 | Book 15 Chapter 15
|
| 1 | vaiśaṃpāyana uvāca
|
| 1 | evam uktās tu te tena paurajānapadā janāḥ
vṛddhena rājñā kauravya naṣṭasaṃjñā ivābhavan
|
| 2 | tūṣṇīṃbhūtāṃs tatas tāṃs tu bāṣpakaṇṭhān mahīpatiḥ
dhṛtarāṣṭro mahīpālaḥ punar evābhyabhāṣata
|
| 3 | vṛddhaṃ māṃ hataputraṃ ca dharmapatnyā sahānayā
vilapantaṃ bahuvidhaṃ kṛpaṇaṃ caiva sattamāḥ
|
| 4 | pitrā svayam anujñātaṃ kṛṣṇadvaipāyanena vai
vanavāsāya dharmajñā dharmajñena nṛpeṇa ca
|
| 5 | so 'haṃ punaḥ punar yāce śirasāvanato 'naghāḥ
gāndhāryā sahitaṃ tan māṃ samanujñātum arhatha
|
| 6 | śrutvā tu kururājasya vākyāni karuṇāni te
ruruduḥ sarvato rājan sametāḥ kurujāṅgalāḥ
|
| 7 | uttarīyaiḥ karaiś cāpi saṃchādya vadanāni te
ruruduḥ śokasaṃtaptā muhūrtaṃ pitṛmātṛvat
|
| 8 | hṛdayaiḥ śūnyabhūtais te dhṛtarāṣṭrapravāsajam
duḥkhaṃ saṃdhārayantaḥ sma naṣṭasaṃjñā ivābhavan
|
| 9 | te vinīya tam āyāsaṃ kururājaviyogajam
śanaiḥ śanais tadānyonyam abruvan svamatāny uta
|
| 10 | tataḥ saṃdhāya te sarve vākyāny atha samāsataḥ
ekasmin brāhmaṇe rājann āveśyocur narādhipam
|
| 11 | tataḥ svacaraṇe vṛddhaḥ saṃmato 'rthaviśāradaḥ
sāmbākhyo bahvṛco rājan vaktuṃ samupacakrame
|
| 12 | anumānya mahārājaṃ tat sadaḥ saṃprabhāṣya ca
vipraḥ pragalbho medhāvī sa rājānam uvāca ha
|
| 13 | rājan vākyaṃ janasyāsya mayi sarvaṃ samarpitam
vakṣyāmi tad ahaṃ vīra taj juṣasva narādhipa
|
| 14 | yathā vadasi rājendra sarvam etat tathā vibho
nātra mithyā vacaḥ kiṃ cit suhṛt tvaṃ naḥ parasparam
|
| 15 | na jātv asya tu vaṃśasya rājñāṃ kaś cit kadā cana
rājāsīd yaḥ prajāpālaḥ prajānām apriyo bhavet
|
| 16 | pitṛvad bhrātṛvac caiva bhavantaḥ pālayanti naḥ
na ca duryodhanaḥ kiṃ cid ayuktaṃ kṛtavān nṛpa
|
| 17 | yathā bravīti dharmajño muniḥ satyavatīsutaḥ
tathā kuru mahārāja sa hi naḥ paramo guruḥ
|
| 18 | tyaktā vayaṃ tu bhavatā duḥkhaśokaparāyaṇāḥ
bhaviṣyāmaś ciraṃ rājan bhavadguṇaśatair hṛtāḥ
|
| 19 | yathā śaṃtanunā guptā rājñā citrāṅgadena ca
bhīṣmavīryopagūḍhena pitrā ca tava pārthiva
|
| 20 | bhavadbuddhiyujā caiva pāṇḍunā pṛthivīkṣitā
tathā duryodhanenāpi rājñā suparipālitāḥ
|
| 21 | na svalpam api putras te vyalīkaṃ kṛtavān nṛpa
pitarīva suviśvastās tasminn api narādhipe
vayam āsma yathā samyag bhavato viditaṃ tathā
|
| 22 | tathā varṣasahasrāya kuntīputreṇa dhīmatā
pālyamānā dhṛtimatā sukhaṃ vindāmahe nṛpa
|
| 23 | rājarṣīṇāṃ purāṇānāṃ bhavatāṃ vaṃśadhāriṇām
kurusaṃvaraṇādīnāṃ bharatasya ca dhīmataḥ
|
| 24 | vṛttaṃ samanuyāty eṣa dharmātmā bhūridakṣiṇaḥ
nātra vācyaṃ mahārāja susūkṣmam api vidyate
|
| 25 | uṣitāḥ sma sukhaṃ nityaṃ bhavatā paripālitāḥ
susūkṣmaṃ ca vyalīkaṃ te saputrasya na vidyate
|
| 26 | yat tu jñātivimarde 'sminn āttha duryodhanaṃ prati
bhavantam anuneṣyāmi tatrāpi kurunandana
|