Tikapatthana of the Abhidhamma Pitaka, Part I:
Paccayavibhangavara

Based on the edition Rhys Davids
London : Pali Text Society 1921 (Reprinted 1988)


Input by the Dhammakaya Foundation, Thailand, 1989-1996
[GRETIL-Version vom 21.03.2016]


NOTICE
This file is (C) Copyright the Pali Text Society and the Dhammakaya Foundation, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.

These files are provided by courtesy of the Pali Text Society for
scholarly purposes only.
In principle they represent a digital edition (without revision or
correction) of the printed editions of the complete set of Pali
canonical texts published by the PTS. While they have been subject to a
process of checking, it should not be assumed that there is no
divergence from the printed editions and it is strongly recommended that
they are checked against the printed editions before quoting.


ADDITIONAL NOTES
Italicized catchwords of the printed edition were already reduced
to plain Roman type in the original Dhammakaya file.


ANNOTATED VERSION IN PTS LAYOUT







THIS GRETIL TEXT FILE IS FOR REFERENCE PURPOSES ONLY!
COPYRIGHT AND TERMS OF USAGE AS FOR SOURCE FILE.

Text converted to Unicode (UTF-8).
(This file is to be used with a UTF-8 font and your browser's VIEW configuration
set to UTF-8.)

description:multibyte sequence:
long a ā
long A Ā
long i ī
long I Ī
long u ū
long U Ū
vocalic r
vocalic R
long vocalic r
vocalic l
vocalic L
long vocalic l
velar n
velar N
palatal n ñ
palatal N Ñ
retroflex t
retroflex T
retroflex d
retroflex D
retroflex n
retroflex N
palatal s ś
palatal S Ś
retroflex s
retroflex S
anusvara
visarga
long e ē
long o ō
l underbar
r underbar
n underbar
k underbar
t underbar

Unless indicated otherwise, accents have been dropped in order
to facilitate word search.

For a comprehensive list of GRETIL encodings and formats see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdiac.pdf
and
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil/gretdias.pdf

For further information see:
http://gretil.sub.uni-goettingen.de/gretil.htm








Tikapaṭṭhāna, Part I

[page 001]
1
                          TIKAPAṬṬHĀNA.
           NAMO TASSA BHAGAVATO ARAHATO SAMMĀSAMBUDDHASSA.
                               I.
                     [PACCAYAVIBHAṄGAVĀRA
                          Paccayuddesa].
     1. Hetupaccayo.                     13. Kammapaccayo.
     2. Ārammaṇapaccayo.                14. Vipākapaccayo.
     3. Adhipatipaccayo.                15. Āhārapaccayo.
     4. Anantarapaccayo.                16. Indriyapaccayo.
     5. Samanantarapaccayo.           17. Jhānapaccayo.
     6. Sahajātapaccayo.                18. Maggapaccayo.
     7. Aññamaññapaccayo.                19. Sampayuttapaccayo.
     8. Nissayapaccayo.                20. Vippayuttapaccayo.
     9. Upanissayapaccayo.               21. Atthipaccayo.
     10. Purejātapaccayo.                22. Natthipaccayo.
     11. Pacchājātapaccayo.           23. Vigatapaccayo.
     12. Āsevanapaccayo.                24. Avigatapaccayo.
                          [Paccayaniddesa.]
                               1.
     Hetupaccayo ti hetū hetusampayuttakānaṃ dhammānaṃ
taṃ-samuṭṭhānānañ ca rūpānaṃ hetupaccayena paccayo.1
                               2.
     Ārammaṇapaccayo ti rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhā-
tuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ ārammaṇa-
paccayena paccayo. Saddāyatanaṃ sotaviññāṇadhātuyā
--------------------------------------------------------------------------
1 K. adds ti at the end of each paragraph.


