Book 15 Chapter 9 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tato rājñābhyanujñāto dhṛtarāṣṭraḥ pratāpavān
yayau svabhavanaṃ rājā gāndhāryānugatas tadā |
2 | mandaprāṇagatir dhīmān kṛcchrād iva samuddharan
padātiḥ sa mahīpālo jīrṇo gajapatir yathā |
3 | tam anvagacchad viduro vidvān sūtaś ca saṃjayaḥ
sa cāpi parameṣvāsaḥ kṛpaḥ śāradvatas tathā |
4 | sa praviśya gṛhaṃ rājā kṛtapūrvāhṇikakriyaḥ
tarpayitvā dvijaśreṣṭhān āhāram akarot tadā |
5 | gāndhārī caiva dharmajñā kuntyā saha manasvinī
vadhūbhir upacāreṇa pūjitābhuṅkta bhārata |
6 | kṛtāhāraṃ kṛtāhārāḥ sarve te vidurādayaḥ
pāṇḍavāś ca kuruśreṣṭham upātiṣṭhanta taṃ nṛpam |
7 | tato 'bravīn mahārāja kuntīputram upahvare
niṣaṇṇaṃ pāṇinā pṛṣṭhe saṃspṛśann ambikāsutaḥ |
8 | apramādas tvayā kāryaḥ sarvathā kurunandana
aṣṭāṅge rājaśārdūla rājye dharmapuraskṛte |
9 | tat tu śakyaṃ yathā tāta rakṣituṃ pāṇḍunandana
rājyaṃ dharmaṃ ca kaunteya vidvān asi nibodha tat |
10 | vidyāvṛddhān sadaiva tvam upāsīthā yudhiṣṭhira
śṛṇuyās te ca yad brūyuḥ kuryāś caivāvicārayan |
11 | prātar utthāya tān rājan pūjayitvā yathāvidhi
kṛtyakāle samutpanne pṛcchethāḥ kāryam ātmanaḥ |
12 | te tu saṃmānitā rājaṃs tvayā rājyahitārthinā
pravakṣyanti hitaṃ tāta sarvaṃ kauravanandana |
13 | indriyāṇi ca sarvāṇi vājivat paripālaya
hitāya vai bhaviṣyanti rakṣitaṃ draviṇaṃ yathā |
14 | amātyān upadhātītān pitṛpaitāmahāñ śucīn
dāntān karmasu sarveṣu mukhyān mukhyeṣu yojayeḥ |
15 | cārayethāś ca satataṃ cārair aviditaiḥ parān
parīkṣitair bahuvidhaṃ svarāṣṭreṣu pareṣu ca |
16 | puraṃ ca te suguptaṃ syād dṛḍhaprākāratoraṇam
aṭṭāṭṭālakasaṃbādhaṃ ṣaṭpathaṃ sarvatodiśam |
17 | tasya dvārāṇi kāryāṇi paryāptāni bṛhanti ca
sarvataḥ suvibhaktāni yantrair ārakṣitāni ca |
18 | puruṣair alam arthajñair viditaiḥ kulaśīlataḥ
ātmā ca rakṣyaḥ satataṃ bhojanādiṣu bhārata |
19 | vihārāhārakāleṣu mālyaśayyāsaneṣu ca
striyaś ca te suguptāḥ syur vṛddhair āptair adhiṣṭhitāḥ śīlavadbhiḥ kulīnaiś ca vidvadbhiś ca yudhiṣṭhira |
20 | mantriṇaś caiva kurvīthā dvijān vidyāviśāradān
vinītāṃś ca kulīnāṃś ca dharmārthakuśalān ṛjūn |
21 | taiḥ sārdhaṃ mantrayethās tvaṃ nātyarthaṃ bahubhiḥ saha
samastair api ca vyastair vyapadeśena kena cit |
22 | susaṃvṛtaṃ mantragṛhaṃ sthalaṃ cāruhya mantrayeḥ
araṇye niḥśalāke vā na ca rātrau kathaṃ cana |
23 | vānarāḥ pakṣiṇaś caiva ye manuṣyānukāriṇaḥ
sarve mantragṛhe varjyā ye cāpi jaḍapaṅgukāḥ |
24 | mantrabhede hi ye doṣā bhavanti pṛthivīkṣitām
na te śakyāḥ samādhātuṃ kathaṃ cid iti me matiḥ |
25 | doṣāṃś ca mantrabhedeṣu brūyās tvaṃ mantrimaṇḍale
abhede ca guṇān rājan punaḥ punar ariṃdama |
26 | paurajānapadānāṃ ca śaucāśaucaṃ yudhiṣṭhira
yathā syād viditaṃ rājaṃs tathā kāryam ariṃdama |