Book 15 Chapter 42 | |
1 | sūta uvāca |
1 | etac chrutvā nṛpo vidvān hṛṣṭo 'bhūj janamejayaḥ
pitāmahānāṃ sarveṣāṃ gamanāgamanaṃ tadā |
2 | abravīc ca mudā yuktaḥ punarāgamanaṃ prati
kathaṃ nu tyaktadehānāṃ punas tad rūpadarśanam |
3 | ity uktaḥ sa dvijaśreṣṭho vyāsaśiṣyaḥ pratāpavān
provāca vadatāṃ śreṣṭhas taṃ nṛpaṃ janamejayam |
4 | avipraṇāśaḥ sarveṣāṃ karmaṇām iti niścayaḥ
karmajāni śarīrāṇi tathaivākṛtayo nṛpa |
5 | mahābhūtāni nityāni bhūtādhipatisaṃśrayāt
teṣāṃ ca nityasaṃvāso na vināśo viyujyatām |
6 | anāśāya kṛtaṃ karma tasya ceṣṭaḥ phalāgamaḥ
ātmā caibhiḥ samāyuktaḥ sukhaduḥkham upāśnute |
7 | avināśī tathā nityaṃ kṣetrajña iti niścayaḥ
bhūtānām ātmabhāvo yo dhruvo 'sau saṃvijānatām |
8 | yāvan na kṣīyate karma tāvad asya svarūpatā
saṃkṣīṇakarmā puruṣo rūpānyatvaṃ niyacchati |
9 | nānābhāvās tathaikatvaṃ śarīraṃ prāpya saṃhatāḥ
bhavanti te tathā nityāḥ pṛthagbhāvaṃ vijānatām |
10 | aśvamedhe śrutiś ceyam aśvasaṃjñapanaṃ prati
lokāntaragatā nityaṃ prāṇā nityā hi vājinaḥ |
11 | ahaṃ hitaṃ vadāmy etat priyaṃ cet tava pārthiva
devayānā hi panthānaḥ śrutās te yajñasaṃstare |
12 | sukṛto yatra te yajñas tatra devā hitās tava
yadā samanvitā devāḥ paśūnāṃ gamaneśvarāḥ gatimantaś ca teneṣṭvā nānye nityā bhavanti te |
13 | nitye 'smin pañcake varge nitye cātmani yo naraḥ
asya nānāsamāyogaṃ yaḥ paśyati vṛthāmatiḥ viyoge śocate 'tyarthaṃ sa bāla iti me matiḥ |
14 | viyoge doṣadarśī yaḥ saṃyogam iha varjayet
asaṅge saṃgamo nāsti duḥkhaṃ bhuvi viyogajam |
15 | parāparajñas tu naro nābhimānād udīritaḥ
aparajñaḥ parāṃ buddhiṃ spṛṣṭvā mohād vimucyate |
16 | adarśanād āpatitaḥ punaś cādarśanaṃ gataḥ
nāhaṃ taṃ vedmi nāsau māṃ na ca me 'sti virāgatā |
17 | yena yena śarīreṇa karoty ayam anīśvaraḥ
tena tena śarīreṇa tad avaśyam upāśnute mānasaṃ manasāpnoti śārīraṃ ca śarīravān |