tv indrayavo vatsakaḥ kauṭajaṃ phalam
pāṭalī dīrghavṛttā ca sthalyāmoghāmbuvāsinī // VAnigh_71

vṛttatuṇḍā kākatiktā śārṅgeṣṭāṅgāravallikā
vyāghrapādaḥ sruvataruḥ svādukaṇṭo vikaṅkataḥ // VAnigh_72

kirātatikto bhūnimbaḥ kattṛṇaḥ kāṇḍatiktakaḥ
sairyakas tu sahacaraḥ saryako mṛdupuṣpakaḥ // VAnigh_73

bāṇaḥ smṛto nīlapuṣpaḥ dhīraśauryakaghośvarāḥ
pūtikarañjaḥ kaiḍaryaḥ prakīryaś cirabilvakaḥ // VAnigh_74

udakīryo naktamālaḥ karañjo lājapuṣpakaḥ
saptacchado 'yugmapattraḥ saptāhvo gucchapuṣpakaḥ // VAnigh_75

citrako dvīpisaṃjñas tu vahniparyāyavācakaḥ
raktacitras tathānyas tu mahāṅgaḥ kālamūlakaḥ // VAnigh_76

pānīyavallī suṣavī bṛhadvally utpalacchadā
gālo rāṭho 'tha madanaḥ piṇḍītaḥ karahāṭakaḥ // VAnigh_77

śalyakaiḍaryavṛkṣaḥ syāc chardanas tagaraḥ phalam
ghoṇṭo muṇṭhagopaghoṇṭau padmakī markaṭāhvayā // VAnigh_78

asanatiniśabhūrjaśvetavāhaprakīryā khadirakadarabhaṇḍīśiṃśapāmeṣaśṛṅgyaḥ
trihimatalapalāśāḥ joṅgakaḥ śākaśālau kramukadhavakaliṅgacchāgakarṇāśvakarṇāḥ // VAnigh_79

asanādir vijayate śvitrakuṣṭhakaphakrimīn
pāṇḍurogaṃ pramehaṃ ca medodoṣanibarhaṇaḥ // VAnigh_80

asanādau pītasāraḥ priyako bījako 'sanaḥ
syandanaḥ stimito nemiḥ rathadruḥ sarvasādhakaḥ // VAnigh_81

bhūrjo bhurjo bahupuṭo mṛdutvak cāsthiracchadaḥ
pārtho 'rjunaḥ śvetavāhaḥ kakubhaḥ phālgunāhvayaḥ // VAnigh_82

gāyatrī khadiro gītā kuṣṭhaghno bālapattrakaḥ
kadaraḥ khadiraḥ sāraḥ koṭarī śyāmasārakaḥ // VAnigh_83

bhaṇḍī śukadruḥ plavaṃgaḥ śirīṣo mṛdupuṣpakaḥ
kapilā śiṃśapā kṛṣṇasāro maṇḍalapattrakaḥ // VAnigh_84

bastāntrī meṣaśṛṅgī ca cakṣuṣyā bahulāṅgikā
kāleyakaṃ pītasāraṃ tṛtīyaṃ varṇakṛddhimam // VAnigh_85

tāḍas tālo dīrghatarus tṛṇarājas tribījakaḥ
palāśaḥ kiṃśuko vātarodho brahmataruḥ paṭuḥ // VAnigh_86

joṅgakaḥ śītaśamano lohanāmāgaruḥ smṛtaḥ
sajahviḥ śrīkaraḥ śālo raso niryāsarālakau // VAnigh_87

dhavo dṛḍhatarur gauraḥ śakaṭākṣo marūdbhavaḥ
kramukaṃ kaivukaṃ pūgaṃ kaṣāyaṃ madhur āhvayam // VAnigh_88

śvetaghnaḥ śītaśamanaḥ bastakarṇo 'jakarṇakaḥ
śasyasaṃvaraṇaḥ śūraḥ kuśikaś cāśvakarṇakaḥ // VAnigh_89

varuṇasairyakayugmaśatāvarīdahanamoraṭabilvaviṣāṇikāḥ
dvibṛhatīdvikarañjajayādvayaṃ bahalapallavadarbharujākarāḥ // VAnigh_90

varuṇādiḥ kaphaṃ medo mandāgnitvaṃ niyacchati
āḍhyavātaṃ śiraḥśūlaṃ gulmaṃ cāntaḥ savidradhim // VAnigh_91

varuṇādau śvetapuṣpo varuṇo varaṇaḥ smṛtaḥ
śaṭālavṛkṣo bilvo 'strī pūtivāto mahāphalaḥ // VAnigh_92

mālūraḥ śrīphalaḥ śaivaḥ śāṇḍilyaḥ śrīnivāsakaḥ
mahākālyajaśṛṅgī ca kūrcaparṇī viṣāṇikā // VAnigh_93

jayāgnimantho 'raṇikā takkārī vaijayantikā
śigruḥ śobhāñjanas tīkṣṇagandho bahalapallavaḥ // VAnigh_94

muraṅgī śigruko raktapuṣpo madhuraśigrukaḥ
tṛtīyo madhuraḥ siṃśakesaro madhuśigrukaḥ // VAnigh_95

sitaṃ tīkṣṇaṃ śigrubījaṃ śvetāṅgaṃ maricāhvayam
darbhaḥ kuśo lavaḥ sthūlaḥ sūkṣmo vedapavitrakaḥ // VAnigh_96

rujākaras tv ārtagalo huṃkāro bhīṣaṇāhvayaḥ
jālavṛkṣo duṣpradharṣaḥ svādutiktaphalaḥ smṛtaḥ // VAnigh_97

ūṣakas tutthakaṃ hiṅgu kāsīsadvayasaindhavam
saśilājatu kṛcchrāśmagulmamedaḥkaphāpaham // VAnigh_98

ūṣakādau tu vṛṣako vūṣako rucakāhvayaḥ
ūṣo niḥsārakaḥ siṃho mūtravṛddhikaraḥ smṛtaḥ // VAnigh_99

kaṭhinaṃ tutthakaṃ dvedhā karparaṃ barhikaṇṭakam
jantughnaṃ jaraṇaṃ hiṅgu rāmaṭhaṃ bhūtanāśanam // VAnigh_100

kāsīsaṃ pāṃśudhāvākhyaṃ dvitīyaṃ puṣpasaṃjñakam
saindhavaṃ māṇimanthaṃ ca nādeyaṃ lavaṇottamam // VAnigh_101

śilājaṃ dhātujaṃ jñeyaṃ mandarotthaṃ śilājatu
pārvataṃ śailaniryāsaḥ girijaṃ ca śilāhvayam // VAnigh_102

vellantarāraṇikabūkavṛṣāśmabhedagokaṇṭakotkaṭasahācarabāṇakāśāḥ
vṛkṣādanīnalakuśādvayaguṇṭhagundrābhallūkamoraṭakuraṇṭakarambhapārthāḥ // VAnigh_103

vargo vīratarādyo 'yaṃ hanti vātakṛtān gadān
aśmarīśarkarāmūtrakṛcchrāghātarujāharaḥ // VAnigh_104

vellantaro vīratarur gaṇe vīratarādike
vasukaḥ sthūlapuṣpaś ca bukaś ceśvaramallikā // VAnigh_105

siṃhāsyaḥ karkaṭaś caiva vṛṣakaś cāṭarūṣakaḥ
veṇupatrī vṛṣā pārvī parvaṇī vaṃśapatrikā // VAnigh_106

aśmabhedī śilābhedī jñeyā pāṣāṇabhedikā
utkaṭā sūkṣmapatrā ca dīrghalohitayaṣṭikā // VAnigh_107

śarekṣukusumau bāṇaḥ sa kāṇḍekṣunibhāṅghrikaḥ
śvetacāmarakaḥ kāśo gundrā syād gucchapuṣpikā // VAnigh_108

vṛkṣādanī tu śikharo vandākaḥ kāmavṛkṣakaḥ
mṛdupuṣpo 'tha suṣiro nadīstho nalako nalaḥ // VAnigh_109

guṇṭho vṛttatṛṇaḥ śuṇṭhaḥ śṛṅgaverābhamūlakaḥ
bhallūko bhūtavṛkṣaś ca śyonākaś caiva ṭuṇṭukaḥ // VAnigh_110

