Book 15 Chapter 16 | |
1 | brāhmaṇa uvāca |
1 | na tad duryodhanakṛtaṃ na ca tad bhavatā kṛtam
na karṇasaubalābhyāṃ ca kuravo yat kṣayaṃ gatāḥ |
2 | daivaṃ tat tu vijānīmo yan na śakyaṃ prabādhitum
daivaṃ puruṣakāreṇa na śakyam ativartitum |
3 | akṣauhiṇyo mahārāja daśāṣṭau ca samāgatāḥ
aṣṭādaśāhena hatā daśabhir yodhapuṃgavaiḥ |
4 | bhīṣmadroṇakṛpādyaiś ca karṇena ca mahātmanā
yuyudhānena vīreṇa dhṛṣṭadyumnena caiva ha |
5 | caturbhiḥ pāṇḍuputraiś ca bhīmārjunayamair nṛpa
janakṣayo 'yaṃ nṛpate kṛto daivabalātkṛtaiḥ |
6 | avaśyam eva saṃgrāme kṣatriyeṇa viśeṣataḥ
kartavyaṃ nidhanaṃ loke śastreṇa kṣatrabandhunā |
7 | tair iyaṃ puruṣavyāghrair vidyābāhubalānvitaiḥ
pṛthivī nihatā sarvā sahayā sarathadvipā |
8 | na sa rājāparādhnoti putras tava mahāmanāḥ
na bhavān na ca te bhṛtyā na karṇo na ca saubalaḥ |
9 | yad vinaṣṭāḥ kuruśreṣṭhā rājānaś ca sahasraśaḥ
sarvaṃ daivakṛtaṃ tad vai ko 'tra kiṃ vaktum arhati |
10 | gurur mato bhavān asya kṛtsnasya jagataḥ prabhuḥ
dharmātmānam atas tubhyam anujānīmahe sutam |
11 | labhatāṃ vīralokān sa sasahāyo narādhipaḥ
dvijāgryaiḥ samanujñātas tridive modatāṃ sukhī |
12 | prāpsyate ca bhavān puṇyaṃ dharme ca paramāṃ sthitim
veda puṇyaṃ ca kārtsnyena samyag bharatasattama |
13 | dṛṣṭāpadānāś cāsmābhiḥ pāṇḍavāḥ puruṣarṣabhāḥ
samarthās tridivasyāpi pālane kiṃ punaḥ kṣiteḥ |
14 | anuvatsyanti cāpīmāḥ sameṣu viṣameṣu ca
prajāḥ kurukulaśreṣṭha pāṇḍavāñ śīlabhūṣaṇān |
15 | brahmadeyāgrahārāṃś ca parihārāṃś ca pārthiva
pūrvarājātisargāṃś ca pālayaty eva pāṇḍavaḥ |
16 | dīrghadarśī kṛtaprajñaḥ sadā vaiśravaṇo yathā
akṣudrasacivaś cāyaṃ kuntīputro mahāmanāḥ |
17 | apy amitre dayāvāṃś ca śuciś ca bharatarṣabha
ṛju paśyati medhāvī putravat pāti naḥ sadā |
18 | vipriyaṃ ca janasyāsya saṃsargād dharmajasya vai
na kariṣyanti rājarṣe tathā bhīmārjunādayaḥ |
19 | mandā mṛduṣu kauravyās tīkṣṇeṣv āśīviṣopamāḥ
vīryavanto mahātmānaḥ paurāṇāṃ ca hite ratāḥ |
20 | na kuntī na ca pāñcālī na colūpī na sātvatī
asmiñ jane kariṣyanti pratikūlāni karhi cit |
21 | bhavatkṛtam imaṃ snehaṃ yudhiṣṭhiravivardhitam
na pṛṣṭhataḥ kariṣyanti paurajānapadā janāḥ |
22 | adharmiṣṭhān api sataḥ kuntīputrā mahārathāḥ
mānavān pālayiṣyanti bhūtvā dharmaparāyaṇāḥ |
23 | sa rājan mānasaṃ duḥkham apanīya yudhiṣṭhirāt
kuru kāryāṇi dharmyāṇi namas te bharatarṣabha |
24 | vaiśaṃpāyana uvāca |
24 | tasya tad vacanaṃ dharmyam anubandhaguṇottaram
sādhu sādhv iti sarvaḥ sa janaḥ pratigṛhītavān |
25 | dhṛtarāṣṭraś ca tad vākyam abhipūjya punaḥ punaḥ
visarjayām āsa tadā sarvās tu prakṛtīḥ śanaiḥ |
26 | sa taiḥ saṃpūjito rājā śivenāvekṣitas tadā
prāñjaliḥ pūjayām āsa taṃ janaṃ bharatarṣabha |
27 | tato viveśa bhuvanaṃ gāndhāryā sahito nṛpaḥ
vyuṣṭāyāṃ caiva śarvaryāṃ yac cakāra nibodha tat |