Book 14 Chapter 82 | |
1 | arjuna uvāca |
1 | kim āgamanakṛtyaṃ te kauravyakulanandini
maṇipūrapater mātus tathaiva ca raṇājire |
2 | kaccit kuśalakāmāsi rājño 'sya bhujagātmaje
mama vā cañcalāpāṅge kaccit tvaṃ śubham icchasi |
3 | kaccit te pṛthulaśroṇi nāpriyaṃ śubhadarśane
akārṣam aham ajñānād ayaṃ vā babhruvāhanaḥ |
4 | kaccic ca rājaputrī te sapatnī caitravāhinī
citrāṅgadā varārohā nāparādhyati kiṃ cana |
5 | tam uvācoragapater duhitā prahasanty atha
na me tvam aparāddho 'si na nṛpo babhruvāhanaḥ na janitrī tathāsyeyaṃ mama yā preṣyavat sthitā |
6 | śrūyatāṃ yad yathā cedaṃ mayā sarvaṃ viceṣṭitam
na me kopas tvayā kāryaḥ śirasā tvāṃ prasādaye |
7 | tvatprītyarthaṃ hi kauravya kṛtam etan mayānagha
yat tac chṛṇu mahābāho nikhilena dhanaṃjaya |
8 | mahābhāratayuddhe yat tvayā śāṃtanavo nṛpaḥ
adharmeṇa hataḥ pārtha tasyaiṣā niṣkṛtiḥ kṛtā |
9 | na hi bhīṣmas tvayā vīra yudhyamāno nipātitaḥ
śikhaṇḍinā tu saṃsaktas tam āśritya hatas tvayā |
10 | tasya śāntim akṛtvā tu tyajes tvaṃ yadi jīvitam
karmaṇā tena pāpena patethā niraye dhruvam |
11 | eṣā tu vihitā śāntiḥ putrād yāṃ prāptavān asi
vasubhir vasudhāpāla gaṅgayā ca mahāmate |
12 | purā hi śrutam etad vai vasubhiḥ kathitaṃ mayā
gaṅgāyās tīram āgamya hate śāṃtanave nṛpe |
13 | āplutya devā vasavaḥ sametya ca mahānadīm
idam ūcur vaco ghoraṃ bhāgīrathyā mate tadā |
14 | eṣa śāṃtanavo bhīṣmo nihataḥ savyasācinā
ayudhyamānaḥ saṃgrāme saṃsakto 'nyena bhāmini |
15 | tad anenābhiṣaṅgeṇa vayam apy arjunaṃ śubhe
śāpena yojayāmeti tathāstv iti ca sābravīt |
16 | tad ahaṃ pitur āvedya bhṛśaṃ pravyathitendriyā
abhavaṃ sa ca tac chrutvā viṣādam agamat param |
17 | pitā tu me vasūn gatvā tvadarthaṃ samayācata
punaḥ punaḥ prasādyaināṃs ta enam idam abruvan |
18 | punas tasya mahābhāga maṇipūreśvaro yuvā
sa enaṃ raṇamadhyasthaṃ śaraiḥ pātayitā bhuvi |
19 | evaṃ kṛte sa nāgendra muktaśāpo bhaviṣyati
gaccheti vasubhiś cokto mama cedaṃ śaśaṃsa saḥ |
20 | tac chrutvā tvaṃ mayā tasmāc chāpād asi vimokṣitaḥ
na hi tvāṃ devarājo 'pi samareṣu parājayet |
21 | ātmā putraḥ smṛtas tasmāt tenehāsi parājitaḥ
nātra doṣo mama mataḥ kathaṃ vā manyase vibho |
22 | ity evam ukto vijayaḥ prasannātmābravīd idam
sarvaṃ me supriyaṃ devi yad etat kṛtavaty asi |
23 | ity uktvāthābravīt putraṃ maṇipūreśvaraṃ jayaḥ
citrāṅgadāyāḥ śṛṇvantyāḥ kauravyaduhitus tathā |
24 | yudhiṣṭhirasyāśvamedhaḥ parāṃ caitrīṃ bhaviṣyati
tatrāgaccheḥ sahāmātyo mātṛbhyāṃ sahito nṛpa |
25 | ity evam uktaḥ pārthena sa rājā babhruvāhanaḥ
uvāca pitaraṃ dhīmān idam asrāvilekṣaṇaḥ |
26 | upayāsyāmi dharmajña bhavataḥ śāsanād aham
aśvamedhe mahāyajñe dvijātipariveṣakaḥ |
27 | mama tv anugrahārthāya praviśasva puraṃ svakam
bhāryābhyāṃ saha śatrughna mā bhūt te 'tra vicāraṇā |
28 | uṣitveha viśalyas tvaṃ sukhaṃ sve veśmani prabho
punar aśvānugamanaṃ kartāsi jayatāṃ vara |
29 | ity uktaḥ sa tu putreṇa tadā vānaraketanaḥ
smayan provāca kaunteyas tadā citrāṅgadāsutam |
30 | viditaṃ te mahābāho yathā dīkṣāṃ carāmy aham
na sa tāvat pravekṣyāmi puraṃ te pṛthulocana |
31 | yathākāmaṃ prayāty eṣa yajñiyaś ca turaṃgamaḥ
svasti te 'stu gamiṣyāmi na sthānaṃ vidyate mama |
32 | sa tatra vidhivat tena pūjitaḥ pākaśāsaniḥ
bhāryābhyām abhyanujñātaḥ prāyād bharatasattamaḥ |