Book 14 Chapter 56 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | sa taṃ dṛṣṭvā tathābhūtaṃ rājānaṃ ghoradarśanam
dīrghaśmaśrudharaṃ nṝṇāṃ śoṇitena samukṣitam |
2 | cakāra na vyathāṃ vipro rājā tv enam athābravīt
pratyutthāya mahātejā bhayakartā yamopamaḥ |
3 | diṣṭyā tvam asi kalyāṇa ṣaṣṭhe kāle mamāntikam
bhakṣaṃ mṛgayamāṇasya saṃprāpto dvijasattama |
4 | uttaṅka uvāca |
4 | rājan gurvarthinaṃ viddhi carantaṃ mām ihāgatam
na ca gurvartham udyuktaṃ hiṃsyam āhur manīṣiṇaḥ |
5 | rājovāca |
5 | ṣaṣṭhe kāle mamāhāro vihito dvijasattama
na ca śakyaḥ samutsraṣṭuṃ kṣudhitena mayādya vai |
6 | uttaṅka uvāca |
6 | evam astu mahārāja samayaḥ kriyatāṃ tu me
gurvartham abhinirvartya punar eṣyāmi te vaśam |
7 | saṃśrutaś ca mayā yo 'rtho gurave rājasattama
tvadadhīnaḥ sa rājendra taṃ tvā bhikṣe nareśvara |
8 | dadāsi vipramukhyebhyas tvaṃ hi ratnāni sarvaśaḥ
dātā tvaṃ ca naravyāghra pātrabhūtaḥ kṣitāv iha pātraṃ pratigrahe cāpi viddhi māṃ nṛpasattama |
9 | upākṛtya guror arthaṃ tvadāyattam ariṃdama
samayeneha rājendra punar eṣyāmi te vaśam |
10 | satyaṃ te pratijānāmi nātra mithyāsti kiṃ cana
anṛtaṃ noktapūrvaṃ me svaireṣv api kuto 'nyathā |
11 | saudāsa uvāca |
11 | yadi mattas tvadāyatto gurvarthaḥ kṛta eva saḥ
yadi cāsmi pratigrāhyaḥ sāṃprataṃ tad bravīhi me |
12 | uttaṅka uvāca |
12 | pratigrāhyo mato me tvaṃ sadaiva puruṣarṣabha
so 'haṃ tvām anusaṃprāpto bhikṣituṃ maṇikuṇḍale |
13 | saudāsa uvāca |
13 | patnyās te mama viprarṣe rucire maṇikuṇḍale
varayārthaṃ tvam anyaṃ vai taṃ te dāsyāmi suvrata |
14 | uttaṅka uvāca |
14 | alaṃ te vyapadeśena pramāṇaṃ yadi te vayam
prayaccha kuṇḍale me tvaṃ satyavāg bhava pārthiva |
15 | vaiśaṃpāyana uvāca |
15 | ity uktas tv abravīd rājā tam uttaṅkaṃ punar vacaḥ
gaccha madvacanād devīṃ brūhi dehīti sattama |
16 | saivam uktā tvayā nūnaṃ madvākyena śucismitā
pradāsyati dvijaśreṣṭha kuṇḍale te na saṃśayaḥ |
17 | uttaṅka uvāca |
17 | kva patnī bhavataḥ śakyā mayā draṣṭuṃ nareśvara
svayaṃ vāpi bhavān patnīṃ kimarthaṃ nopasarpati |
18 | saudāsa uvāca |
18 | drakṣyate tāṃ bhavān adya kasmiṃś cid vananirjhare
ṣaṣṭhe kāle na hi mayā sā śakyā draṣṭum adya vai |
19 | uttaṅkas tu tathoktaḥ sa jagāma bharatarṣabha
madayantīṃ ca dṛṣṭvā so 'jñāpayat svaṃ prayojanam |
20 | saudāsavacanaṃ śrutvā tataḥ sā pṛthulocanā
pratyuvāca mahābuddhim uttaṅkaṃ janamejaya |
21 | evam etan mahābrahman nānṛtaṃ vadase 'nagha
abhijñānaṃ tu kiṃ cit tvaṃ samānetum ihārhasi |
22 | ime hi divye maṇikuṇḍale me; devāś ca yakṣāś ca mahoragāś ca
tais tair upāyaiḥ parihartukāmāś; chidreṣu nityaṃ paritarkayanti |
23 | nikṣiptam etad bhuvi pannagās tu; ratnaṃ samāsādya parāmṛṣeyuḥ
yakṣās tathocchiṣṭadhṛtaṃ surāś ca; nidrāvaśaṃ tvā paridharṣayeyuḥ |
24 | chidreṣv eteṣu hi sadā hy adhṛṣyeṣu dvijarṣabha
devarākṣasanāgānām apramattena dhāryate |
25 | syandete hi divā rukmaṃ rātrau ca dvijasattama
naktaṃ nakṣatratārāṇāṃ prabhām ākṣipya vartate |
26 | ete hy āmucya bhagavan kṣutpipāsābhayaṃ kutaḥ
viṣāgniśvāpadebhyaś ca bhayaṃ jātu na vidyate |
27 | hrasvena caite āmukte bhavato hrasvake tadā
anurūpeṇa cāmukte tatpramāṇe hi jāyataḥ |
28 | evaṃvidhe mamaite vai kuṇḍale paramārcite
triṣu lokeṣu vikhyāte tad abhijñānam ānaya |