śrīhastinī kuraṭakā picukaḥ śitivārakaḥ
kṛṣṇasūkṣmaphalā yuktapuṣpā mastakamañjarī // VAnigh_111

karambhaḥ karkaśo yugmaphalā cottamakanyakā
kapotavaṅkā varadā ravibhaktā suvarcalā // VAnigh_112

rodhraśābarakarodhrapalāśāḥ jiṅgiṇīsaralakaṭphalayuktāḥ
kutsitāmbakadalīgataśokāḥ sailavāluparipelavamocāḥ // VAnigh_113

eṣa rodhrādiko nāma medaḥkaphaharo gaṇaḥ
yonidoṣaharaḥ stambhī varṇyo viṣavināśanaḥ // VAnigh_114

lodhrādau tilvako lodhras tirīṭaḥ paṭṭikāhvayaḥ
dvitīyaḥ śābaraḥ śveto ghanatvak cākṣibheṣajaḥ // VAnigh_115

jiṅgiṇī jhiṅgiṇī jñeyā mocakī guḍamañjarī
pūtikāṣṭhaṃ devavṛkṣaḥ saralo devadārukaḥ // VAnigh_116

surakāṣṭhaṃ bhadradāruḥ devaparyāyavācakaḥ
sugandhā suvahā rāsnā yuktāhvā gandhanākulī // VAnigh_117

surabhiś ca kadambaś ca kuñcitāṅgo haripriyaḥ
rambhā tu kadalī mocā vṛttapuṣpāṃśumatphalā // VAnigh_118

aśoko vigataśokaḥ subhagas tāmrapallavaḥ
elavālukam aileyaṃ bāleyaṃ harivālukam // VAnigh_119

kuṭannaṭaṃ plavaṃgaṃ ca vitunnaṃ paripelavam
surabhiḥ sallakī mocā mahārambhā gajapriyā // VAnigh_120

arkālakau nāgadantī viśalyā bhārṅgī rāsnā vṛścikālī prakīryā
pratyakpuṣpī pītatailodakīryā śvetāyugmaṃ tāpasānāṃ ca vṛkṣaḥ // VAnigh_121

ayam arkādiko vargaḥ kaphamedoviṣāpahaḥ
kṛmikuṣṭhapraśamano viśeṣād vraṇaśodhanaḥ // VAnigh_122

arkādau tu sadāpuṣpā sūryāhvārkas tu rūpikā
mandāraḥ śvetakusumo 'larko vikaraṇaḥ smṛtaḥ // VAnigh_123

nāgadantī śvetaghaṇṭā nāginī pūrvapuṣpikā
viśalyā halinī vahmijihvā lāṅgalikā smṛtā // VAnigh_124

bhārṅgī phañjī ca pālindī dvijayaṣṭiḥ sugandhikā
apāmārgaḥ śaikharikaḥ pratyakpuṣpī mayūrakaḥ // VAnigh_125

kākādanī pītatailā vegā kākāṇḍakī tathā
jyotiṣmatī pītatailā vegā kaṅguṇikā smṛtā // VAnigh_126

śvetā sunābhiḥ kaṭabhī kiṇihī madhureṇukā
kaṭaṃbharā mahāśvetā kālindī kaṭabhī sitā // VAnigh_127

kumāryākhyā mahāśvetā vandhyā karkoṭakī tathā
iṅgudas tiktamañjā ca pīlukas tāpasadrumaḥ // VAnigh_128

surasayugaphaṇijjaṃ kālamālā viḍaṅgaṃ kharabusavṛṣakarṇī kaṭphalaṃ kāsamardaḥ
kṣavakasarasibhārṅgīkārmukāḥ kākamācī kulahalaviṣamuṣṭī bhūstṛṇo bhūtaveśī // VAnigh_129

surasādir gaṇaḥ śleṣmamedaḥkṛminiṣūdanaḥ
pratiśyāyāruciśvāsakāsaghno vraṇaśodhanaḥ // VAnigh_130

surasādau gaṇe dvedhā surā kṛṣṇagarur ataḥ
svādugandhicchadā caiva kāyasthā tulasī tathā // VAnigh_131

phaṇijjako mañjarīkas tīkṣṇagandhaḥ sugandhikaḥ
kṛṣṇasarjakaḥ kālamālaḥ vaṭhiñjarakuṭherakau // VAnigh_132

viḍaṅgaṃ kṛmijid balyaṃ kirīṭaṃ śvetataṇḍulam
śūkātmakaḥ kharabusau maruvaḥ kharapattrakaḥ // VAnigh_133

vṛṣakarṇyākhukarṇī ca tathā bhūmipariśrayā
rājakṣavaḥ pītapuṣpaḥ kāsaghnaṃ kāsamardakaḥ // VAnigh_134

udvegajananas tīkṣṇaḥ kṣavakaḥ kṣudvibodhakaḥ
kapitthapattrī jharasī nirjharā jharapattrikā // VAnigh_135

prācīnā bodhakī kāntā kāmukā raktamañjarī
mādhavī syād amuktaś ca suvasanto 'timuktakaḥ // VAnigh_136

kākamācī gūḍhaphalā kākāhvā mācikāpi ca
volo vṛddhaḥ kulahalo jambūlo bhūkadambakaḥ // VAnigh_137

viṣamuṣṭiś ca karkoṭī kṣayāhvā keśamuṣṭikā
putrāñjaliḥ bhūtakeśī bhūstṛṇo guhyabījakaḥ // VAnigh_138

bhūtāveśī bhūtakeśī nirguṇḍī tinduvārakaḥ
śephālikā śvetapuṣpā śvetanirguṇḍikā smṛtā // VAnigh_139

muṣkakasnugvarādvīpipalāśadhavaśiṃśapāḥ
gulmamehāśmarīpāṇḍumedo 'rśaḥkaphaśukrajit // VAnigh_140

muṣkakādau tu śikharī muṣkako mokṣakas tathā
kālamuṣkaḥ kṣāravṛkṣaḥ kṣīṇavāriphalaḥ smṛtaḥ // VAnigh_141

sudhā vajrī mahāvṛkṣo granthilā snug guḍā snuhī
samantadugdhā śvajihvapatraś ca yugmakaṇṭakaḥ // VAnigh_142

vatsakamūrvābhārṅgīkaṭukā marīcaṃ ghuṇapriyā ca gaṇḍīram /
elā pāṭhā jājī kaṭvaṅgaphalājamodasiddhārthavacāḥ // VAnigh_143*

jīrakahiṅguviḍaṅgaṃ paśugandhā pañcakolakaṃ hanti /
calakaphamedaḥpīnasagulmajvaraśūladurnāmnaḥ // VAnigh_144*

vanatikto vatsakādau kuṭajo girimallikā
vṛkṣakaḥ śakravṛkṣaś ca vatsakaḥ kuṭajas tathā // VAnigh_145

bhaṅgurātiviṣā mādrī śuklakandā ghuṇapriyā
dvitīyā tu prativiṣā śvetaraktaviṣā matā // VAnigh_146

dīrghavṛnto mahānimbaḥ kaṭvaṅgo 'ralutiktakaḥ
dīpyakaṃ tv ajamodas tu yavānī jaraṇāhvayā // VAnigh_147

vacogragandhā jaṭilā ṣaḍgranthā haimavatyapi
śuklā yā sā svādukandā suvāsā himasaṃbhavā // VAnigh_148

vacājaladadevāhvanāgarātiviṣāmayāḥ
haridrādvayayaṣṭyāhvakalaśīkuṭajodbhavāḥ // VAnigh_149

vacāharidrādigaṇāv āmātīsāranāśanau
medaḥkaphāḍhyapavanastanyadoṣanibarhaṇau // VAnigh_150

vacādau prāg vacā proktā mustā tu jaladāhvayā
gāṅgeyī kuruvindā ca devāhvā bhadramustakam // VAnigh_151

haridrādigaṇaṃ vakṣye gaurī śyāmā ca nirviṣā
niśā kṣapā ca rātriś ca varā lomaśamūlikā // VAnigh_152

svarṇavarṇā haridrā tu niśāhvā rajanī tathā
dārvī kaṭaṃkaṭerī ca parjanyā ca pacampacā // VAnigh_153

