Book 14 Chapter 1 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | kṛtodakaṃ tu rājānaṃ dhṛtarāṣṭraṃ yudhiṣṭhiraḥ
puraskṛtya mahābāhur uttatārākulendriyaḥ |
2 | uttīrya ca mahīpālo bāṣpavyākulalocanaḥ
papāta tīre gaṅgāyā vyādhaviddha iva dvipaḥ |
3 | taṃ sīdamānaṃ jagrāha bhīmaḥ kṛṣṇena coditaḥ
maivam ity abravīc cainaṃ kṛṣṇaḥ parabalārdanaḥ |
4 | tam ārtaṃ patitaṃ bhūmau niśvasantaṃ punaḥ punaḥ
dadṛśuḥ pāṇḍavā rājan dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram |
5 | taṃ dṛṣṭvā dīnamanasaṃ gatasattvaṃ janeśvaram
bhūyaḥ śokasamāviṣṭāḥ pāṇḍavāḥ samupāviśan |
6 | rājā ca dhṛtarāṣṭras tam upāsīno mahābhujaḥ
vākyam āha mahāprājño mahāśokaprapīḍitam |
7 | uttiṣṭha kuruśārdūla kuru kāryam anantaram
kṣatradharmeṇa kauravya jiteyam avanis tvayā |
8 | tāṃ bhuṅkṣva bhrātṛbhiḥ sārdhaṃ suhṛdbhiś ca janeśvara
na śocitavyaṃ paśyāmi tvayā dharmabhṛtāṃ vara |
9 | śocitavyaṃ mayā caiva gāndhāryā ca viśāṃ pate
putrair vihīno rājyena svapnalabdhadhano yathā |
10 | aśrutvā hitakāmasya vidurasya mahātmanaḥ
vākyāni sumahārthāni paritapyāmi durmatiḥ |
11 | uktavān eṣa māṃ pūrvaṃ dharmātmā divyadarśanaḥ
duryodhanāparādhena kulaṃ te vinaśiṣyati |
12 | svasti ced icchase rājan kulasyātmana eva ca
vadhyatām eṣa duṣṭātmā mando rājā suyodhanaḥ |
13 | karṇaś ca śakuniś caiva mainaṃ paśyatu karhi cit
dyūtasaṃpātam apy eṣām apramatto nivāraya |
14 | abhiṣecaya rājānaṃ dharmātmānaṃ yudhiṣṭhiram
sa pālayiṣyati vaśī dharmeṇa pṛthivīm imām |
15 | atha necchasi rājānaṃ kuntīputraṃ yudhiṣṭhiram
meḍhībhūtaḥ svayaṃ rājyaṃ pratigṛhṇīṣva pārthiva |
16 | samaṃ sarveṣu bhūteṣu vartamānaṃ narādhipa
anujīvantu sarve tvāṃ jñātayo jñātivardhana |
17 | evaṃ bruvati kaunteya vidure dīrghadarśini
duryodhanam ahaṃ pāpam anvavartaṃ vṛthāmatiḥ |
18 | aśrutvā hy asya vīrasya vākyāni madhurāṇy aham
phalaṃ prāpya mahad duḥkhaṃ nimagnaḥ śokasāgare |
19 | vṛddhau hi te svaḥ pitarau paśyāvāṃ duḥkhitau nṛpa
na śocitavyaṃ bhavatā paśyāmīha janādhipa |