Book 13 Chapter 136 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | ke pūjyāḥ ke namaskāryāḥ kathaṃ varteta keṣu ca
kimācāraḥ kīdṛśeṣu pitāmaha na riṣyate |
2 | bhīṣma uvāca |
2 | brāhmaṇānāṃ paribhavaḥ sādayed api devatāḥ
brāhmaṇānāṃ namaskartā yudhiṣṭhira na riṣyate |
3 | te pūjyās te namaskāryā vartethās teṣu putravat
te hi lokān imān sarvān dhārayanti manīṣiṇaḥ |
4 | brāhmaṇāḥ sarvalokānāṃ mahānto dharmasetavaḥ
dhanatyāgābhirāmāś ca vāksaṃyamaratāś ca ye |
5 | ramaṇīyāś ca bhūtānāṃ nidhānaṃ ca dhṛtavratāḥ
praṇetāraś ca lokānāṃ śāstrāṇāṃ ca yaśasvinaḥ |
6 | tapo yeṣāṃ dhanaṃ nityaṃ vāk caiva vipulaṃ balam
prabhavaś cāpi dharmāṇāṃ dharmajñāḥ sūkṣmadarśinaḥ |
7 | dharmakāmāḥ sthitā dharme sukṛtair dharmasetavaḥ
yān upāśritya jīvanti prajāḥ sarvāś caturvidhāḥ |
8 | panthānaḥ sarvanetāro yajñavāhāḥ sanātanāḥ
pitṛpaitāmahīṃ gurvīm udvahanti dhuraṃ sadā |
9 | dhuri ye nāvasīdanti viṣame sadgavā iva
pitṛdevātithimukhā havyakavyāgrabhojinaḥ |
10 | bhojanād eva ye lokāṃs trāyante mahato bhayāt
dīpāḥ sarvasya lokasya cakṣuś cakṣuṣmatām api |
11 | sarvaśilpādinidhayo nipuṇāḥ sūkṣmadarśinaḥ
gatijñāḥ sarvabhūtānām adhyātmagaticintakāḥ |
12 | ādimadhyāvasānānāṃ jñātāraś chinnasaṃśayāḥ
parāvaraviśeṣajñā gantāraḥ paramāṃ gatim |
13 | vimuktā dhutapāpmāno nirdvaṃdvā niṣparigrahāḥ
mānārhā mānitā nityaṃ jñānavidbhir mahātmabhiḥ |
14 | candane malapaṅke ca bhojane 'bhojane samāḥ
samaṃ yeṣāṃ dukūlaṃ ca śāṇakṣaumājināni ca |
15 | tiṣṭheyur apy abhuñjānā bahūni divasāny api
śoṣayeyuś ca gātrāṇi svādhyāyaiḥ saṃyatendriyāḥ |
16 | adaivaṃ daivataṃ kuryur daivataṃ cāpy adaivatam
lokān anyān sṛjeyuś ca lokapālāṃś ca kopitāḥ |
17 | apeyaḥ sāgaro yeṣām abhiśāpān mahātmanām
yeṣāṃ kopāgnir adyāpi daṇḍake nopaśāmyati |
18 | devānām api ye devāḥ kāraṇaṃ kāraṇasya ca
pramāṇasya pramāṇaṃ ca kas tān abhibhaved budhaḥ |
19 | yeṣāṃ vṛddhaś ca bālaś ca sarvaḥ saṃmānam arhati
tapovidyāviśeṣāt tu mānayanti parasparam |
20 | avidvān brāhmaṇo devaḥ pātraṃ vai pāvanaṃ mahat
vidvān bhūyastaro devaḥ pūrṇasāgarasaṃnibhaḥ |
21 | avidvāṃś caiva vidvāṃś ca brāhmaṇo daivataṃ mahat
praṇītaś cāpraṇītaś ca yathāgnir daivataṃ mahat |
22 | śmaśāne hy api tejasvī pāvako naiva duṣyati
havir yajñeṣu ca vahan bhūya evābhiśobhate |
23 | evaṃ yady apy aniṣṭeṣu vartate sarvakarmasu
sarvathā brāhmaṇo mānyo daivataṃ viddhi tat param |