priyaṅgupuṣpāñjanayugmapadmāḥ padmādrajo yojanavallyanantā
mānadrumo mocarasaḥ samaṅgā punnāgaśītaṃ madanīyahetuḥ // VAnigh_154

ambaṣṭhā madhukaṃ namaskarī nandīvṛkṣapalāśakacchurā
rodhraṃ dhātakibilvapeśike kaṭvaṅgaṃ kamalodbhavaṃ rajaḥ // VAnigh_155

gaṇau priyaṅgvambaṣṭhādī pakvātīsāranāśanau
sandhānīyau hitau pitte vraṇānām api ropaṇau // VAnigh_156

priyaṅgvādigaṇe pūrvaṃ priyaṅguḥ samudāhṛtā
padmāsitāravindā ca cāraṭī padmacāriṇī // VAnigh_157

rajaḥ parāgaṃ kiñjalkaṃ kesaraṃ padmasaṃbhavam
mañjiṣṭhā vijayā raktā samaṅgā vikasāruṇā // VAnigh_158

mañjukā raktayaṣṭī ca tāmrā yojanavally api
anantā dīrghamūlā ca samudrānto yavāsakaḥ // VAnigh_159

sāradruḥ śālmalī mocā purāṇī raktapuṣpikā
niryāso yas tu śālmalyāḥ sa mocarasasaṃjñakaḥ // VAnigh_160

samaṅgā śatapattrā ca tathaivāñjalikārikā
namaskārī raktamūlā tathā puṣpāvarodhikā // VAnigh_161

puṃnāgaḥ puruṣāhvaś ca tuṅgākhyo raktakesaraḥ
namerur devapuṃnāgaḥ skandhapuṣpaḥ surāhvayaḥ // VAnigh_162

madahetuḥ sindhupuṣpī dhātakī madayantikā
kuñjarā harisārā ca madavīryā madapriyā // VAnigh_163

ambaṣṭhādau smṛtāmbaṣṭhā sahasrī bahumūlakaḥ
madhuparṇī kekiśikhā mayūrāhvā śikhī tathā // VAnigh_164

nandīvṛkṣaḥ prarohī ca jayavṛkṣendravṛkṣakau
kacchurā paṇihārī ca tīkṣṇapattrā marudbhavā // VAnigh_165

mustāvacāgnidviniśādvitiktābhallātapāṭhātriphalīviṣākhyāḥ
kuṣṭhaṃ kuṭī haimavatī ca yonistanyāmayaghnā malapācanāś ca // VAnigh_166

mustādike gaṇe mustā pūrvam eva prakīrtitā
tiktā ca kaṭukā jñeyā rohiṇī kaṭurohiṇī // VAnigh_167

sphoṭaśophakṣatakaraṃ bhallātakam aruṣkaram
pākalaṃ vāri bhāvyaṃ ca vāpyaṃ kuṣṭhaṃ gadāhvayam // VAnigh_168

nyāgrodhapappalasadāphalarodhrayugmaṃ jambudvayārjunakapītanasomavalkāḥ
plakṣāmravañjulapiyālapalāśanandīkolīkadambaviralāmadhukaṃ madhūkam // VAnigh_169

nyagrodhādir gaṇo vraṇyaḥ saṃgrāhī bhagnasādhanaḥ
medaḥpittāsratṛḍdāhayoniroganibarhaṇaḥ // VAnigh_170

nyagrodhādau yakṣavāso nyagrodho bahupād vaṭaḥ
aśvatthaḥ pippalo bodhiś caityadruś calapattrakaḥ // VAnigh_171

udumbaraḥ kṛmiphalaḥ supratiṣṭhaḥ sadāphalaḥ
bṛhatphalā rājajambūḥ kākajambvalpasasyakā // VAnigh_172

phalaśreṇī varaḥ proktaḥ kapicūtaḥ kapītanaḥ
plakṣaḥ kupippalaḥ plāvo gardabhāṇḍaḥ kapītanaḥ // VAnigh_173

āmraś cūtaś cāvatalaḥ kāntaḥ piṇḍaphalas tathā
vasantadūtī mākandā bhṛṅgeṣṭā kokilapriyā // VAnigh_174

rasāladruḥ sahakāraḥ saurabhaḥ kokilapriyaḥ
nādeyo vañjulaḥ prokto vidulo vetaso 'paraḥ // VAnigh_175

priyālas tu kharaskandhaś cāro drākṣārasapriyaḥ
karkandhūḥ kāṣṭhakṛt kolī badarī yugmakaṇṭakaḥ // VAnigh_176

visphūrjanī vikaraṇī tindukī viralā smṛtā
kālaskandho nīlasāro dvitīyaḥ kākatindukaḥ // VAnigh_177

vakraśalyā kṛṣṇaphalā viralā gṛdhranakhy api
gandhayuktā sāravastrā durdharṣā kuṇḍalī smṛtā // VAnigh_178

elāyugmaturuṣkakuṣṭhaphalinīmāṃsījaladhyāmakaṃ spṛkkācorakacocapattratagarasthauṇeyajātīrasāḥ
śuktivyāghrinakho 'marāhvamaguruḥ śrīvāsakaḥ kuṅkumaṃ caṇḍāgugguladevadhūpakhapurāḥ puṃnāganāgāhvayam // VAnigh_179

elādiko vātakaphau viṣaṃ viniyacchati
varṇaprasādanaḥ kaṇḍūpiṭikākoṭhanāśanaḥ // VAnigh_180

elādike pūrvam uktā sūkṣmailānyā tu kathyate
bhadrailā bṛhadelā tu sthūlailā tripuṭodbhavā // VAnigh_181

suhelā ca suṣeṇī ca reṇukā kāntanāmikā
piṇḍī turuṣkajaṃ tailaṃ pirāyākaṃ kṛtrimaṃ kapiḥ // VAnigh_182

hrīveraṃ vāri keśāhvam udīcyaṃ bālakaṃ jalam
dhyāmakaṃ śabalaṃ gandhaṃ spṛkkā devī latā satī // VAnigh_183

corako granthiparṇī syāt śaṭī somasamudbhavā
varāṅgaṃ carmanāmā ca cocaṃ tvak ca varāṅgakam // VAnigh_184

romaśaṃ chadanaṃ pattraṃ tamālaṃ romaśīphalam
bahiṣṭhaṃ tagaraṃ vakraṃ nataṃ kālānusāri ca // VAnigh_185

cāraṭī śukabarhākhyaṃ sthauṇeyaṃ tailapītakam
jātīraso raso bolaṃ śuktiḥ kararuho nakhaḥ // VAnigh_186

badarīpattrakaṃ caiva jñeyo nāgahanus tathā
samudrajo vyāghranakho vijñeyo vyāghranāmakaḥ // VAnigh_187

śrīveṣṭako vāyasako dadhināmā ca kīrtitaḥ
kāśmīraṃ kuṅkumaṃ raktaṃ vāhlīkaṃ ghusṛṇaṃ varam // VAnigh_188

krodhanā piśunā caṇḍā caurī śaṅkhinikā matā
mahiṣākṣo niśācārī kauśiko gugguluḥ puraḥ // VAnigh_189

rālas tu devadhūpaḥ syāt śālaḥ sarjarasāhvayaḥ
kundurur medakaḥ kundro vijñeyaḥ khapuras tathā // VAnigh_190

śyāmādantīdravantīkramukakuṭaraṇāśaṃkhinī carmasāhvā svarṇakṣīrīgavākṣīśikharirajanakacchinnarohākarañjāḥ
bastāntrī vyādhighāto bahalabahurasas tīkṣṇavṛkṣāt phalāni śyāmādyo hanti gulmaṃ viṣamarucikaphau hṛdrujaṃ mūtrakṛcchram // VAnigh_191

masūravidalā śyāmā śyāmādo kālameṣikā
suṣeṇikā śaśāhvā ca kālindī kālikā smṛtā // VAnigh_192

citrā mukūlako dantī nikumbhaḥ śambaras tathā
udumbaracchadā hastidantī syād upacitrakā // VAnigh_193

nyagrodhāhvā sutatreṇī dravanty undurukarṇikā
kumbhastrī bhaṭṭinī sūtrā śyāmā kuṭaraṇā trivṛt // VAnigh_194

