Book 14 Chapter 31 | |
1 | brāhmaṇa uvāca |
1 | trayo vai ripavo loke nava vai guṇataḥ smṛtāḥ
harṣaḥ stambho 'bhimānaś ca trayas te sāttvikā guṇāḥ |
2 | śokaḥ krodho 'tisaṃrambho rājasās te guṇāḥ smṛtāḥ
svapnas tandrī ca mohaś ca trayas te tāmasā guṇāḥ |
3 | etān nikṛtya dhṛtimān bāṇasaṃghair atandritaḥ
jetuṃ parān utsahate praśāntātmā jitendriyaḥ |
4 | atra gāthāḥ kīrtayanti purākalpavido janāḥ
ambarīṣeṇa yā gītā rājñā rājyaṃ praśāsatā |
5 | samudīrṇeṣu doṣeṣu vadhyamāneṣu sādhuṣu
jagrāha tarasā rājyam ambarīṣa iti śrutiḥ |
6 | sa nigṛhya mahādoṣān sādhūn samabhipūjya ca
jagāma mahatīṃ siddhiṃ gāthāṃ cemāṃ jagāda ha |
7 | bhūyiṣṭhaṃ me jitā doṣā nihatāḥ sarvaśatravaḥ
eko doṣo 'vaśiṣṭas tu vadhyaḥ sa na hato mayā |
8 | yena yukto jantur ayaṃ vaitṛṣṇyaṃ nādhigacchati
tṛṣṇārta iva nimnāni dhāvamāno na budhyate |
9 | akāryam api yeneha prayuktaḥ sevate naraḥ
taṃ lobham asibhis tīkṣṇair nikṛntantaṃ nikṛntata |
10 | lobhād dhi jāyate tṛṣṇā tataś cintā prasajyate
sa lipsamāno labhate bhūyiṣṭhaṃ rājasān guṇān |
11 | sa tair guṇaiḥ saṃhatadehabandhanaḥ; punaḥ punar jāyati karma cehate
janmakṣaye bhinnavikīrṇadehaḥ; punar mṛtyuṃ gacchati janmani sve |
12 | tasmād enaṃ samyag avekṣya lobhaṃ; nigṛhya dhṛtyātmani rājyam icchet
etad rājyaṃ nānyad astīti vidyād; yas tv atra rājā vijito mamaikaḥ |
13 | iti rājñāmbarīṣeṇa gāthā gītā yaśasvinā
ādhirājyaṃ puraskṛtya lobham ekaṃ nikṛntatā |