[page 002]
2                          Tikapaṭṭhāna
. . . gandhāyatanaṃ ghānaviññāṇadhātuyā . . . rasāyata-
naṃ jivhāviññāṇādhātuyā . . . phoṭṭhabbāyatanaṃ kāya-
viññāṇadhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ
ārammaṇapaccayena paccayo.
     Rūpāyatanaṃ [cakkhudhātuyā] . . . saddāyatanaṃ . . .
gandhāyatanaṃ . . . rasāyatanaṃ . . . phoṭṭhabbāyatannaṃ
. . . sabbe dhammā manodhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca
dhammānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo.
     Yaṃ yaṃ dhammaṃ ārabbha ye ye dhammā uppajjanti
citta-cetasikā dhammā, te te dhammā tesaṃ tesaṃ dham-
mānaṃ ārammaṇapaccayena paccayo.
                               3.
     Adhipatipaccayo ti chandādipati chandasampayutta-
kānaṃ dhammāmaṃ taṃ-samuṭṭhānañ ca rūpānaṃ adhi-
paccayena paccayo. Viriyādhipati viriyasampayuttakānaṃ
. . . cittādhipati cittasampayuttakānaṃ . . . vīmaṃsā-
dhipati vīmaṃsasampayuttakānaṃ dhammānaṃ taṃ-samuṭ-
ṭhānaṃ ca rūpamaṃ adhipaccayena paccayo.
     Yaṃ yaṃ dhammaṃ garuṃ katvā ye ye dhammā uppaj-
janti cittacetasikā dhammā, te te dhammā tesaṃ tesaṃ
dhammānaṃ adhipatipaccayena paccayo.
                               4.
     Anantarapaccayo ti cakkhuviññāṇadhātu taṃ-sampayut-
takā ca dhammā manodhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca
dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo. Manodhātu
taṃ-sampayuttakā ca dhammā manoviññāṇadhātuyā taṃ-
sampayuttakānañ ca dhammānaṃ anantarapaccayena
paccayo. Sotaviññāṇadhātu . . . ghānaviññāṇadhātu . . .
jivhāviññāṇadhātu . . . kāyaviññāṇadhātu taṃ-sampa-
yuttakā ca dhammā manodhātuyā taṃ-sampayuttakānañ
ca dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo. Manodhātu
taṃ-sampayuttakā ca dhammā manoviññāṇadhātuyā taṃ-
sampayuttakānañ ca dhammānaṃ anantarapaccayena
paccayo.

[page 003]
                     Paccayavibhaṅgavāra                     3
     Purimā1 purimā kusalā dhammā pacchimānaṃ pacchimā-
naṃ kusalānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo
. . . avyākatānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo.
Purimā purimā akusalā dhammā pacchimānaṃ pacchimā-
naṃ akusalānaṃ . . . avyākatānaṃ dhammānaṃ anantara-
paccayena paccayo. Purimā purimā avyākatā dhammā
pacchimānaṃ pacchimānaṃ avyākatānaṃ . . . kusalānaṃ
. . . akusalānaṃ dhammānaṃ anantarapaccayena paccayo.
     Yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ anantarā ye ye dhammā
uppajjanti, te te dhammā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ anan-
tarapaccayena paccayo.
                               5.
     The cases where samanantarapaccayo obtains are the
same as in 4.
     Yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ samanantarā ye ye . . . (as
in 4) dhammānaṃ samanantarapaccayena paccayo.
                               6.
     Sahajātapaccayo ti cattāro khandhā arūpino aññamaññaṃ
sahajātapaccayena paccayo. Cattāro mahābhūtā aññam-
aññaṃ . . . Okkantikkhaṇe nāma-rūpaṃ aññamaññaṃ
sahajātapaccayena paccayo. Citta-cetasikā dhammā citta-
samuṭṭhānaṃ rūpānaṃ . . . Mahābhūtā upādā-rūpānaṃ
sahajātapaccayena paccayo. Rūpino dhammā arūpīnaṃ
dhammānaṃ kañci kālaṃ2 sahajāta- . . ., kañci kālaṃ na-
sahajāta-paccayena paccayo.
                               7.
     Aññamaññapaccayo ti cattāro khandhā arūpino . . .
Cattāro mahābhūtā . . . Okkantikkhaṇe nāma-rūpaṃ
aññamaññapaccayena paccayo.
                               8.
     Nissayapaccayo ti cattāro khandhā arūpino3 . . . cattāro
mahābhūtā . . . okkantikkhaṇe nāmarūpaṃ aññamaññaṃ
--------------------------------------------------------------------------
1 B. pūrimā always.
2 Br. kiñci kāle.
3 K. arūpīno.


