Book 14 Chapter 3 | |
1 | vyāsa uvāca |
1 | yudhiṣṭhira tava prajñā na samyag iti me matiḥ
na hi kaś cit svayaṃ martyaḥ svavaśaḥ kurute kriyāḥ |
2 | īśvareṇa niyukto 'yaṃ sādhv asādhu ca mānavaḥ
karoti puruṣaḥ karma tatra kā paridevanā |
3 | ātmānaṃ manyase cātha pāpakarmāṇam antataḥ
śṛṇu tatra yathā pāpam apakṛṣyeta bhārata |
4 | tapobhiḥ kratubhiś caiva dānena ca yudhiṣṭhira
taranti nityaṃ puruṣā ye sma pāpāni kurvate |
5 | yajñena tapasā caiva dānena ca narādhipa
pūyante rājaśārdūla narā duṣkṛtakarmiṇaḥ |
6 | asurāś ca surāś caiva puṇyahetor makhakriyām
prayatante mahātmānas tasmād yajñāḥ parāyaṇam |
7 | yajñair eva mahātmāno babhūvur adhikāḥ surāḥ
tato devāḥ kriyāvanto dānavān abhyadharṣayan |
8 | rājasūyāśvamedhau ca sarvamedhaṃ ca bhārata
naramedhaṃ ca nṛpate tvam āhara yudhiṣṭhira |
9 | yajasva vājimedhena vidhivad dakṣiṇāvatā
bahukāmānnavittena rāmo dāśarathir yathā |
10 | yathā ca bharato rājā dauḥṣantiḥ pṛthivīpatiḥ
śākuntalo mahāvīryas tava pūrvapitāmahaḥ |
11 | yudhiṣṭhira uvāca |
11 | asaṃśayaṃ vājimedhaḥ pāvayet pṛthivīm api
abhiprāyas tu me kaś cit taṃ tvaṃ śrotum ihārhasi |
12 | imaṃ jñātivadhaṃ kṛtvā sumahāntaṃ dvijottama
dānam alpaṃ na śakyāmi dātuṃ vittaṃ ca nāsti me |
13 | na ca bālān imān dīnān utsahe vasu yācitum
tathaivārdravraṇān kṛcchre vartamānān nṛpātmajān |
14 | svayaṃ vināśya pṛthivīṃ yajñārthe dvijasattama
karam āhārayiṣyāmi kathaṃ śokaparāyaṇān |
15 | duryodhanāparādhena vasudhā vasudhādhipāḥ
pranaṣṭā yojayitvāsmān akīrtyā munisattama |
16 | duryodhanena pṛthivī kṣayitā vittakāraṇāt
kośaś cāpi viśīrṇo 'sau dhārtarāṣṭrasya durmateḥ |
17 | pṛthivī dakṣiṇā cātra vidhiḥ prathamakalpikaḥ
vidvadbhiḥ paridṛṣṭo 'yaṃ śiṣṭo vidhiviparyayaḥ |
18 | na ca pratinidhiṃ kartuṃ cikīrṣāmi tapodhana
atra me bhagavan samyak sācivyaṃ kartum arhasi |
19 | vaiśaṃpāyana uvāca |
19 | evam uktas tu pārthena kṛṣṇadvaipāyanas tadā
muhūrtam anusaṃcintya dharmarājānam abravīt |
20 | vidyate draviṇaṃ pārtha girau himavati sthitam
utsṛṣṭaṃ brāhmaṇair yajñe maruttasya mahīpateḥ tad ānayasva kaunteya paryāptaṃ tad bhaviṣyati |
21 | yudhiṣṭhira uvāca |
21 | kathaṃ yajñe maruttasya draviṇaṃ tat samācitam
kasmiṃś ca kāle sa nṛpo babhūva vadatāṃ vara |
22 | vyāsa uvāca |
22 | yadi śuśrūṣase pārtha śṛṇu kāraṃdhamaṃ nṛpam
yasmin kāle mahāvīryaḥ sa rājāsīn mahādhanaḥ |