Book 13 Chapter 119 | |
1 | vyāsa uvāca |
1 | śubhena karmaṇā yad vai tiryagyonau na muhyase
mamaiva kīṭa tat karma yena tvaṃ na pramuhyase |
2 | ahaṃ hi darśanād eva tārayāmi tapobalāt
tapobalād dhi balavad balam anyan na vidyate |
3 | jānāmi pāpaiḥ svakṛtair gataṃ tvāṃ kīṭa kīṭatām
avāpsyasi paraṃ dharmaṃ dharmastho yadi manyase |
4 | karma bhūmikṛtaṃ devā bhuñjate tiryagāś ca ye
dharmād api manuṣyeṣu kāmo 'rthaś ca yathā guṇaiḥ |
5 | vāgbuddhipāṇipādaiś cāpy upetasya vipaścitaḥ
kiṃ hīyate manuṣyasya mandasyāpi hi jīvataḥ |
6 | jīvan hi kurute pūjāṃ viprāgryaḥ śaśisūryayoḥ
bruvann api kathāṃ puṇyāṃ tatra kīṭa tvam eṣyasi |
7 | guṇabhūtāni bhūtāni tatra tvam upabhokṣyase
tatra te 'haṃ vineṣyāmi brahmatvaṃ yatra cecchasi |
8 | sa tatheti pratiśrutya kīṭo vartmany atiṣṭhata
tam ṛṣiṃ draṣṭum agamat sarvāsv anyāsu yoniṣu |
9 | śvāvidgodhāvarāhāṇāṃ tathaiva mṛgapakṣiṇām
śvapākavaiśyaśūdrāṇāṃ kṣatriyāṇāṃ ca yoniṣu |
10 | sa kīṭety evam ābhāṣya ṛṣiṇā satyavādinā
pratismṛtyātha jagrāha pādau mūrdhnā kṛtāñjaliḥ |
11 | kīṭa uvāca |
11 | idaṃ tad atulaṃ sthānam īpsitaṃ daśabhir guṇaiḥ
yad ahaṃ prāpya kīṭatvam āgato rājaputratām |
12 | vahanti mām atibalāḥ kuñjarā hemamālinaḥ
syandaneṣu ca kāmbojā yuktāḥ paramavājinaḥ |
13 | uṣṭrāśvatarayuktāni yānāni ca vahanti mām
sabāndhavaḥ sahāmātyaś cāśnāmi piśitaudanam |
14 | gṛheṣu sunivāseṣu sukheṣu śayaneṣu ca
parārdhyeṣu mahābhāga svapāmīha supūjitaḥ |
15 | sarveṣv apararātreṣu sūtamāgadhabandinaḥ
stuvanti māṃ yathā devaṃ mahendraṃ priyavādinaḥ |
16 | prasādāt satyasaṃdhasya bhavato 'mitatejasaḥ
yad ahaṃ kīṭatāṃ prāpya saṃprāpto rājaputratām |
17 | namas te 'stu mahāprājña kiṃ karomi praśādhi mām
tvattapobalanirdiṣṭam idaṃ hy adhigataṃ mayā |
18 | vyāsa uvāca |
18 | arcito 'haṃ tvayā rājan vāgbhir adya yadṛcchayā
adya te kīṭatāṃ prāpya smṛtir jātājugupsitā |
19 | na tu nāśo 'sti pāpasya yat tvayopacitaṃ purā
śūdreṇārthapradhānena nṛśaṃsenātatāyinā |
20 | mama te darśanaṃ prāptaṃ tac caiva sukṛtaṃ purā
tiryagyonau sma jātena mama cāpy arcanāt tathā |
21 | itas tvaṃ rājaputratvād brāhmaṇyaṃ samavāpsyasi
gobrāhmaṇakṛte prāṇān hutvātmīyān raṇājire |
22 | rājaputrasukhaṃ prāpya ṛtūṃś caivāptadakṣiṇān
atha modiṣyase svarge brahmabhūto 'vyayaḥ sukhī |
23 | tiryagyonyāḥ śūdratām abhyupaiti; śūdro vaiśyatvaṃ kṣatriyatvaṃ ca vaiśyaḥ
vṛttaślāghī kṣatriyo brāhmaṇatvaṃ; svargaṃ puṇyaṃ brāhmaṇaḥ sādhuvṛttaḥ |