[page 004]
4                          Tikapaṭṭhāna
nissayapaccayena paccayo. Citta-cetasikā dhammā citta-
samuṭṭhānānaṃ rūpānaṃ . . . Mahābhūtā upādā-rūpānaṃ
nissayapaccayena paccayo. Cakkhāyatanaṃ cakkhuviñ-
ñāṇadhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ . . .
Sotāyatanaṃ . . . Ghānāyatanaṃ . . . Jivhāyatanaṃ . . .
Kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇadhātuyā taṃ-sampayuttakānañ
ca dhammānaṃ nissayapaccayena paccayo. Yaṃ rūpaṃ
nissāya1 manodhātu ca manoviññāṇadhātu ca vattanti,
taṃ rūpaṃ manodhātuyā ca manoviññāṇadhātuyā ca
taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ nissayapaccayena
paccayo.
                               9.
     Upanissayapaccayo ti purimā purimā kusalā dhammā
pacchimānaṃ pacchimānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ upanis-
sayapaccayena paccayo. Purimā purimā kusalā dhammā
pacchimānaṃ pacchimānaṃ kesañci upanissayapaccayena
paccayo2 . . . pacchimānaṃ avyākatānaṃ upanissayapac-
cayena paccayo. Purimā purimā akusalā dhammā pacchi-
mānaṃ pacchimānaṃ (1) akusalānaṃ . . . (2) akusalānaṃ
dhammānaṃ kesañci upanissayapaccayena paccayo.
Purimā purimā avyākatā dhammā avyākatānaṃ . . .
kusalānaṃ . . . akusalānaṃ dhammānaṃ upanissayapac-
cayena paccayo. Puggalo pi upanissayapaccayena paccayo,
senāsanaṃ pi upanissayapaccayena paccayo.
                               10.
     Purejātapaccayo3 ti cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇa-
dhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ purejāta-
paccayena paccayo. Sotāyatanaṃ sotaviññāṇadhātuyā,
ghānayātanaṃ . . . kāyāyatanaṃ kāyaviññāṇadhātuyā . . .
rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā . . . saddāyatanaṃ
sotaviññāṇadhātuyā . . . phoṭṭhabbayātanaṃ kāyaviññāṇa-
dhātuyā . . . rūpāyatanaṃ, saddāyatanaṃ . . . phoṭṭhab-
bāyatanaṃ manodhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhām-
--------------------------------------------------------------------------
1 On this interesting abstention from the use of hadayavatthu,
      see S.Z. Aung in Compendium, p. 278. Cf. Comy. below, p. 14.
2 B. omits this sentence.
3 B. pūre- always.


[page 005]
                     Paccayavibhaṅgavāra                         5
mānaṃ purejātapaccayena paccayo. Yaṃ rūpaṃ nissāya1
manodhātu ca manoviññāṇadhātu ca vattanti, taṃ rūpaṃ
(a) manodhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ
purejātapaccayena paccayo, (b) manoviññāṇadhātuyā taṃ-
sampayuttakānañ ca dhammānaṃ kañci kālaṃ2 purejāta-
. . ., kañci kālaṃ na purejāta-paccayena paccayo.
                               11.
     Pacchājātapaccayo ti pacchājātā citta-cetasikā dhammā
purejātassa imassa kāyassa pacchājātapaccayena paccayo.
                               12.
     Āsevanapaccayo ti purimā purimā (a) kusalā dhammā
. . . (b) akusalā . . . (c) kiriyāvyākatā dhammā pacchi-
mānaṃ pacchimānaṃ (a) kusalānaṃ . . . (b) akusalānaṃ . . .
(c) kiriyāvyākatānaṃ dhammānaṃ āsevanapaccayena pac-
cayo.
                               13.
     Kammapaccayo ti kusalākusalaṃ kammaṃ vipākānaṃ
khandhānaṃ kaṭattā ca rūpānaṃ kammapaccayena paccayo.
Cetanā sampayuttakānaṃ dhammānaṃ taṃ-samuṭṭhānañ
ca rūpānaṃ kammapaccayena paccayo.
                               14.
     Vipākapaccayo ti vipākā cattāro khandhā arūpino aññam-
aññaṃ vipākapaccayena paccayo.
                               15.
     Āhārapaccayo ti kabaḷinkāro3 āhāro imassa kāyassa
āharapaccayena paccayo. Arūpino āhārā sampayuttakānaṃ
dhammānaṃ taṃ-samuṭṭhānānañ ca rūpānaṃ āhārapacca-
yena paccayo.
                               16.
     Indriyapaccayo ti cakkhundriyaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā
. . . sotindriyaṃ sotaviññāṇadhātuyā . . . kāyindriyaṃ
--------------------------------------------------------------------------
1 See p. 4, n. 1, and p. 6 (21)
2 B. kiñci kāli.
3 So S.; K kavaḷo; B. kabaḷīkāro.