śaṅkhinī tiktalā vakrī yavatiktā kiśorikā
śaṅkhāvartā śaṅkhapuṣpī viśikhā nāhikā smṛtā // VAnigh_195

sātalā saptalā carmakaṣāhvāvartakī smṛtā
anyeṣāṃ tu tathā brāhmī brahmanāmā tu kīrtitā // VAnigh_196

svarṇakṣīrī haimavatī kaṅkuṣṭhas tīkṣṇadugdhikā
indravāruṇikā caindrī gavākṣī gajacirbhiṭī // VAnigh_197

viśālā ca viśalyā ca saiva proktā gavādanī
girikarṇy aśvakṣurakaḥ sthāṇukarṇī gavādanī // VAnigh_198

nīlasyandā nīlapuṣpī nīlākhyā girikarṇikā
tilvakaḥ śikharī śvetatvak tirīṭo bṛhacchadaḥ // VAnigh_199

kampillako rañjanako recano raktacūrṇakaḥ
bastāntrī vṛṣagandhākhyā meṣāntrī vṛṣapattrikā // VAnigh_200

ghanabhūrirasas tv ikṣuḥ guḍamūlo 'sipattrakaḥ
tīkṣṇavṛkṣaḥ śaṇaḥ pīluḥ prokto 'nyaḥ sthāṇukas tathā // VAnigh_201

gaṇeṣu yāni dravyāṇi saṃgrahe vālpasaṃgrahe
tāny uktāny abhidhīyante viprakīrṇāny ataḥ param // VAnigh_202

pavitrapattrā maṅgalyā śamī lakṣmī ca keśanut
sohalā rudatī tanvī sūkṣmamūlāparājitā // VAnigh_203

pānīyo bījavṛkṣas tu jīvavṛkṣas tu pāśikaḥ
śuklapuṣpā bhūmilagnā hrasvāṅgā śaṅkhapuṣpikā // VAnigh_204

sūkṣmapattrā sarpagandhā sarpākṣī raktapuṣpikā
anyā tu sumahākandā nākulī nakulapriyā // VAnigh_205

viṣṇukrāntā nīlapuṣpī satīnā chardikā tathā
vāṭyālakaḥ pītapuṣpo vāṭyā bhadraudanī balā // VAnigh_206

mahābalā varṣapuṣpī śītapākī subījakaḥ
vāṭyāyanī tv atibalā bhāradvājī suparṇikā // VAnigh_207

rāmānyācchādanaphalā vāṭyā kārpāsasaṃjñakā
ajaṭā bahupattrā ca bhūdhātrī tāmalaky api // VAnigh_208

śītavīryaḥ parpaṭakaḥ tṛṣṇāghnaḥ sūkṣmapattrakaḥ
trāyantī trāyamāṇā ca pālinī bhayanāśinī // VAnigh_209

durālabhā dhanvayāso yāso duḥsparśakas tathā
kalyāṇalocano jñeyo nādeyo jalajambukaḥ // VAnigh_210

mahākadambo niculo 'napāyī jalanūpuraḥ
kiṅkirātaḥ karṇikāro gauraḥ kanakapuṣpakaḥ // VAnigh_211

mandāraḥ pāribhadrāhvo jñeyaḥ kaṇṭakīkiṃśukaḥ
pārijātaś ca rohītaḥ plīhaghno raktapuṣpakaḥ // VAnigh_212

śukanāsā tu nalikā śukaghrāṇo 'lpanālikā
śākarājo bhūtavāso gojihvā karkaśacchadā // VAnigh_213

ajākṣī vraṇanāśinī kuṣṭhaghnī phalguvāṭikā
siṃhāsyaḥ karkaṭaś caiva vṛṣo vāsāṭarūṣakaḥ // VAnigh_214

aśmantako 'mlayoniś ca jñeyo yamalapattrakaḥ
vaṃśo veṇur yavaphalaḥ suparvā ca tṛṇadhvajaḥ // VAnigh_215

karīraḥ kīcako mṛtyuphalāṅkura iti smṛtaḥ
vāraṇas taralī kumbhikarañjas tīravṛkṣakaḥ // VAnigh_216

sindhuraḥ sindhuvāraś ca śvetapuṣpāvarohitaḥ
kākodumbarikā phalguḥ bhadrodumbaravāyasī // VAnigh_217

kālāntradārī kanthārī phaṇī khadiravally api
sitā kumārikā mallī mohinī vaṭapattrikā // VAnigh_218

phenilo hastikarkoṭaḥ kāṇḍo bāṇaḥ śaṇaḥ smṛtaḥ
śleṣmāntako bahuphalaḥ śailūṣaḥ kāntavṛkṣakaḥ // VAnigh_219

kuddālakaḥ kovidāras tāmrapuṣpo yugacchadaḥ
kālakarṇī bhūtavallī balyā gandhāśvagandhikā // VAnigh_220

tintiḍīkas tu vṛkṣāmlo badarī kolasaṃjñakaḥ
karkandhūḥ hrasvabadarī vasuvṛkṣas tu dhanvanaḥ // VAnigh_221

sahasravīryas tīkṣṇāmlo varāmlas tv amlavetasaḥ
godhāpadī godhavallī paṭvamlādityanāmikā // VAnigh_222

pattrabhaṅgo mahāśyāmā kharāśvā vṛddhadārukaḥ
dāvāgnidamanī mātā kṣudrakaṇṭarikā tathā // VAnigh_223

barhiśikhāhvayā guñjā raktikā kākaṇantikā
śvetakāmbhojikā dhvāṅkṣī śvetapākī śikhaṇḍikā // VAnigh_224

tṛtīyā kṛṣṇakāmbhojī kuṇapokaḥ susādanī
jyotiṣmatī kaṅguṇikā pārāvatapadī ca sā // VAnigh_225

īśvarī nāgadamanī kīṭāriḥ sarpagandhikā
adhomukhā tv avākpuṣpī vārāhī vanamālikā // VAnigh_226

ārāmaśītalo devo gandhāḍhyaḥ kurumardakaḥ
nāgajihvā śvetaphalā kṣīriṇī cārkapuṣpikā // VAnigh_227

nimbacchadendravallī ca karabhī rucirā smṛtā
likhikā bhaktikā bhūrī navanītā prakīrtitā // VAnigh_228

jñeyā badarikāparṇī parṇakaḥ pūtikarṇakaḥ
malayūḥ vākucī caiva candrarekhā tv avalgujaḥ // VAnigh_229

cakṣuṣyā cāraṭī jñeyā tathāraṇyakulatthikā
ahimāro 'rimedas tu pītadārur haridrumaḥ // VAnigh_230

śvetatvak tīkṣṇasāraś ca vibudhas tīkṣṇasārakaḥ
vāpyāhvaṃ pauṣkaraṃ śūlaharaṃ bījāhvayaṃ matam // VAnigh_231

śarī tu suvratā jñeyā gandhāhvā somasambhavā
sahasravīryā golomī sitā dūrvā ca śādvalaḥ // VAnigh_232

kṣudravārī dugdhayutā ghaṭikā chatrapattrakā
āghoṭako brahmaphalo raktabindus tilacchadaḥ // VAnigh_233

ajākṣī lomaparṇī ca jñeyo meṣavilocanaḥ
mahāvṛkṣo mahānīlo bhṛṅgāhvo mārkavaḥ smṛtaḥ // VAnigh_234

keśarañjanako jñeyo bhṛṅgarāḍ bhṛṅgareṇukaḥ
rāmāhvārkalatārāmā taruṇī puṣpavaty api // VAnigh_235

sūryabhaktā sukhodbhāvā sūryāvartā ravipriyā
hiraṇyapuṣpī kharjūrī tāḍapattrī musaly api // VAnigh_236

ikṣvālikā tu kākekṣuḥ kāṇḍekṣur vāyasekṣukaḥ
śvetacāmarakaḥ kāśas tathekṣukusumaś ca saḥ // VAnigh_237

adhyaṇḍekṣurakaḥ sthūlakaṇṭakaḥ kokilākṣakaḥ
uccaṭā caṭakā jñeyā śikhaṇḍy āsphotakaḥ smṛtaḥ // VAnigh_238

unmattako mātulako dhuttūro hemanāmakaḥ
tripuṣpaḥ kṛṣṇadhuttūraḥ kṛṣṇapuṣpī ca mohinī // VAnigh_239

devadālī ca karkoṭī veṇī jīmūtakaḥ smṛtaḥ
dhāmārgavaḥ kośaphalo rājakośātakī smṛtā // VAnigh_240

kaṭukośātakī kṣveḍā jālinī kṛtavedhanaḥ
kaṭukālāmbunī tumbālāmbur ikṣvākusaṃjñikā // VAnigh_241

nīlinī cāraṭī jñeyā nīlinī nīlapuṣpikā
sūkṣmapādas tāmracūḍo jñeyaḥ kukkuṭapādikaḥ // VAnigh_242

godhūlikā ca gojihvā gojī kroṣṭukamūlakaḥ
aṅkolo girikolaś ca pītasāro nikocakaḥ // VAnigh_243

jālārir mehaśatruś ca bakulī talapoṭakaḥ
svarṇavarṇākaraḥ pītapuṣpako dohakāhvayaḥ // VAnigh_244

