Book 17 Chapter 3 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tataḥ saṃnādayañ śakro divaṃ bhūmiṃ ca sarvaśaḥ
rathenopayayau pārtham ārohety abravīc ca tam |
2 | sa bhrātṝn patitān dṛṣṭvā dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ
abravīc chokasaṃtaptaḥ sahasrākṣam idaṃ vacaḥ |
3 | bhrātaraḥ patitā me 'tra āgaccheyur mayā saha
na vinā bhrātṛbhiḥ svargam icche gantuṃ sureśvara |
4 | sukumārī sukhārhā ca rājaputrī puraṃdara
sāsmābhiḥ saha gaccheta tad bhavān anumanyatām |
5 | indra uvāca |
5 | bhrātṝn drakṣyasi putrāṃs tvam agratas tridivaṃ gatān
kṛṣṇayā sahitān sarvān mā śuco bharatarṣabha |
6 | nikṣipya mānuṣaṃ dehaṃ gatās te bharatarṣabha
anena tvaṃ śarīreṇa svargaṃ gantā na saṃśayaḥ |
7 | yudhiṣṭhira uvāca |
7 | ayaṃ śvā bhūtabhavyeśa bhakto māṃ nityam eva ha
sa gaccheta mayā sārdham ānṛśaṃsyā hi me matiḥ |
8 | indra uvāca |
8 | amartyatvaṃ matsamatvaṃ ca rājañ; śriyaṃ kṛtsnāṃ mahatīṃ caiva kīrtim
saṃprāpto 'dya svargasukhāni ca tvaṃ; tyaja śvānaṃ nātra nṛśaṃsam asti |
9 | yudhiṣṭhira uvāca |
9 | anāryam āryeṇa sahasranetra; śakyaṃ kartuṃ duṣkaram etad ārya
mā me śriyā saṃgamanaṃ tayāstu; yasyāḥ kṛte bhaktajanaṃ tyajeyam |
10 | indra uvāca |
10 | svarge loke śvavatāṃ nāsti dhiṣṇyam; iṣṭāpūrtaṃ krodhavaśā haranti
tato vicārya kriyatāṃ dharmarāja; tyaja śvānaṃ nātra nṛśaṃsam asti |
11 | yudhiṣṭhira uvāca |
11 | bhaktatyāgaṃ prāhur atyantapāpaṃ; tulyaṃ loke brahmavadhyākṛtena
tasmān nāhaṃ jātu kathaṃ canādya; tyakṣyāmy enaṃ svasukhārthī mahendra |
12 | indra uvāca |
12 |
śunā dṛṣṭaṃ krodhavaśā haranti; yad dattam iṣṭaṃ vivṛtam atho hutaṃ ca
tasmāc chunas tyāgam imaṃ kuruṣva; śunas tyāgāt prāpsyase devalokam |
13 |
tyaktvā bhrātṝn dayitāṃ cāpi kṛṣṇāṃ; prāpto lokaḥ karmaṇā svena vīra
śvānaṃ cainaṃ na tyajase kathaṃ nu; tyāgaṃ kṛtsnaṃ cāsthito muhyase 'dya |
14 | yudhiṣṭhira uvāca |
14 | na vidyate saṃdhir athāpi vigraho; mṛtair martyair iti lokeṣu niṣṭhā
na te mayā jīvayituṃ hi śakyā; tasmāt tyāgas teṣu kṛto na jīvatām |
15 | pratipradānaṃ śaraṇāgatasya; striyā vadho brāhmaṇasvāpahāraḥ
mitradrohas tāni catvāri śakra; bhaktatyāgaś caiva samo mato me |
16 | vaiśaṃpāyana uvāca |
16 | tad dharmarājasya vaco niśamya; dharmasvarūpī bhagavān uvāca
yudhiṣṭhiraṃ prītiyukto narendraṃ; ślakṣṇair vākyaiḥ saṃstavasaṃprayuktaiḥ |
17 | abhijāto 'si rājendra pitur vṛttena medhayā
anukrośena cānena sarvabhūteṣu bhārata |
18 | purā dvaitavane cāsi mayā putra parīkṣitaḥ
pānīyārthe parākrāntā yatra te bhrātaro hatāḥ |
19 | bhīmārjunau parityajya yatra tvaṃ bhrātarāv ubhau
mātroḥ sāmyam abhīpsan vai nakulaṃ jīvam icchasi |
20 | ayaṃ śvā bhakta ity eva tyakto devarathas tvayā
tasmāt svarge na te tulyaḥ kaś cid asti narādhipa |
21 | atas tavākṣayā lokāḥ svaśarīreṇa bhārata
prāpto 'si bharataśreṣṭha divyāṃ gatim anuttamām |
22 | tato dharmaś ca śakraś ca marutaś cāśvināv api
devā devarṣayaś caiva ratham āropya pāṇḍavam |
23 | prayayuḥ svair vimānais te siddhāḥ kāmavihāriṇaḥ
sarve virajasaḥ puṇyāḥ puṇyavāgbuddhikarmiṇaḥ |
24 | sa taṃ rathaṃ samāsthāya rājā kurukulodvahaḥ
ūrdhvam ācakrame śīghraṃ tejasāvṛtya rodasī |
25 | tato devanikāyastho nāradaḥ sarvalokavit
uvācoccais tadā vākyaṃ bṛhadvādī bṛhattapāḥ |
26 | ye 'pi rājarṣayaḥ sarve te cāpi samupasthitāḥ
kīrtiṃ pracchādya teṣāṃ vai kururājo 'dhitiṣṭhati |
27 | lokān āvṛtya yaśasā tejasā vṛttasaṃpadā
svaśarīreṇa saṃprāptaṃ nānyaṃ śuśruma pāṇḍavāt |
28 | nāradasya vacaḥ śrutvā rājā vacanam abravīt
devān āmantrya dharmātmā svapakṣāṃś caiva pārthivān |
29 | śubhaṃ vā yadi vā pāpaṃ bhrātṝṇāṃ sthānam adya me
tad eva prāptum icchāmi lokān anyān na kāmaye |
30 | rājñas tu vacanaṃ śrutvā devarājaḥ puraṃdaraḥ
ānṛśaṃsyasamāyuktaṃ pratyuvāca yudhiṣṭhiram |
31 | sthāne 'smin vasa rājendra karmabhir nirjite śubhaiḥ
kiṃ tvaṃ mānuṣyakaṃ sneham adyāpi parikarṣasi |
32 | siddhiṃ prāpto 'si paramāṃ yathā nānyaḥ pumān kva cit
naiva te bhrātaraḥ sthānaṃ saṃprāptāḥ kurunandana |
33 | adyāpi mānuṣo bhāvaḥ spṛśate tvāṃ narādhipa
svargo 'yaṃ paśya devarṣīn siddhāṃś ca tridivālayān |
34 | yudhiṣṭhiras tu devendram evaṃvādinam īśvaram
punar evābravīd dhīmān idaṃ vacanam arthavat |
35 | tair vinā notsahe vastum iha daityanibarhaṇa
gantum icchāmi tatrāhaṃ yatra me bhrātaro gatāḥ |
36 | yatra sā bṛhatī śyāmā buddhisattvaguṇānvitā
draupadī yoṣitāṃ śreṣṭhā yatra caiva priyā mama |