[page 006]
6                          Tikapaṭṭhāna
kāyaviññāṇadhātuyā taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ
indriyapaccayena paccayo. Rūpajīvitindriyaṃ kaṭattā-
rūpānaṃ indriyapaccayena paccayo. Arūpino indriyā
sampayuttakānaṃ dhammānaṃ taṃ-samuṭṭhānānañ ca
rūpānaṃ indriyapaccayena paccayo.
                               17.
     Jhānapaccayo ti jhānangāni jhānasampayuttakānaṃ
dhammānaṃ taṃ-samuṭṭhānañ ca rūpānaṃ jhānapaccayena
paccayo.
                               18.
     Maggapaccayo ti maggagnāni maggasampayuttakānaṃ
dhammānaṃ taṃ-samuṭṭhānānañ ca rūpānaṃ maggapacca-
yena paccayo.
                               19.
     Sampayuttapaccayo ti cattāro khandhā arūpino aññam-
aññaṃ sampayuttapaccayena paccayo.
                               20.
     Vippayuttapaccāyo ti rūpino dhammā arūpinaṃ dhammā-
naṃ . . . Arūpino dhammā rūpinaṃ dhammānaṃ vippa-
yuttapaccayena paccayo.
                               21.
     Atthipaccayo ti cattāro khandhā arūpino aññamāññaṃ
. . . Cattāro mahābhūtā aññamaññaṃ . . . Okkantikkhaṇe
nāmarūpaṃ aññamaññaṃ atthipaccayena paccayo. Citta-
cetasikā dhammā cittasamuṭṭhānaṃ rūpānaṃ . . . Mahā-
bhūtā upādā-rūpānaṃ atthipaccayena paccayo. Cakkhā-
yatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā . . . kāyāyatanaṃ kāya-
viññāṇadhātuyā . . . rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā
. . . phoṭṭhabbāyatanaṃ kāyaviññāṇadhātuyā taṃ-sam-
payuttakānañ ca dhammānaṃ atthipaccayena paccayo.
Yaṃ rūpaṃ nissāya manodhātu ca manoviññāṇadhātu ca
vattanti, taṃ rūpaṃ manodhātuyā ca manoviññāṇadhātuyā
ca taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ atthipaccayena
paccayo.

[page 007]
                     Paccayavibhaṅgavāra                         7
                               22.
     Natthipaccayo ti samanantaraniruddhā citta-cetasikā
dhammā paccuppannānaṃ1 citta-cetasikānaṃ dhammānaṃ
natthipaccayena paccayo.
                               23.
     Vigatapaccayo ti samanantaravigatā citta-cetasikā
dhammā paccuppannānaṃ citta-cetasikānaṃ dhammānaṃ
vigatapaccayena paccayo.
                               24.
     Avigatapaccayo ti cattāro khandhā arūpino aññamaññaṃ
. . . Cattāro mahābhūtā aññamaññaṃ . . . Okkhantik-
khaṇe nāmarūpaṃ aññamaññaṃ avigatapaccayena paccayo.
Citta-cetasikā dhammā cittasamuṭṭhānānaṃ rūpānaṃ . . .
Mahābhūtā upādā-rūpānaṃ avigatapaccayena paccayo.
Cakkhāyatanaṃ cakkhuviññāṇadhātuyā . . . kāyāyatanaṃ
kāyaviññāṇadhātuyā . . . rūpāyatanaṃ cakkhuviññāṇa-
dhātuyā . . . phoṭṭhabbāyatanaṃ manodhātuyā . . . Yaṃ
rūpan nissāya manodhātu ca manoviññāṇadhātu ca vat-
tanti, taṃ rūpaṃ manodhātuyā ca manoviññāṇadhātuyā ca
taṃ-sampayuttakānañ ca dhammānaṃ avigatapaccayena
paccayo.2
                    PACCAYAVIBHAṄGAVĀRO NIṬṬHITO.
--------------------------------------------------------------------------
1 B. paṭuppo.
2 See p.4, n. 1.