śaṇapuṣpī bṛhatpuṣpī śaṇaḥ ghaṇṭaśaṇaḥ smṛtaḥ
ubhātasī rudrapattrī gopikā bāṇakaḥ smṛtaḥ // VAnigh_245

saumyā suvarcalā brāhmī somā brahmasuvarcalā
maṇḍūkaparṇī vikrāntā cānyā brāhmī vanauṣadhiḥ // VAnigh_246

sutajīvaḥ putrajīvaḥ pavitraḥ putrasiddhikṛt
āvartakī carmaraṅgā mahājālī vibhāṇḍikā // VAnigh_247

prasāraṇī suprasarā sāraṇī supratānikā
hiṅgupattrī tu pṛthvīkā bāṣpikā kavarī smṛtā // VAnigh_248

tumburus tīkṣṇavalkaś ca tīkṣṇapattraḥ kutumburuḥ
akṣoḍaḥ parvatīyaś ca phalasneho guḍāśrayaḥ // VAnigh_249

kīreṣṭaḥ karparālaś ca svādumañjā pṛthucchadaḥ
agastiko munināmā kumbhayoniś ca sa smṛtaḥ // VAnigh_250

adhicchattrā kumbhayoniḥ droṇapuṣpī kutumbikā
kauṇḍinyaś ca mahādroṇaḥ smṛto devakutumbakaḥ // VAnigh_251

adhicchattrā gautamasthā bālagranthiḥ prakīrtitā
vatsādanī sudaśākhyā cakrāṅgī jalaśoṣakaḥ // VAnigh_252

prapunnāṭas tv eḍagajo dadrughnaś cakramardakaḥ
lakṣmaṇā putrajananī raktabinducchadā tathā // VAnigh_253

nāginī śūlinī nāgavallī matsyārjakaḥ smṛtaḥ
śṛgālaghaṇṭā vajrākṣī vajravallī tu śṛṅkhalā // VAnigh_254

palaṃkaṣā mūlakaṃ ca hiṃgunā puṣkaracchadaḥ
dadhipuṣpī tu khaṭvāṅgī khaṭvā paryaṅkapādikā // VAnigh_255

bimbī go hā tuṇḍikerī tilākhyā phalanābhikā
urvāruḥ karkaṭī proktā lomaśā ca prakīrtitā // VAnigh_256

khūrjarikas tu kāliṅgaḥ mūtralaṃ trapusaṃ smṛtam
kūṣmāṇḍakī puṣpalatā kakubhāṇḍā phalottamā // VAnigh_257

gorakṣatumbī gorakṣī kumbhālāmbur ghaṭābhidhā
cirbhiṭikā citraphalā cīnāraṃ cirbhaṭaṃ smṛtam // VAnigh_258

lambā piṇḍaphalekṣvākuḥ kaṭukā kṣatriyātmajā
mahāphalekṣurā caiva tumbikā tiktabījakā // VAnigh_259

cukrikā cāmlikā ciñcā jīvantī tintiḍī smṛtā
cukrikā tv amlacāṅgerī suniṣaṇṇadalā tathā // VAnigh_260

upodakam upodī ca kṣudrakā podakī tathā
jīvantiko raktaśākaḥ kalambī vallyupodakaḥ // VAnigh_261

taṇḍulīyo meghanādaḥ cillī tu lomaśā smṛtā
śitivāraḥ sūcipattraḥ svastikaḥ suniṣaṇṇakaḥ // VAnigh_262

matsyākṣikas tu matsīraḥ pattūraḥ priyasaty api
śīghraśākhā śākhinī ca mahāśākaś ca vāstukī // VAnigh_263

śrāvaṇī syāt muṇḍitikā bhikṣuḥ śravaṇaśīrṣakā
saumyagandhā barbarikā tilaparṇī ca sā smṛtā // VAnigh_264

sarpaś citras tu nīlābho bhūśāko bhūmikandakaḥ
rasono laśuno jñeyaḥ palāṇḍur mukhadūṣaṇaḥ // VAnigh_265

śatapuṣpā śatacchattrā miśiḥ ghoṣā śatāhvayā
miśreyā śālinī śītaśivāraṇyā miśiḥ smṛtā // VAnigh_266

pṛthvīkā vāripattrā tu bāṣpikā ca sthalodbhavā
kapittho 'tha dadhitthaś ca durmadaḥ surabhicchadaḥ // VAnigh_267

toyakṣobhakaraḥ kumbhī vāruṇo vṛkṣadhūmakaḥ
mūṣikāriś citraphalaḥ karaṇḍaphalakaś ca saḥ // VAnigh_268

cocaṃ ciṣu nārikelaḥ tuṅgadruḥ kūrcaśekharaḥ
nīrapūrṇaphalaḥ śṛṅgī mocaṃ tu kadalīphalam // VAnigh_269

rambhā tu kadalī mocā vṛttapuṣpāṃśumatphalā
karamardī kṣīraphalā śvetapuṣpaphaleti ca // VAnigh_270

kṛṣṇapākaphalāvignakarāmlāḥ karamardakaḥ
mātuluṅgo bījapūro luṅgaś ca phalapūrakaḥ // VAnigh_271

jambīro jambhalo jambhaḥ jambo dantaśaṭhaḥ smṛtaḥ
nāraṅgas tvaksugandhākhya airāvatamukhapriyau // VAnigh_272

bhavyaṃ bhaviṣyaṃ cāmlaṃ ca bhavaṃ romaphalaṃ matam
pārāvataṃ raivatakaṃ likuco lakuco ḍahuḥ // VAnigh_273

panasaḥ kaṇṭakiphalaḥ coco dīrghaphalaḥ smṛtaḥ
nalikā suṣirā śūnyā kapotacaraṇā naṭī // VAnigh_274

snigdhavṛkṣastu sakṣīraḥ plakṣaḥ syād guḍabījakaḥ
kālavṛntā kuberākṣī kuliṅgākṣī ca yakṣadṛk // VAnigh_275

ugrakāṇḍaḥ kāravallī toyavallī sukāṇḍakā
pañcāṅgulī liṅgabījā rājikā piṇḍavatphalā // VAnigh_276

turyatuṇḍī śilācchedī pūtikā nityapuṣpikā
parvamañjarikā kīṭahantrī vṛścikahāriṇī // VAnigh_277

kumārī vyāghracaraṇā kanyā sthūladalā ca sā
bandhūko bandhujīvaś ca pārvako vṛkadhūmakaḥ // VAnigh_278

kṛṣṇanīlaḥ kālaśākhaḥ kaiḍaryaḥ surabhicchadaḥ
viśvarūpā rūpyagaṇḍā rūpyo haritatumbilī // VAnigh_279

arśoghnaś cākhukandaś ca vanyakandaś ca śūraṇaḥ
raktapādī śamīpattrā lajjā lohitayaṣṭikā // VAnigh_280

durārohā kharaskandhā kharjūrī svādumastakā
hintālī tu mahātālī kutālī tilapuṣpikā // VAnigh_281

bahuskandhā mṛtyuphalā gūḍhapākī śilāphalā
jatuvṛkṣo ghanaskandhaḥ krimivṛkṣaḥ kuśāmrakaḥ // VAnigh_282

nīlapattrī kālanīlī nīlinī nīlapuṣpikā
kākajaṅghā dhvāṅkṣajaṅghā dāsī kāntā pracībalā // VAnigh_283

