Book 17 Chapter 2 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tatas te niyatātmāna udīcīṃ diśam āsthitāḥ
dadṛśur yogayuktāś ca himavantaṃ mahāgirim |
2 | taṃ cāpy atikramantas te dadṛśur vālukārṇavam
avaikṣanta mahāśailaṃ meruṃ śikhariṇāṃ varam |
3 | teṣāṃ tu gacchatāṃ śīghraṃ sarveṣāṃ yogadharmiṇām
yājñasenī bhraṣṭayogā nipapāta mahītale |
4 | tāṃ tu prapatitāṃ dṛṣṭvā bhīmaseno mahābalaḥ
uvāca dharmarājānaṃ yājñasenīm avekṣya ha |
5 | nādharmaś caritaḥ kaś cid rājaputryā paraṃtapa
kāraṇaṃ kiṃ nu tad rājan yat kṛṣṇā patitā bhuvi |
6 | yudhiṣṭhira uvāca |
6 | pakṣapāto mahān asyā viśeṣeṇa dhanaṃjaye
tasyaitat phalam adyaiṣā bhuṅkte puruṣasattama |
7 | vaiśaṃpāyana uvāca |
7 | evam uktvānavekṣyaināṃ yayau dharmasuto nṛpaḥ
samādhāya mano dhīmān dharmātmā puruṣarṣabhaḥ |
8 | sahadevas tato dhīmān nipapāta mahītale
taṃ cāpi patitaṃ dṛṣṭvā bhīmo rājānam abravīt |
9 | yo 'yam asmāsu sarveṣu śuśrūṣur anahaṃkṛtaḥ
so 'yaṃ mādravatīputraḥ kasmān nipatito bhuvi |
10 | yudhiṣṭhira uvāca |
10 | ātmanaḥ sadṛśaṃ prājñaṃ naiṣo 'manyata kaṃ cana
tena doṣeṇa patitas tasmād eṣa nṛpātmajaḥ |
11 | vaiśaṃpāyana uvāca |
11 | ity uktvā tu samutsṛjya sahadevaṃ yayau tadā
bhrātṛbhiḥ saha kaunteyaḥ śunā caiva yudhiṣṭhiraḥ |
12 | kṛṣṇāṃ nipatitāṃ dṛṣṭvā sahadevaṃ ca pāṇḍavam
ārto bandhupriyaḥ śūro nakulo nipapāta ha |
13 | tasmin nipatite vīre nakule cārudarśane
punar eva tadā bhīmo rājānam idam abravīt |
14 | yo 'yam akṣatadharmātmā bhrātā vacanakārakaḥ
rūpeṇāpratimo loke nakulaḥ patito bhuvi |
15 | ity ukto bhīmasenena pratyuvāca yudhiṣṭhiraḥ
nakulaṃ prati dharmātmā sarvabuddhimatāṃ varaḥ |
16 | rūpeṇa matsamo nāsti kaś cid ity asya darśanam
adhikaś cāham evaika ity asya manasi sthitam |
17 | nakulaḥ patitas tasmād āgaccha tvaṃ vṛkodara
yasya yad vihitaṃ vīra so 'vaśyaṃ tad upāśnute |
18 | tāṃs tu prapatitān dṛṣṭvā pāṇḍavaḥ śvetavāhanaḥ
papāta śokasaṃtaptas tato 'nu paravīrahā |
19 | tasmiṃs tu puruṣavyāghre patite śakratejasi
mriyamāṇe durādharṣe bhīmo rājānam abravīt |
20 | anṛtaṃ na smarāmy asya svaireṣv api mahātmanaḥ
atha kasya vikāro 'yaṃ yenāyaṃ patito bhuvi |
21 | yudhiṣṭhira uvāca |
21 | ekāhnā nirdaheyaṃ vai śatrūn ity arjuno 'bravīt
na ca tat kṛtavān eṣa śūramānī tato 'patat |
22 | avamene dhanur grāhān eṣa sarvāṃś ca phalgunaḥ
yathā coktaṃ tathā caiva kartavyaṃ bhūtim icchatā |
23 | vaiśaṃpāyana uvāca |
23 | ity uktvā prasthito rājā bhīmo 'tha nipapāta ha
patitaś cābravīd bhīmo dharmarājaṃ yudhiṣṭhiram |
24 | bho bho rājann avekṣasva patito 'haṃ priyas tava
kiṃnimittaṃ ca patanaṃ brūhi me yadi vettha ha |
25 | yudhiṣṭhira uvāca |
25 | atibhuktaṃ ca bhavatā prāṇena ca vikatthase
anavekṣya paraṃ pārtha tenāsi patitaḥ kṣitau |
26 | vaiśaṃpāyana uvāca |
26 | ity uktvā taṃ mahābāhur jagāmānavalokayan
śvā tv eko 'nuyayau yas te bahuśaḥ kīrtito mayā |