Book 14 Chapter 10 | |
1 | indra uvāca |
1 | evam etad brahmabalaṃ garīyo; na brahmataḥ kiṃ cid anyad garīyaḥ
āvikṣitasya tu balaṃ na mṛṣye; vajram asmai prahariṣyāmi ghoram |
2 | dhṛtarāṣṭra prahito gaccha maruttaṃ; saṃvartena sahitaṃ taṃ vadasva
bṛhaspatiṃ tvam upaśikṣasva rājan; vajraṃ vā te prahariṣyāmi ghoram |
3 | vyāsa uvāca |
3 | tato gatvā dhṛtarāṣṭro narendraṃ; provācedaṃ vacanaṃ vāsavasya
gandharvaṃ māṃ dhṛtarāṣṭraṃ nibodha; tvām āgataṃ vaktukāmaṃ narendra |
4 | aindraṃ vākyaṃ śṛṇu me rājasiṃha; yat prāha lokādhipatir mahātmā
bṛhaspatiṃ yājakaṃ tvaṃ vṛṇīṣva; vajraṃ vā te prahariṣyāmi ghoram vacaś ced etan na kariṣyase me; prāhaitad etāvad acintyakarmā |
5 | marutta uvāca |
5 | tvaṃ caivaitad vettha puraṃdaraś ca; viśvedevā vasavaś cāśvinau ca
mitradrohe niṣkṛtir vai yathaiva; nāstīti lokeṣu sadaiva vādaḥ |
6 | bṛhaspatir yājayitā mahendraṃ; devaśreṣṭhaṃ vajrabhṛtāṃ variṣṭham
saṃvarto māṃ yājayitādya rājan; na te vākyaṃ tasya vā rocayāmi |
7 | gandharva uvāca |
7 | ghoro nādaḥ śrūyate vāsavasya; nabhastale garjato rājasiṃha
vyaktaṃ vajraṃ mokṣyate te mahendraḥ; kṣemaṃ rājaṃś cintyatām eṣa kālaḥ |
8 | vyāsa uvāca |
8 | ity evam ukto dhṛtarāṣṭreṇa rājā; śrutvā nādaṃ nadato vāsavasya
taponityaṃ dharmavidāṃ variṣṭhaṃ; saṃvartaṃ taṃ jñāpayām āsa kāryam |
9 | marutta uvāca |
9 | imam aśmānaṃ plavamānam ārād; adhvā dūraṃ tena na dṛśyate 'dya
prapadye 'haṃ śarma viprendra tvattaḥ; prayaccha tasmād abhayaṃ vipramukhya |
10 | ayam āyāti vai vajrī diśo vidyotayan daśa
amānuṣeṇa ghoreṇa sadasyās trāsitā hi naḥ |
11 | saṃvarta uvāca |
11 | bhayaṃ śakrād vyetu te rājasiṃha; praṇotsye 'haṃ bhayam etat sughoram
saṃstambhinyā vidyayā kṣipram eva; mā bhais tvam asmād bhava cāpi pratītaḥ |
12 | ahaṃ saṃstambhayiṣyāmi mā bhais tvaṃ śakrato nṛpa
sarveṣām eva devānāṃ kṣapitāny āyudhāni me |
13 | diśo vajraṃ vrajatāṃ vāyur etu; varṣaṃ bhūtvā nipatatu kānaneṣu
āpaḥ plavantv antarikṣe vṛthā ca; saudāminī dṛśyatāṃ mā bibhas tvam |
14 | atho vahnis trātu vā sarvatas te; kāmaṃ varṣaṃ varṣatu vāsavo vā
vajraṃ tathā sthāpayatāṃ ca vāyur; mahāghoraṃ plavamānaṃ jalaughaiḥ |
15 | marutta uvāca |
15 | ghoraḥ śabdaḥ śrūyate vai mahāsvano; vajrasyaiṣa sahito mārutena
ātmā hi me pravyathate muhur muhur; na me svāsthyaṃ jāyate cādya vipra |
16 | saṃvarta uvāca |
16 | vajrād ugrād vyetu bhayaṃ tavādya; vāto bhūtvā hanmi narendra vajram
bhayaṃ tyaktvā varam anyaṃ vṛṇīṣva; kaṃ te kāmaṃ tapasā sādhayāmi |
17 | marutta uvāca |
17 | indraḥ sākṣāt sahasābhyetu vipra; havir yajñe pratigṛhṇātu caiva
svaṃ svaṃ dhiṣṇyaṃ caiva juṣantu devāḥ; sutaṃ somaṃ pratigṛhṇantu caiva |
18 | saṃvarta uvāca |
18 | ayam indro haribhir āyāti rājan; devaiḥ sarvaiḥ sahitaḥ somapīthī
