Book 14 Chapter 54 | |
1 | uttaṅka uvāca |
1 | abhijānāmi jagataḥ kartāraṃ tvāṃ janārdana
nūnaṃ bhavatprasādo 'yam iti me nāsti saṃśayaḥ |
2 | cittaṃ ca suprasannaṃ me tvadbhāvagatam acyuta
vinivṛttaś ca me kopa iti viddhi paraṃtapa |
3 | yadi tv anugrahaṃ kaṃ cit tvatto 'rho 'haṃ janārdana
draṣṭum icchāmi te rūpam aiśvaraṃ tan nidarśaya |
4 | vaiśaṃpāyana uvāca |
4 | tataḥ sa tasmai prītātmā darśayām āsa tad vapuḥ
śāśvataṃ vaiṣṇavaṃ dhīmān dadṛśe yad dhanaṃjayaḥ |
5 | sa dadarśa mahātmānaṃ viśvarūpaṃ mahābhujam
vismayaṃ ca yayau vipras tad dṛṣṭvā rūpam aiśvaram |
6 | uttaṅka uvāca |
6 | viśvakarman namas te 'stu yasya te rūpam īdṛśam
padbhyāṃ te pṛthivī vyāptā śirasā cāvṛtaṃ nabhaḥ |
7 | dyāvāpṛthivyor yan madhyaṃ jaṭhareṇa tad āvṛtam
bhujābhyām āvṛtāś cāśās tvam idaṃ sarvam acyuta |
8 | saṃharasva punar deva rūpam akṣayyam uttamam
punas tvāṃ svena rūpeṇa draṣṭum icchāmi śāśvatam |
9 | vaiśaṃpāyana uvāca |
9 | tam uvāca prasannātmā govindo janamejaya
varaṃ vṛṇīṣveti tadā tam uttaṅko 'bravīd idam |
10 | paryāpta eṣa evādya varas tvatto mahādyute
yat te rūpam idaṃ kṛṣṇa paśyāmi prabhavāpyayam |
11 | tam abravīt punaḥ kṛṣṇo mā tvam atra vicāraya
avaśyam etat kartavyam amoghaṃ darśanaṃ mama |
12 | uttaṅka uvāca |
12 | avaśyakaraṇīyaṃ vai yady etan manyase vibho
toyam icchāmi yatreṣṭaṃ maruṣv etad dhi durlabham |
13 | vaiśaṃpāyana uvāca |
13 | tataḥ saṃhṛtya tat tejaḥ provācottaṅkam īśvaraḥ
eṣṭavye sati cintyo 'ham ity uktvā dvārakāṃ yayau |
14 | tataḥ kadā cid bhagavān uttaṅkas toyakāṅkṣayā
tṛṣitaḥ paricakrāma marau sasmāra cācyutam |
15 | tato digvāsasaṃ dhīmān mātaṅgaṃ malapaṅkinam
apaśyata marau tasmiñ śvayūthaparivāritam |
16 | bhīṣaṇaṃ baddhanistriṃśaṃ bāṇakārmukadhāriṇam
tasyādhaḥ srotaso 'paśyad vāri bhūri dvijottamaḥ |
17 | smarann eva ca taṃ prāha mātaṅgaḥ prahasann iva
ehy uttaṅka pratīcchasva matto vāri bhṛgūdvaha kṛpā hi me sumahatī tvāṃ dṛṣṭvā tṛṭsamāhatam |
18 | ity uktas tena sa munis tat toyaṃ nābhyanandata
cikṣepa ca sa taṃ dhīmān vāgbhir ugrābhir acyutam |
19 | punaḥ punaś ca mātaṅgaḥ pibasveti tam abravīt
na cāpibat sa sakrodhaḥ kṣubhitenāntarātmanā |
20 | sa tathā niścayāt tena pratyākhyāto mahātmanā
śvabhiḥ saha mahārāja tatraivāntaradhīyata |
21 | uttaṅkas taṃ tathā dṛṣṭvā tato vrīḍitamānasaḥ
mene pralabdham ātmānaṃ kṛṣṇenāmitraghātinā |
22 | atha tenaiva mārgeṇa śaṅkhacakragadādharaḥ
ājagāma mahābāhur uttaṅkaś cainam abravīt |
23 | na yuktaṃ tādṛśaṃ dātuṃ tvayā puruṣasattama
salilaṃ vipramukhyebhyo mātaṅgasrotasā vibho |
24 | ity uktavacanaṃ dhīmān mahābuddhir janārdanaḥ
uttaṅkaṃ ślakṣṇayā vācā sāntvayann idam abravīt |
25 | yādṛśeneha rūpeṇa yogyaṃ dātuṃ vṛtena vai
tādṛśaṃ khalu me dattaṃ tvaṃ tu tan nāvabudhyase |
26 | mayā tvadartham ukto hi vajrapāṇiḥ puraṃdaraḥ
uttaṅkāyāmṛtaṃ dehi toyarūpam iti prabhuḥ |
27 | sa mām uvāca devendro na martyo 'martyatāṃ vrajet
anyam asmai varaṃ dehīty asakṛd bhṛgunandana |
28 | amṛtaṃ deyam ity eva mayoktaḥ sa śacīpatiḥ
sa māṃ prasādya devendraḥ punar evedam abravīt |
29 | yadi deyam avaśyaṃ vai mātaṅgo 'haṃ mahādyute
bhūtvāmṛtaṃ pradāsyāmi bhārgavāya mahātmane |
30 | yady evaṃ pratigṛhṇāti bhārgavo 'mṛtam adya vai
pradātum eṣa gacchāmi bhārgavāyāmṛtaṃ prabho pratyākhyātas tv ahaṃ tena na dadyām iti bhārgava |
31 | sa tathā samayaṃ kṛtvā tena rūpeṇa vāsavaḥ
upasthitas tvayā cāpi pratyākhyāto 'mṛtaṃ dadat caṇḍālarūpī bhagavān sumahāṃs te vyatikramaḥ |
32 | yat tu śakyaṃ mayā kartuṃ bhūya eva tavepsitam
toyepsāṃ tava durdharṣa kariṣye saphalām aham |
33 | yeṣv ahaḥsu tava brahman salilecchā bhaviṣyati
tadā marau bhaviṣyanti jalapūrṇāḥ payodharāḥ |
34 | rasavac ca pradāsyanti te toyaṃ bhṛgunandana
uttaṅkameghā ity uktāḥ khyātiṃ yāsyanti cāpi te |
35 | ity uktaḥ prītimān vipraḥ kṛṣṇena sa babhūva ha
adyāpy uttaṅkameghāś ca marau varṣanti bhārata |