Book 13 Chapter 102 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | śrutaṃ me bharataśreṣṭha puṣpadhūpapradāyinām
phalaṃ balividhāne ca tad bhūyo vaktum arhasi |
2 | dhūpapradānasya phalaṃ pradīpasya tathaiva ca
balayaś ca kimarthaṃ vai kṣipyante gṛhamedhibhiḥ |
3 | bhīṣma uvāca |
3 | atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam
nahuṣaṃ prati saṃvādam agastyasya bhṛgos tathā |
4 | nahuṣo hi mahārāja rājarṣiḥ sumahātapāḥ
devarājyam anuprāptaḥ sukṛteneha karmaṇā |
5 | tatrāpi prayato rājan nahuṣas tridive vasan
mānuṣīś caiva divyāś ca kurvāṇo vividhāḥ kriyāḥ |
6 | mānuṣyas tatra sarvāḥ sma kriyās tasya mahātmanaḥ
pravṛttās tridive rājan divyāś caiva sanātanāḥ |
7 | agnikāryāṇi samidhaḥ kuśāḥ sumanasas tathā
balayaś cānnalājābhir dhūpanaṃ dīpakarma ca |
8 | sarvaṃ tasya gṛhe rājñaḥ prāvartata mahātmanaḥ
japayajñān manoyajñāṃs tridive 'pi cakāra saḥ |
9 | daivatāny arcayaṃś cāpi vidhivat sa sureśvaraḥ
sarvāṇy eva yathānyāyaṃ yathāpūrvam ariṃdama |
10 | athendrasya bhaviṣyatvād ahaṃkāras tam āviśat
sarvāś caiva kriyās tasya paryahīyanta bhūpate |
11 | sa ṛṣīn vāhayām āsa varadānamadānvitaḥ
parihīnakriyaś cāpi durbalatvam upeyivān |
12 | tasya vāhayataḥ kālo munimukhyāṃs tapodhanān
ahaṃkārābhibhūtasya sumahān atyavartata |
13 | atha paryāyaśa ṛṣīn vāhanāyopacakrame
paryāyaś cāpy agastyasya samapadyata bhārata |
14 | athāgamya mahātejā bhṛgur brahmavidāṃ varaḥ
agastyam āśramasthaṃ vai samupetyedam abravīt |
15 | evaṃ vayam asatkāraṃ devendrasyāsya durmateḥ
nahuṣasya kimarthaṃ vai marṣayāma mahāmune |
16 | agastya uvāca |
16 | katham eṣa mayā śakyaḥ śaptuṃ yasya mahāmune
varadena varo datto bhavato viditaś ca saḥ |
17 | yo me dṛṣṭipathaṃ gacchet sa me vaśyo bhaved iti
ity anena varo devād yācito gacchatā divam |
18 | evaṃ na dagdhaḥ sa mayā bhavatā ca na saṃśayaḥ
anyenāpy ṛṣimukhyena na śapto na ca pātitaḥ |
19 | amṛtaṃ caiva pānāya dattam asmai purā vibho
mahātmane tadarthaṃ ca nāsmābhir vinipātyate |
20 | prāyacchata varaṃ devaḥ prajānāṃ duḥkhakārakam
dvijeṣv adharmayuktāni sa karoti narādhamaḥ |
21 | atra yat prāptakālaṃ nas tad brūhi vadatāṃ vara
bhavāṃś cāpi yathā brūyāt kurvīmahi tathā vayam |
22 | bhṛgur uvāca |
22 | pitāmahaniyogena bhavantam aham āgataḥ
pratikartuṃ balavati nahuṣe darpam āsthite |
23 | adya hi tvā sudurbuddhī rathe yokṣyati devarāṭ
adyainam aham udvṛttaṃ kariṣye 'nindram ojasā |
24 | adyendraṃ sthāpayiṣyāmi paśyatas te śatakratum
saṃcālya pāpakarmāṇam indrasthānāt sudurmatim |
25 | adya cāsau kudevendras tvāṃ padā dharṣayiṣyati
daivopahatacittatvād ātmanāśāya mandadhīḥ |
26 | vyutkrāntadharmaṃ tam ahaṃ dharṣaṇāmarṣito bhṛśam
ahir bhavasveti ruṣā śapsye pāpaṃ dvijadruham |
27 | tata enaṃ sudurbuddhiṃ dhikśabdābhihatatviṣam
dharaṇyāṃ pātayiṣyāmi prekṣatas te mahāmune |
28 | nahuṣaṃ pāpakarmāṇam aiśvaryabalamohitam
yathā ca rocate tubhyaṃ tathā kartāsmy ahaṃ mune |
29 | evam uktas tu bhṛguṇā maitrāvaruṇir avyayaḥ
agastyaḥ paramaprīto babhūva vigatajvaraḥ |