Book 13 Chapter 140 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | ity uktaḥ sa tadā tūṣṇīm abhūd vāyus tato 'bravīt
śṛṇu rājann agastyasya māhātmyaṃ brāhmaṇasya ha |
2 | asurair nirjitā devā nirutsāhāś ca te kṛtāḥ
yajñāś caiṣāṃ hṛtāḥ sarve pitṛbhyaś ca svadhā tathā |
3 | karmejyā mānavānāṃ ca dānavair haihayarṣabha
bhraṣṭaiśvaryās tato devāś ceruḥ pṛthvīm iti śrutiḥ |
4 | tataḥ kadā cit te rājan dīptam ādityavarcasam
dadṛśus tejasā yuktam agastyaṃ vipulavratam |
5 | abhivādya ca taṃ devā dṛṣṭvā ca yaśasā vṛtam
idam ūcur mahātmānaṃ vākyaṃ kāle janādhipa |
6 | dānavair yudhi bhagnāḥ sma tathaiśvaryāc ca bhraṃśitāḥ
tad asmān no bhayāt tīvrāt trāhi tvaṃ munipuṃgava |
7 | ity uktaḥ sa tadā devair agastyaḥ kupito 'bhavat
prajajvāla ca tejasvī kālāgnir iva saṃkṣaye |
8 | tena dīptāṃśujālena nirdagdhā dānavās tadā
antarikṣān mahārāja nyapatanta sahasraśaḥ |
9 | dahyamānās tu te daityās tasyāgastyasya tejasā
ubhau lokau parityajya yayuḥ kāṣṭhāṃ sma dakṣiṇām |
10 | balis tu yajate yajñam aśvamedhaṃ mahīṃ gataḥ
ye 'nye svasthā mahīsthāś ca te na dagdhā mahāsurāḥ |
11 | tato lokāḥ punaḥ prāptāḥ suraiḥ śāntaṃ ca tad rajaḥ
athainam abruvan devā bhūmiṣṭhān asurāñ jahi |
12 | ity ukta āha devān sa na śaknomi mahīgatān
dagdhuṃ tapo hi kṣīyen me dhakṣyāmīti ca pārthiva |
13 | evaṃ dagdhā bhagavatā dānavāḥ svena tejasā
agastyena tadā rājaṃs tapasā bhāvitātmanā |
14 | īdṛśaś cāpy agastyo hi kathitas te mayānagha
bravīmy ahaṃ brūhi vā tvam agastyāt kṣatriyaṃ varam |
15 | ity uktaḥ sa tadā tūṣṇīm abhūd vāyus tato 'bravīt
śṛṇu rājan vasiṣṭhasya mukhyaṃ karma yaśasvinaḥ |
16 | ādityāḥ satram āsanta saro vai mānasaṃ prati
vasiṣṭhaṃ manasā gatvā śrutvā tatrāsya gocaram |
17 | yajamānāṃs tu tān dṛṣṭvā vyagrān dīkṣānukarśitān
hantum icchanti śailābhāḥ khalino nāma dānavāḥ |
18 | adūrāt tu tatas teṣāṃ brahmadattavaraṃ saraḥ
hatā hatā vai te tatra jīvanty āplutya dānavāḥ |
19 | te pragṛhya mahāghorān parvatān parighān drumān
vikṣobhayantaḥ salilam utthitāḥ śatayojanam |
20 | abhyadravanta devāṃs te sahasrāṇi daśaiva ha
tatas tair arditā devāḥ śaraṇaṃ vāsavaṃ yayuḥ |
21 | sa ca tair vyathitaḥ śakro vasiṣṭhaṃ śaraṇaṃ yayau
tato 'bhayaṃ dadau tebhyo vasiṣṭho bhagavān ṛṣiḥ |
22 | tathā tān duḥkhitāñ jānann ānṛśaṃsyaparo muniḥ
ayatnenādahat sarvān khalinaḥ svena tejasā |
23 | kailāsaṃ prasthitāṃ cāpi nadīṃ gaṅgāṃ mahātapāḥ
ānayat tat saro divyaṃ tayā bhinnaṃ ca tat saraḥ |
24 | saro bhinnaṃ tayā nadyā sarayūḥ sā tato 'bhavat
hatāś ca khalino yatra sa deśaḥ khalino 'bhavat |
25 | evaṃ sendrā vasiṣṭhena rakṣitās tridivaukasaḥ
brahmadattavarāś caiva hatā daityā mahātmanā |
26 | etat karma vasiṣṭhasya kathitaṃ te mayānagha
bravīmy ahaṃ brūhi vā tvaṃ vasiṣṭhāt kṣatriyaṃ varam |