śarapuṅkhā bāṇapuṅkhā maṇikā cekṣupuṅkhikā
putradātrī vṛttapattrā vātāriḥ śvetapuṣpikā // VAnigh_284

tālīśapattraṃ tālīśaṃ tālamāmalakīdalam
śvāsadrumaḥ kākataruḥ rugyogyo vyāghraparṇyapi // VAnigh_285

kubjapuṣpā kṛṣṇavallī mahānīlā pratānikā
mṛdukāntiḥ mahāśvetā śvetā tu khaṭikā smṛtā // VAnigh_286

raktapāṣāṇako dhātuḥ girimṛd gairikaḥ smṛtaḥ
stanyākhyo dugdhapāṣāṇaḥ saudhaḥ pāṣāṇako lavaḥ // VAnigh_287

saugandhiko gandhakastu vaigandho gandhako baliḥ
manaḥśilā manoguptā manohvā kunaṭī śilā // VAnigh_288

haritālamālaṃ tālaṃ godantaṃ naṭabhūṣaṇam
pārado rasadhātuś ca rudraretā mahārasaḥ // VAnigh_289

rasendraś capalaḥ sūto harayonī rasottamaḥ
abhrakaṃ pārvatībījaṃ śailodbhūtaṃ tathāmbaram // VAnigh_290

mayūragrīvikaṃ tu syāt śikhikaṇṭhaṃ ca tutthakam
anyat karparikā tutthaṃ vāmanaṃ tutthameva tu // VAnigh_291

hiṅgulaṃ daradaṃ mlecchaṃ rasabhūḥ carmarañjanam
sindūraṃ raktareṇu śrībhūṣaṇaṃ nāgasambhavam // VAnigh_292

sauvarcalaṃ tu rucakam akṣāhvaṃ kṛṣṇasaṃjñakam
viḍaṃ tu kṛtrimaṃ proktaṃ pṛthvīsambhavam audbhidam // VAnigh_293

samudrajaṃ ca sāmudraṃ lavaṇaṃ paṭunāmakam
yāvaśūko yavakṣāraḥ srotoghnastu suvarcikaḥ // VAnigh_294

saubhāgyaṃ ṭaṅkaṇaṃ kṣāraḥ mālatīrasasambhavaḥ
tāpīsamudbhavaṃ tāpyaṃ mākṣikaṃ haimamākṣikam // VAnigh_295

jatvaśmajaṃ dhātujaṃ ca śilākarpūrasaṃjñakam
gorocanā badarikā saurāṣṭrī rocanā śivā // VAnigh_296

lākṣā dīptir drumavyādhiḥ krimijā lohitā jatu
[padmottaras] tālakumbho yāvako 'laktakaḥ smṛtaḥ // VAnigh_297

mṛganābhir mṛgamadaḥ kastūrī darpasaṃjñakaḥ
latākastūrikā rālī gandhaveṇī mukhapriyā // VAnigh_298

ghanasāro himarājaḥ karpūraṃ himanāmakam
mṛgasvedo mṛgajalaṃ pūtiḥ pūtyaṇḍajaḥ smṛtaḥ // VAnigh_299

jātīphalaṃ majjasāraṃ jātikā jātipattrakaḥ
kakkolakaṃ kośaphalaṃ kolakaṃ bahubījakam // VAnigh_300

phalaṃ dvīpamarīcaṃ ca kaṭukaṃ kaṭukīphalam
lavaṃgaṃ devakusumaṃ kusumaṃ śekharaṃ lavam // VAnigh_301

niṣpattraṃ ca mahāpuṣpaṃ svargapuṣpaṃ varālakam
śilāpuṣpaṃ tu śaileyaṃ śilājaṃ sthaviraṃ tathā // VAnigh_302

puṣpāñjanaṃ rītipuṣpaṃ puṣpaketuś ca rītijam
samudraphenaṃ śuṣkaṃ ca phenaṃ vāridhijaṃ malam // VAnigh_303

śaṅkho vāribhavaḥ kambuḥ jalajo dīrghaniḥsvanaḥ
pravālaṃ vallijaṃ raktaṃ vidrumaṃ ca prakīrtitam // VAnigh_304

rūpyakaṃ rajataṃ tāraṃ suvarṇaṃ kanakaṃ smṛtam
jātarūpaṃ tathā hema śātakumbhaṃ ca hāṭakam // VAnigh_305

jāmbūnadaṃ hiraṇyaṃ ca tapanīyaṃ ca kāñcanam
tāmramaudumbaraṃ śulbaṃ mihiraṃ harināmakam // VAnigh_306

rītikā pittalaṃ pūti pītalohaṃ ca saiṃhalam
trapusaṃ trapusaṃjñaṃ ca tagaraṃ rūpyaśatrukaḥ // VAnigh_307

sīsakaṃ nāgamuragaṃ kāṃsyaṃ kāśaṃ ca ghoṣakam
vārttālohaṃ vartalohaṃ trilohaṃ pañcalohakam // VAnigh_308

kṛṣṇalohamayaḥ sāramāyasaṃ ca śilodbhavam
ayorajo loharajas tat kiṭṭaṃ syād ayomalam // VAnigh_309

cipiṭaṃ cippaṭaṃ ciṭṭaṃ vālukā sikatā smṛtā
lohakāntamayaskāntaṃ kāntaṃ bhrāmaracumbakam // VAnigh_310

mṛdulohaṃ tīkṣṇalohaṃ tīkṣṇākhyaṃ sūkṣmalohakam
kālakūṭo mahāmusto vatsanābho halāhalaḥ // VAnigh_311

vatsadantī mahāśṛṅgī lelihas tālapattrakaḥ
viṣaṃ ca mūlakaṃ śṛṅgī garaṃ kṛtrimasaṃjñakam // VAnigh_312

toyacchadā vāriparṇī kumbhikā jalakumbhikā
dīrghamūlaṃ jalāvāsaṃ śaivālaṃ jalasambhavam // VAnigh_313

paṅkajaṃ puṇḍarīkaṃ ca śatapattraṃ kuśeśayam
bisaprasūnarājīvajalajāmbhoruhāṇi ca // VAnigh_314

śaśipriyaṃ ca gandhāḍhyaṃ kumudaṃ kokanandanam
kākotpalaṃ tu kākotthaṃ kākākhyaṃ hrasvamutpalam // VAnigh_315

teṣāṃ phalaṃ tu kumbhīkaṃ mūlaṃ śālūkakandakam
kaśerukaḥ sugandhiś ca sukando mustakandakaḥ // VAnigh_316

śṛṅgāṭako jalaphalaṃ jalakandas trikoṇakaḥ
karavīro 'śvamārastu bakulaṃ madyakesaram // VAnigh_317

alaktā mālyaśephālī rūpikā tāmrapuṣpikā
raktapuṣpī jayā rudrā-mlāyanī vanamālikā (?) // VAnigh_318

āmlāyano rājasairyaḥ koraṇḍo nakharañjanaḥ
tilakaḥ pūrṇakaḥ śrīmān sudyutiḥ śuklapuṣpakaḥ // VAnigh_319

mālatī sumanā jātī yūthikā gandhanāmikā
mallikoktā vicakilā dvipuṣpī puṣpaṭī tathā // VAnigh_320

kuñjaraḥ śatapattraś ca kaṇṭakāḍhyaś ca kubjakaḥ
aṭṭahāsaḥ śaṅkhaśuklā nāmnā sā śaṅkhayūthikā // VAnigh_321