mantrāhūto yajñam imaṃ mayādya; paśyasvainaṃ mantravisrastakāyam |
19 | vyāsa uvāca |
19 | tato devaiḥ sahito devarājo; rathe yuktvā tān harīn vājimukhyān
āyād yajñam adhi rājñaḥ pipāsur; āvikṣitasyāprameyasya somam |
20 | tam āyāntaṃ sahitaṃ devasaṃghaiḥ; pratyudyayau sapurodhā maruttaḥ
cakre pūjāṃ devarājāya cāgryāṃ; yathāśāstraṃ vidhivat prīyamāṇaḥ |
21 | saṃvarta uvāca |
21 | svāgataṃ te puruhūteha vidvan; yajño 'dyāyaṃ saṃnihite tvayīndra
śośubhyate balavṛtraghna bhūyaḥ; pibasva somaṃ sutam udyataṃ mayā |
22 | marutta uvāca |
22 | śivena māṃ paśya namaś ca te 'stu; prāpto yajñaḥ saphalaṃ jīvitaṃ me
ayaṃ yajñaṃ kurute me surendra; bṛhaspater avaro janmanā yaḥ |
23 | indra uvāca |
23 | jānāmi te gurum enaṃ tapodhanaṃ; bṛhaspater anujaṃ tigmatejasam
yasyāhvānād āgato 'haṃ narendra; prītir me 'dya tvayi manuḥ pranaṣṭaḥ |
24 | saṃvarta uvāca |
24 | yadi prītas tvam asi vai devarāja; tasmāt svayaṃ śādhi yajñe vidhānam
svayaṃ sarvān kuru mārgān surendra; jānātv ayaṃ sarvalokaś ca deva |
25 | vyāsa uvāca |
25 | evam uktas tv āṅgirasena śakraḥ; samādideśa svayam eva devān
sabhāḥ kriyantām āvasathāś ca mukhyāḥ; sahasraśaś citrabhaumāḥ samṛddhāḥ |
26 | kḷptasthūṇāḥ kurutārohaṇāni; gandharvāṇām apsarasāṃ ca śīghram
yeṣu nṛtyerann apsarasaḥ sahasraśaḥ; svargoddeśaḥ kriyatāṃ yajñavāṭaḥ |
27 | ity uktās te cakrur āśu pratītā; divaukasaḥ śakravākyān narendra
tato vākyaṃ prāha rājānam indraḥ; prīto rājan pūjayāno maruttam |
28 | eṣa tvayāham iha rājan sametya; ye cāpy anye tava pūrve narendrāḥ
sarvāś cānyā devatāḥ prīyamāṇā; havis tubhyaṃ pratigṛhṇantu rājan |
29 | āgneyaṃ vai lohitam ālabhantāṃ; vaiśvadevaṃ bahurūpaṃ virājan
nīlaṃ cokṣāṇaṃ medhyam abhyālabhantāṃ; calac chiśnaṃ matpradiṣṭaṃ dvijendrāḥ |
30 | tato yajño vavṛdhe tasya rājño; yatra devāḥ svayam annāni jahruḥ
yasmiñ śakro brāhmaṇaiḥ pūjyamānaḥ; sadasyo 'bhūd dharimān devarājaḥ |
31 | tataḥ saṃvartaś cityagato mahātmā; yathā vahniḥ prajvalito dvitīyaḥ
havīṃṣy uccair āhvayan devasaṃghāñ; juhāvāgnau mantravat supratītaḥ |
32 | tataḥ pītvā balabhit somam agryaṃ; ye cāpy anye somapā vai divaukasaḥ
sarve 'nujñātāḥ prayayuḥ pārthivena; yathājoṣaṃ tarpitāḥ prītimantaḥ |
33 | tato rājā jātarūpasya rāśīn; pade pade kārayām āsa hṛṣṭaḥ
dvijātibhyo visṛjan bhūri vittaṃ; rarāja vitteśa ivārihantā |
34 | tato vittaṃ vividhaṃ saṃnidhāya; yathotsāhaṃ kārayitvā ca kośam
anujñāto guruṇā saṃnivṛtya; śaśāsa gām akhilāṃ sāgarāntām |
35 | evaṃguṇaḥ saṃbabhūveha rājā; yasya kratau tat suvarṇaṃ prabhūtam
tat tvaṃ samādāya narendra vittaṃ; yajasva devāṃs tarpayāno vidhānaiḥ |
36 | vaiśaṃpāyana uvāca |
36 | tato rājā pāṇḍavo hṛṣṭarūpaḥ; śrutvā vākyaṃ satyavatyāḥ sutasya
manaś cakre tena vittena yaṣṭuṃ; tato 'mātyair mantrayām āsa bhūyaḥ |