Book 14 Chapter 29 | |
1 | brāhmaṇa uvāca |
1 | atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam
kārtavīryasya saṃvādaṃ samudrasya ca bhāmini |
2 | kārtavīryārjuno nāma rājā bāhusahasravān
yena sāgaraparyantā dhanuṣā nirjitā mahī |
3 | sa kadā cit samudrānte vicaran baladarpitaḥ
avākirac charaśataiḥ samudram iti naḥ śrutam |
4 | taṃ samudro namaskṛtya kṛtāñjalir uvāca ha
mā muñca vīra nārācān brūhi kiṃ karavāṇi te |
5 | madāśrayāṇi bhūtāni tvadvisṛṣṭair maheṣubhiḥ
vadhyante rājaśārdūla tebhyo dehy abhayaṃ vibho |
6 | arjuna uvāca |
6 | matsamo yadi saṃgrāme śarāsanadharaḥ kva cit
vidyate taṃ mamācakṣva yaḥ samāsīta māṃ mṛdhe |
7 | samudra uvāca |
7 | maharṣir jamadagnis te yadi rājan pariśrutaḥ
tasya putras tavātithyaṃ yathāvat kartum arhati |
8 | tataḥ sa rājā prayayau krodhena mahatā vṛtaḥ
sa tam āśramam āgamya rāmam evānvapadyata |
9 | sa rāmapratikūlāni cakāra saha bandhubhiḥ
āyāsaṃ janayām āsa rāmasya ca mahātmanaḥ |
10 | tatas tejaḥ prajajvāla rāmasyāmitatejasaḥ
pradahad ripusainyāni tadā kamalalocane |
11 | tataḥ paraśum ādāya sa taṃ bāhusahasriṇam
ciccheda sahasā rāmo bāhuśākham iva drumam |
12 | taṃ hataṃ patitaṃ dṛṣṭvā sametāḥ sarvabāndhavāḥ
asīn ādāya śaktīś ca bhārgavaṃ paryavārayan |
13 | rāmo 'pi dhanur ādāya ratham āruhya satvaraḥ
visṛjañ śaravarṣāṇi vyadhamat pārthivaṃ balam |
14 | tatas tu kṣatriyāḥ ke cij jamadagniṃ nihatya ca
viviśur giridurgāṇi mṛgāḥ siṃhārditā iva |
15 | teṣāṃ svavihitaṃ karma tadbhayān nānutiṣṭhatām
prajā vṛṣalatāṃ prāptā brāhmaṇānām adarśanāt |
16 | ta ete dramiḍāḥ kāśāḥ puṇḍrāś ca śabaraiḥ saha
vṛṣalatvaṃ parigatā vyutthānāt kṣatradharmataḥ |
17 | tatas tu hatavīrāsu kṣatriyāsu punaḥ punaḥ
dvijair utpāditaṃ kṣatraṃ jāmadagnyo nyakṛntata |
18 | ekaviṃśatimedhānte rāmaṃ vāg aśarīriṇī
divyā provāca madhurā sarvalokapariśrutā |
19 | rāma rāma nivartasva kaṃ guṇaṃ tāta paśyasi
kṣatrabandhūn imān prāṇair viprayojya punaḥ punaḥ |
20 | tathaiva taṃ mahātmānam ṛcīkapramukhās tadā
pitāmahā mahābhāga nivartasvety athābruvan |
21 | pitur vadham amṛṣyaṃs tu rāmaḥ provāca tān ṛṣīn
nārhantīha bhavanto māṃ nivārayitum ity uta |
22 | pitara ūcuḥ |
22 | nārhase kṣatrabandhūṃs tvaṃ nihantuṃ jayatāṃ vara
na hi yuktaṃ tvayā hantuṃ brāhmaṇena satā nṛpān |