ṛṣir damanako dānto vinītaḥ kulapattrakaḥ
damanaḥ pāṇḍurāgaḥ syāt tathā gandhotkaṭo muniḥ // VAnigh_322

pānīyam ambu salilaṃ toyaṃ codakavāriṇī
payaḥ kīlālamamṛtaṃ jīvanaṃ bhuvanaṃ vanam // VAnigh_323

kṣīraṃ svādu payo dugdhaṃ stanyaṃ vāri stanodbhavam
dadhi māṅgalyakaṃ caiva saṃtānaṃ stanikā smṛtā // VAnigh_324

ghoṣaṃ daṇḍāhataṃ takraṃ kālaśeyamudāhṛtam
ghṛtamājyaṃ haviḥ sarpiḥ navanītaṃ ghṛtālayaḥ // VAnigh_325

guḍastvikṣuvikāraḥ syāt khaṇḍaṃ phullamiti smṛtam
sitopalā śarkarā ca sitā matsyaṇḍikā smṛtā // VAnigh_326

mākṣikaṃ sāraghaṃ kṣaudraṃ madhu puṣparasodbhavam
madhūcchiṣṭaṃ ca madanaṃ sikthakaṃ makṣikāmalam // VAnigh_327

tailam abhyañjanavaraṃ tilajaṃ tilasambhavam
prasannā vāruṇī jñeyā parisvinnā ca sā smṛtā // VAnigh_328

kādambarī ghanā surā maireyo hy āsavo madaḥ
mārdvīkaṃ madhu vijñeyaṃ mādhvīkaṃ madhunā kṛtam // VAnigh_329

guḍena gauḍaṃ sitayā śārkaraṃ saindham aikṣavam
khaṇḍena khaṇḍavāsaḥ syāt paiṣṭakaṃ piṣṭasambhavam // VAnigh_330

avantisomo dhānyāmlam āranālaṃ ca kāñjikam
śuktaṃ sauvīrakaṃ ceti tuṣodaṃ tu tuṣodakam // VAnigh_331

yavotthaṃ taṇḍulodaṃ ca rasāmlaṃ śuktakāñjikam
brahmāmbu gombu gomūtraṃ gomalaṃ gomayaṃ smṛtam // VAnigh_332

śālir vrīhir varaś caiva dhānyakaṃ raktaśūkaraḥ
yavaś ca sthūlamadhyaś ca varuṇo munibhikṣitaḥ // VAnigh_333

akṛṣṭapacyo nīvāraḥ śakuntamunibhojanam
caṇakastu kalāyaḥ syād godhūmo mlecchabhojanaḥ // VAnigh_334

camasī cātibījā syāt koradūṣastu kodravaḥ
kaṅguḥ saṃdhyanthisaṃbandhī priyaṅguḥ pītataṇḍulaḥ // VAnigh_335

gavedhukā ca gojihvā karśanīyā sitā tathā
uddālakastu jūrṇāhvo yāvanālaḥ śukapriyaḥ // VAnigh_336

vāsantaḥ kṛṣṇamudgastu mādhavaś ca surāṣṭrajaḥ
makuṣṭho vanamudgaś ca masūraḥ pittabheṣajam // VAnigh_337

harimanthāḥ sugandhāś ca caṇakāḥ kṛṣṇakañcukāḥ
kulatthaḥ kālavṛttaś ca tāmravarṇo 'nilāpahā // VAnigh_338

māṣastu picchilarasaḥ kuruvindo vṛṣākaraḥ
rājamāṣo 'lasāndraḥ syāt khañjakākhyaḥ kalāyakaḥ // VAnigh_339

āḍhakī tuvarī proktā niṣpāvā śimbikā smṛtā
tilaḥ snehaphalaḥ snehapūrṇaś ca kṛṣṇatailakaḥ // VAnigh_340

phalatrayaṃ tu triphalā varā śreṣṭhā tathottamā
dvipaṃ ca mūlaṃ daśakaṃ daśamūlaṃ daśāṅghrikam // VAnigh_341

trikaṭu tryūṣaṇaṃ vyoṣaṃ kaṭutrayam ihocyate
pañcakolaṃ pañcakaṭu trisugandhi trijātakam // VAnigh_342

auṣadhaṃ bheṣajaṃ pathyam agadaṃ ca bhiṣagjitam
kalabho vāraṇo dantī mātaṃgo dvirado dvipaḥ // VAnigh_343

gajo hastī karībhaś ca kareṇur hastinī smṛtā
hayo 'śvas turago vājī saptir vāhas tu bāḍavaḥ // VAnigh_344

bāleyo rāsabho jñeyo dhūsaro gardabhaḥ kharaḥ
karabho dīrghagaś coṣṭraḥ kṣamī vesarako balī // VAnigh_345

śārdūlaś citrakāyastu vyāghraḥ syāt puṇḍarīkaḥ (?)
pañcāsyo mṛgarāṭ siṃho haryakṣaḥ kesarī hariḥ // VAnigh_346

kaṇṭhīravaś ca vijñeyaḥ piṅgadṛṣṭir mṛgādanaḥ
mṛge kuraṅgavātāyuhariṇājinayonayaḥ // VAnigh_347

tāmrābho hariṇaḥ kṛṣṇas tv eṇas tvakkomalaḥ smṛtaḥ
kṛṣṇasāraś citramṛgaḥ romaśā camarī smṛtā // VAnigh_348

varāhaḥ śūkaraḥ kīṭī daṃṣṭrī ghoṇī ca romaśaḥ
stabdharomā pṛthuskandhaḥ kroḍaḥ kolastathā kiriḥ // VAnigh_349

kapiḥ plavaṃgaplavagaśākhāmṛgavalīmukhāḥ
markaṭo vānaraḥ kīśaḥ vanaukāḥ phalabhakṣakaḥ // VAnigh_350

śṛgālo jambukaḥ kroṣṭā gomāyur mṛgadhūrtakaḥ
pārāvataḥ kalaravo gehapakṣī kapotakaḥ // VAnigh_351

kṛkavākus tāmracūḍaḥ kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ
mayūro barhiṇo barhī nīlakaṇṭho bhujaṃgabhuk // VAnigh_352

śikhāvalaḥ śikhī kekī kalāpī meghanādinī
ulūko vāyasāristu kauśiko rajanīcaraḥ // VAnigh_353

kākastu karaṭo 'riṣṭaḥ balipuṣṭaḥ sakṛtprajaḥ
parabhūr balibhug dhvāṅkṣaś cirajīvī ca vāyasaḥ // VAnigh_354

ekadṛṣṭiś cātmaghoṣaḥ droṇakākastu kṛṣṭalaḥ
caṭakaḥ kalaviṅkaś ca kuliṅgaś caṭakāpi ca // VAnigh_355

vijñeyaś carmapathikaḥ jātuṣaś carmasāhvayaḥ
bharadvājo dvijo brāhmo vyāghrāṭaḥ khañjarīṭakaḥ // VAnigh_356

sāraṅgaḥ khañjanaś caiva meghavṛttistu cātakaḥ
vanapriyaḥ parabhṛtaḥ kokilaḥ susvaraḥ pikaḥ // VAnigh_357

gūḍhapāt kacchapaḥ kūrmaḥ kulīraḥ karkaṭaḥ smṛtaḥ
śambūko vṛttaśaṅkhaś ca śaṅkhako mātṛgehakaḥ // VAnigh_358

mīno matsyo 'ṇḍajaś caiva jalaukā jalaśāyanaḥ
maṇḍūko darduro bhekaḥ kākāhis toyasarpakaḥ // VAnigh_359

sarpaḥ pṛdākurbhujago bhujaṃgo 'hir bhujaṃgamaḥ
āśīviṣo viṣadharaś cakrī vyālaḥ sarīsṛpaḥ // VAnigh_360

kuṇḍalī gūḍapāc cakṣuḥ śravāḥ kākodaraḥ phaṇī
darvīkaro dīrghapṛṣṭho jihmagaḥ pavanāśanaḥ // VAnigh_361

lelihāno dandaśūko dvijihvaś ca bileśayaḥ
kṛkalāso mayūrādī kāleyo bahupannagaḥ // VAnigh_362

śatapāt saraṭā cakrī nakulaḥ sarpabhakṣakaḥ
nālinī nālahūlīkā talāṭā sthūladantikā // VAnigh_363

