Book 15 Chapter 46 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | tathā mahātmanas tasya tapasy ugre ca vartataḥ
anāthasyeva nidhanaṃ tiṣṭhatsv asmāsu bandhuṣu |
2 | durvijñeyā hi gatayaḥ puruṣāṇāṃ matā mama
yatra vaicitravīryo 'sau dagdha evaṃ davāgninā |
3 | yasya putraśataṃ śrīmad abhavad bāhuśālinaḥ
nāgāyutabalo rājā sa dagdho hi davāgninā |
4 | yaṃ purā paryavījanta tālavṛntair varastriyaḥ
taṃ gṛdhrāḥ paryavījanta dāvāgniparikālitam |
5 | sūtamāgadhasaṃghaiś ca śayāno yaḥ prabodhyate
dharaṇyāṃ sa nṛpaḥ śete pāpasya mama karmabhiḥ |
6 | na tu śocāmi gāndhārīṃ hataputrāṃ yaśasvinīm
patilokam anuprāptāṃ tathā bhartṛvrate sthitām |
7 | pṛthām eva tu śocāmi yā putraiśvaryam ṛddhimat
utsṛjya sumahad dīptaṃ vanavāsam arocayat |
8 | dhig rājyam idam asmākaṃ dhig balaṃ dhik parākramam
kṣatradharmaṃ ca dhig yasmān mṛtā jīvāmahe vayam |
9 | susūkṣmā kila kālasya gatir dvijavarottama
yat samutsṛjya rājyaṃ sā vanavāsam arocayat |
10 | yudhiṣṭhirasya jananī bhīmasya vijayasya ca
anāthavat kathaṃ dagdhā iti muhyāmi cintayan |
11 | vṛthā saṃtoṣito vahniḥ khāṇḍave savyasācinā
upakāram ajānan sa kṛtaghna iti me matiḥ |
12 | yatrādahat sa bhagavān mātaraṃ savyasācinaḥ
kṛtvā yo brāhmaṇacchadma bhikṣārthī samupāgataḥ dhig agniṃ dhik ca pārthasya viśrutāṃ satyasaṃdhatām |
13 | idaṃ kaṣṭataraṃ cānyad bhagavan pratibhāti me
vṛthāgninā samāyogo yad abhūt pṛthivīpateḥ |
14 | tathā tapasvinas tasya rājarṣeḥ kauravasya ha
katham evaṃvidho mṛtyuḥ praśāsya pṛthivīm imām |
15 | tiṣṭhatsu mantrapūteṣu tasyāgniṣu mahāvane
vṛthāgninā samāyukto niṣṭhāṃ prāptaḥ pitā mama |
16 | manye pṛthā vepamānā kṛśā dhamanisaṃtatā
hā tāta dharmarājeti samākrandan mahābhaye |
17 | bhīma paryāpnuhi bhayād iti caivābhivāśatī
samantataḥ parikṣiptā mātā me 'bhūd davāgninā |
18 | sahadevaḥ priyas tasyāḥ putrebhyo 'dhika eva tu
na caināṃ mokṣayām āsa vīro mādravatīsutaḥ |
19 | tac chrutvā ruruduḥ sarve samāliṅgya parasparam
pāṇḍavāḥ pañca duḥkhārtā bhūtānīva yugakṣaye |
20 | teṣāṃ tu puruṣendrāṇāṃ rudatāṃ ruditasvanaḥ
prāsādābhogasaṃruddho anvarautsīt sa rodasī |