Book 13 Chapter 115 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tato yudhiṣṭhiro rājā śaratalpe pitāmaham
punar eva mahātejāḥ papraccha vadatāṃ varam |
2 | ṛṣayo brāhmaṇā devāḥ praśaṃsanti mahāmate
ahiṃsālakṣaṇaṃ dharmaṃ vedaprāmāṇyadarśanāt |
3 | karmaṇā manujaḥ kurvan hiṃsāṃ pārthivasattama
vācā ca manasā caiva kathaṃ duḥkhāt pramucyate |
4 | bhīṣma uvāca |
4 | caturvidheyaṃ nirdiṣṭā ahiṃsā brahmavādibhiḥ
eṣaikato 'pi vibhraṣṭā na bhavaty arisūdana |
5 | yathā sarvaś catuṣpādas tribhiḥ pādair na tiṣṭhati
tathaiveyaṃ mahīpāla procyate kāraṇais tribhiḥ |
6 | yathā nāgapade 'nyāni padāni padagāminām
sarvāṇy evāpidhīyante padajātāni kauñjare evaṃ lokeṣv ahiṃsā tu nirdiṣṭā dharmataḥ parā |
7 | karmaṇā lipyate jantur vācā ca manasaiva ca |
8 | pūrvaṃ tu manasā tyaktvā tathā vācātha karmaṇā
trikāraṇaṃ tu nirdiṣṭaṃ śrūyate brahmavādibhiḥ |
9 | manovāci tathāsvāde doṣā hy eṣu pratiṣṭhitāḥ
na bhakṣayanty ato māṃsaṃ tapoyuktā manīṣiṇaḥ |
10 | doṣāṃs tu bhakṣaṇe rājan māṃsasyeha nibodha me
putramāṃsopamaṃ jānan khādate yo vicetanaḥ |
11 | mātāpitṛsamāyoge putratvaṃ jāyate yathā
rasaṃ ca prati jihvāyāḥ prajñānaṃ jāyate tathā tathā śāstreṣu niyataṃ rāgo hy āsvāditād bhavet |
12 | asaṃskṛtāḥ saṃskṛtāś ca lavaṇālavaṇās tathā
prajñāyante yathā bhāvās tathā cittaṃ nirudhyate |
13 | bherīśaṅkhamṛdaṅgādyāṃs tantrīśabdāṃś ca puṣkalān
niṣeviṣyanti vai mandā māṃsabhakṣāḥ kathaṃ narāḥ |
14 | acintitam anuddiṣṭam asaṃkalpitam eva ca
rasaṃ gṛddhyābhibhūtā vai praśaṃsanti phalārthinaḥ praśaṃsā hy eva māṃsasya doṣakarmaphalānvitā |
15 | jīvitaṃ hi parityajya bahavaḥ sādhavo janāḥ
svamāṃsaiḥ paramāṃsāni paripālya divaṃ gatāḥ |
16 | evam eṣā mahārāja caturbhiḥ kāraṇair vṛtā
ahiṃsā tava nirdiṣṭā sarvadharmārthasaṃhitā |