ākhūndurur mūṣakaś ca vṛkaś ca dūṣakaḥ smṛtaḥ
chuchundarī rājaputrī vijñeyā gandhamūṣikā // VAnigh_364

purohitā kuḍyamatsyā gaurī ca gṛhagodhikā
gaudherakākṛtir godhā prāgbāhur yugmajihvakaḥ // VAnigh_365

otur biḍālo mārjāro vṛṣadaṃśaka ākhubhuk
udaṅghā kapijaṅghā tu lohitāṅgaḥ pipīlakaḥ // VAnigh_366

gaṇḍūpadā bhūmilatā bhūnāgo varṣajālakaḥ
madhuyuto madhukaro madhuliṭ madhupastathā // VAnigh_367

dvirephaḥ puṣpaliḍ bhṛṅgaḥ ṣaṭpadabhramarāvaliḥ
indindiraś cañcarīkaḥ saraghā madhumakṣikā // VAnigh_368

lambaromā makṣikā ca parā dīpanivāraṇī
pataṃgikā puttikā syāt daṃśastu vanamakṣikā // VAnigh_369

bhṛṅgārī cīrukā cīrī jhillikā ghargharasvanā
pataṃgaḥ śalabho jñeyaḥ svadyoto jyotiriṅgaṇaḥ // VAnigh_370

lulāyo mahiṣo vāhadveṣī kāsarasairibhau
vanyastu gavayo jñeyaḥ kakudmān gopatir vṛṣaḥ // VAnigh_371

ukṣān aḍvān balīvardaḥ surabhir gopakaḥ smṛtaḥ
sakṛtprasūtā gṛṣṭiḥ syāt baṣkayaṇy ekahāyanī // VAnigh_372

annasāro raso raktayoniḥ syād dṛḍhadhātukaḥ
raktaṃ śoṇaṃ māṃsakaraṃ śoṇitaṃ kṣatajam asṛk // VAnigh_373

palaṃ māṃsaṃ śoṇitotthaṃ piśitaṃ kravyam āmiṣam
picchā māṃsodbhavaṃ medo vasā medaḥsamudbhavā // VAnigh_374

medaḥsambhavam asthi syād dehasaṃdhānadhāraṇam
asthisārastathā majjā snehasāro 'sthisambhavaḥ // VAnigh_375

śuklaṃ tejo bījapuṃstve reto vīryāntyadhātuke
ojastu dhātusāraḥ syāt saumyo hṛdayadīpanaḥ // VAnigh_376

anilo māruto vāyuḥ marutprāṇaḥ prabhañjanaḥ
samīraṇo mātariśvā pavanaś ca sadāgatiḥ // VAnigh_377

māyuḥ pittaṃ vahnikāntaṃ kaphaḥ śleṣmā ca picchilaḥ
kardamaḥ paṅkajambālau mṛtsā mṛtsnā ca mṛttikā // VAnigh_378

hasantikāṅgāradhānī tailapātraṃ kutūḥ smṛtā
pāṣāṇaprastaragrāvo-palāśmānaḥ śilā dṛṣat // VAnigh_379

pṛthvī vasuṃdharākhyā ca gaur bhūmir medinī mahī
dharā dharitrī dharaṇī kṣoṇī jyā kāśyapī kṣitiḥ // VAnigh_380

sarvaṃsahā vasumatī vasudhorvyacalā smṛtā
viśvambharā rasānantā gotrā kuḥ pṛthivī kṣamā // VAnigh_381

avanī bhūtadhātrī ca vipulā sāgarāmbarā
sūro haṃso ravir bhānuḥ pataṃgo 'rko divākaraḥ // VAnigh_382

pradyotano dinamaṇiḥ khadyoto dyumaṇistathā // VAnigh_383

bradhnaḥ prabhākaro bhāsvān dvādaśātmā divākaraḥ
savitā ca sahasrāṃśur mārtaṇḍaś ca vikartanaḥ // VAnigh_384

karmasākṣī jagaccakṣur aṃśumālī trayītanuḥ
vibhāvasur grahapatis tviṣāṃpatir aharpatiḥ // VAnigh_385

śītāṃśur induś candramāḥ śaśī candro niśākaraḥ
vidhuḥ sudhāṃśuḥ śubhrāṃśur oṣadhīśo niśāpatiḥ // VAnigh_386

abjo jaivātṛkaḥ somo glaur mṛgāṅkaḥ kalānidhiḥ
dvijarājaḥ śaśadharo nakṣatreśaḥ kṣapākaraḥ // VAnigh_387

aṅgārakaḥ kujo bhaumo rauhiṇeyo budho dvijaḥ
gurur bṛhaspatir mantrī cośanā bhārgavaḥ kaviḥ // VAnigh_388

śaniḥ paṅguḥ sūryaputraḥ saiṃhikeyo vidhuṃtudaḥ
tamastu rāhuḥ svarbhānuḥ ketustu dhvajanāmakaḥ // VAnigh_389

uḍu nakṣatramṛkṣaṃ bhaṃ doṣā naktaṃ niśā kṣapā
kṣaṇadā yāminī rātris triyāmā coravallabhā // VAnigh_390

dināhanī vāsaraś ca ghasro bhāskaravallabhaḥ
śambhur īśaḥ paśupatiḥ śivaḥ śūlī maheśvaraḥ // VAnigh_391

īśvaraḥ śarvaḥ īśānaḥ śaṃkaraś candraśekharaḥ
bhūteśaḥ khaṇḍaparaśur girīśo giriśo mṛḍaḥ // VAnigh_392

mṛtyuṃjayaḥ kṛttivāsāḥ pinākī pramathādhipaḥ
ugraḥ kapardī śrīkaṇṭhaḥ śitikaṇṭhaḥ kapālabhṛt // VAnigh_393

vāmadevo mahādevo virūpākṣastrilocanaḥ
kṛśānuretāḥ sarvajño dhūrjaṭir nīlalohitaḥ // VAnigh_394

haraḥ smaraharo bhargas tryambakastripurāntakaḥ
gaṅgādharo 'ndhakaripuḥ kratudhvaṃsī vṛṣadhvajaḥ // VAnigh_395

vyomakeśo bhavo bhīmaḥ sthāṇū rudra umāpatiḥ
umā kātyāyanī gaurī kālī haimavatīśvarī // VAnigh_396

śivāparṇā bhavānī ca pārvatī caṇḍikāmbikā
ajo harir vāsudevo daityāriḥ puruṣottamaḥ // VAnigh_397

viṣṇur nārāyaṇaḥ kṛṣṇo vaikuṇṭho viṣṭaraśravāḥ
dāmodaro hṛṣīkeśaḥ keśavo mādhavaḥ svabhūḥ // VAnigh_398

pītāmbaro 'cyutaḥ śārṅgī viṣvakseno janārdanaḥ
upendra indrāvarajaś cakrapāṇiś caturbhujaḥ // VAnigh_399

lakṣmī padmālayā padmā kamalā śrīr haripriyā
indirā lokamātā mā kṣīrābdhitanayā ramā // VAnigh_400

netraṃ pādaḥ śiphā cāṅghriḥ mūlaṃ śālūkakandakau
tvak carma valkalaṃ proktaṃ viṭapaḥ śikharaṃ śiraḥ // VAnigh_401

pattraṃ dalaṃ chadaḥ parṇaṃ palāśaś chadanaṃ tathā
pallavastu pravālaḥ syāt mukulaṃ korakaṃ smṛtam // VAnigh_402

kalikā jālakaś caiva korakakṣārakuḍmalāḥ
prasūnaṃ sumanaḥ sūnaṃ puṣpaṃ ca kusumaṃ smṛtam // VAnigh_403

āmaṃ śalāṭusaṃjñaṃ tu pakvaṃ phalamudāhṛtam
makarandaḥ puṣparasaḥ dalottho dalajo rasaḥ // VAnigh_404

auṣadhaṃ bheṣajaṃ pathyam agadaṃ ca bhiṣagjitam
kriyā cikitsitaṃ śastraṃ prāyaś cittaṃ samāhitam // VAnigh_405

rogahāro 'gadaṃkāro bhiṣag vaidyaś cikitsakaḥ
rogajño jīvano vidvān āyur vedī gadāntakaḥ // VAnigh_406

śītāṃśvamṛtalakṣmībhir juṣṭo 'sau dhanasaṃyutaḥ
kṣīrodhijaś cābjayoniḥ pāyād dhanvantaristathā // VAnigh_407

nāsatyāv aśvinau dasrāv āśvineyau ca tāv ubhau
rakṣatāṃ devabhiṣajau vaidyaputrān svarociṣā // VAnigh_408