Book 13 Chapter 141
1	bhīṣma uvāca
1	ity uktas tv arjunas tūṣṇīm abhūd vāyus tam abravīt śṛṇu me haihayaśreṣṭha karmātreḥ sumahātmanaḥ
2	ghore tamasy ayudhyanta sahitā devadānavāḥ avidhyata śarais tatra svarbhānuḥ somabhāskarau
3	atha te tamasā grastā nihanyante sma dānavaiḥ devā nṛpatiśārdūla sahaiva balibhis tadā
4	asurair vadhyamānās te kṣīṇaprāṇā divaukasaḥ apaśyanta tapasyantam atriṃ vipraṃ mahāvane
5	athainam abruvan devāḥ śāntakrodhaṃ jitendriyam asurair iṣubhir viddhau candrādityāv imāv ubhau
6	vayaṃ vadhyāmahe cāpi śatrubhis tamasāvṛte nādhigacchāma śāntiṃ ca bhayāt trāyasva naḥ prabho
7	kathaṃ rakṣāmi bhavatas te 'bruvaṃś candramā bhava timiraghnaś ca savitā dasyuhā caiva no bhava
8	evam uktas tadātris tu tamonud abhavac chaśī apaśyat saumyabhāvaṃ ca sūryasya pratidarśanam
9	dṛṣṭvā nātiprabhaṃ somaṃ tathā sūryaṃ ca pārthiva prakāśam akarod atris tapasā svena saṃyuge
10	jagad vitimiraṃ cāpi pradīptam akarot tadā vyajayac chatrusaṃghāṃś ca devānāṃ svena tejasā
11	atriṇā dahyamānāṃs tān dṛṣṭvā devā mahāsurān parākramais te 'pi tadā vyatyaghnann atrirakṣitāḥ
12	udbhāsitaś ca savitā devās trātā hatāsurāḥ atriṇā tv atha somatvaṃ kṛtam uttamatejasā
13	advitīyena muninā japatā carmavāsasā phalabhakṣeṇa rājarṣe paśya karmātriṇā kṛtam
14	tasyāpi vistareṇoktaṃ karmātreḥ sumahātmanaḥ bravīmy ahaṃ brūhi vā tvam atritaḥ kṣatriyaṃ varam
15	ity uktas tv arjunas tūṣṇīm abhūd vāyus tam abravīt śṛṇu rājan mahat karma cyavanasya mahātmanaḥ
16	aśvinoḥ pratisaṃśrutya cyavanaḥ pākaśāsanam provāca sahitaṃ devaiḥ somapāv aśvinau kuru
17	indra uvāca
17	asmābhir varjitāv etau bhavetāṃ somapau katham devair na saṃmitāv etau tasmān maivaṃ vadasva naḥ
18	aśvibhyāṃ saha necchāmaḥ pātuṃ somaṃ mahāvrata pibantv anye yathākāmaṃ nāhaṃ pātum ihotsahe
19	cyavana uvāca
19	na cet kariṣyasi vaco mayoktaṃ balasūdana mayā pramathitaḥ sadyaḥ somaṃ pāsyasi vai makhe
20	tataḥ karma samārabdhaṃ hitāya sahasāśvinoḥ cyavanena tato mantrair abhibhūtāḥ surābhavan
21	tat tu karma samārabdhaṃ dṛṣṭvendraḥ krodhamūrchitaḥ udyamya vipulaṃ śailaṃ cyavanaṃ samupādravat tathā vajreṇa bhagavān amarṣākulalocanaḥ
22	tam āpatantaṃ dṛṣṭvaiva cyavanas tapasānvitaḥ adbhiḥ siktvāstambhayat taṃ savajraṃ sahaparvatam
23	athendrasya mahāghoraṃ so 'sṛjac chatrum eva ha madaṃ mantrāhutimayaṃ vyāditāsyaṃ mahāmuniḥ
24	tasya dantasahasraṃ tu babhūva śatayojanam dviyojanaśatās tasya daṃṣṭrāḥ paramadāruṇāḥ hanus tasyābhavad bhūmāv ekaś cāsyāspṛśad divam
25	jihvāmūle sthitās tasya sarve devāḥ savāsavāḥ timer āsyam anuprāptā yathā matsyā mahārṇave
26	te saṃmantrya tato devā madasyāsyagatās tadā abruvan sahitāḥ śakraṃ praṇamāsmai dvijātaye aśvibhyāṃ saha somaṃ ca pibāmo vigatajvarāḥ
27	tataḥ sa praṇataḥ śakraś cakāra cyavanasya tat cyavanaḥ kṛtavāṃs tau cāpy aśvinau somapīthinau
28	tataḥ pratyāharat karma madaṃ ca vyabhajan muniḥ akṣeṣu mṛgayāyāṃ ca pāne strīṣu ca vīryavān
29	etair doṣair naro rājan kṣayaṃ yāti na saṃśayaḥ tasmād etān naro nityaṃ dūrataḥ parivarjayet
30	etat te cyavanasyāpi karma rājan prakīrtitam bravīmy ahaṃ brūhi vā tvaṃ cyavanāt kṣatriyaṃ varam