Book 14 Chapter 71 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | evam uktas tu kṛṣṇena dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ
vyāsam āmantrya medhāvī tato vacanam abravīt |
2 | yathā kālaṃ bhavān vetti hayamedhasya tattvataḥ
dīkṣayasva tadā mā tvaṃ tvayy āyatto hi me kratuḥ |
3 | vyāsa uvāca |
3 | ahaṃ pailo 'tha kaunteya yājñavalkyas tathaiva ca
vidhānaṃ yad yathākālaṃ tat kartāro na saṃśayaḥ |
4 | caitryāṃ hi paurṇamāsyāṃ ca tava dīkṣā bhaviṣyati
saṃbhārāḥ saṃbhriyantāṃ te yajñārthaṃ puruṣarṣabha |
5 | aśvavidyāvidaś caiva sūtā viprāś ca tadvidaḥ
medhyam aśvaṃ parīkṣantāṃ tava yajñārthasiddhaye |
6 | tam utsṛjya yathāśāstraṃ pṛthivīṃ sāgarāmbarām
sa paryetu yaśo nāmnā tava pārthiva vardhayan |
7 | vaiśaṃpāyana uvāca |
7 | ity uktaḥ sa tathety uktvā pāṇḍavaḥ pṛthivīpatiḥ
cakāra sarvaṃ rājendra yathoktaṃ brahmavādinā saṃbhārāś caiva rājendra sarve saṃkalpitābhavan |
8 | sa saṃbhārān samāhṛtya nṛpo dharmātmajas tadā
nyavedayad ameyātmā kṛṣṇadvaipāyanāya vai |
9 | tato 'bravīn mahātejā vyāso dharmātmajaṃ nṛpam
yathākālaṃ yathāyogaṃ sajjāḥ sma tava dīkṣaṇe |
10 | sphyaś ca kūrcaś ca sauvarṇo yac cānyad api kaurava
tatra yogyaṃ bhavet kiṃ cit tad raukmaṃ kriyatām iti |
11 | aśvaś cotsṛjyatām adya pṛthvyām atha yathākramam
suguptaś ca caratv eṣa yathāśāstraṃ yudhiṣṭhira |
12 | yudhiṣṭhira uvāca |
12 | ayam aśvo mayā brahmann utsṛṣṭaḥ pṛthivīm imām
cariṣyati yathākāmaṃ tatra vai saṃvidhīyatām |
13 | pṛthivīṃ paryaṭantaṃ hi turagaṃ kāmacāriṇam
kaḥ pālayed iti mune tad bhavān vaktum arhati |
14 | vaiśaṃpāyana uvāca |
14 | ity uktaḥ sa tu rājendra kṛṣṇadvaipāyano 'bravīt
bhīmasenād avarajaḥ śreṣṭhaḥ sarvadhanuṣmatām |
15 | jiṣṇuḥ sahiṣṇur dhṛṣṇuś ca sa enaṃ pālayiṣyati
śaktaḥ sa hi mahīṃ jetuṃ nivātakavacāntakaḥ |
16 | tasmin hy astrāṇi divyāni divyaṃ saṃhananaṃ tathā
divyaṃ dhanuś ceṣudhī ca sa enam anuyāsyati |
17 | sa hi dharmārthakuśalaḥ sarvavidyāviśāradaḥ
yathāśāstraṃ nṛpaśreṣṭha cārayiṣyati te hayam |
18 | rājaputro mahābāhuḥ śyāmo rājīvalocanaḥ
abhimanyoḥ pitā vīraḥ sa enam anuyāsyati |
19 | bhīmaseno 'pi tejasvī kaunteyo 'mitavikramaḥ
samartho rakṣituṃ rāṣṭraṃ nakulaś ca viśāṃ pate |
20 | sahadevas tu kauravya samādhāsyati buddhimān
kuṭumbatantraṃ vidhivat sarvam eva mahāyaśāḥ |
21 | tat tu sarvaṃ yathānyāyam uktaṃ kurukulodvahaḥ
cakāra phalgunaṃ cāpi saṃdideśa hayaṃ prati |
22 | yudhiṣṭhira uvāca |
22 | ehy arjuna tvayā vīra hayo 'yaṃ paripālyatām
tvam arho rakṣituṃ hy enaṃ nānyaḥ kaś cana mānavaḥ |
23 | ye cāpi tvāṃ mahābāho pratyudīyur narādhipāḥ
tair vigraho yathā na syāt tathā kāryaṃ tvayānagha |
24 | ākhyātavyaś ca bhavatā yajño 'yaṃ mama sarvaśaḥ
pārthivebhyo mahābāho samaye gamyatām iti |
25 | evam uktvā sa dharmātmā bhrātaraṃ savyasācinam
bhīmaṃ ca nakulaṃ caiva puraguptau samādadhat |
26 | kuṭumbatantre ca tathā sahadevaṃ yudhāṃ patim
anumānya mahīpālaṃ dhṛtarāṣṭraṃ yudhiṣṭhiraḥ |