Book 12 Chapter 348 | |
1 | nāga uvāca |
1 | atha brāhmaṇarūpeṇa kaṃ taṃ samanupaśyasi
mānuṣaṃ kevalaṃ vipraṃ devaṃ vātha śucismite |
2 | ko hi māṃ mānuṣaḥ śakto draṣṭukāmo yaśasvini
saṃdarśanarucir vākyam ājñāpūrvaṃ vadiṣyati |
3 | surāsuragaṇānāṃ ca devarṣīṇāṃ ca bhāmini
nanu nāgā mahāvīryāḥ sauraseyās tarasvinaḥ |
4 | vandanīyāś ca varadā vayam apy anuyāyinaḥ
manuṣyāṇāṃ viśeṣeṇa dhanādhyakṣā iti śrutiḥ |
5 | nāgabhāryovāca |
5 | ārjavenābhijānāmi nāsau devo 'nilāśana
ekaṃ tv asya vijānāmi bhaktimān atiroṣaṇaḥ |
6 | sa hi kāryāntarākāṅkṣī jalepsuḥ stokako yathā
varṣaṃ varṣapriyaḥ pakṣī darśanaṃ tava kāṅkṣati |
7 | na hi tvā daivataṃ kiṃ cid vivignaṃ pratipālayet
tulye hy abhijane jāto na kaś cit paryupāsate |
8 | tad roṣaṃ sahajaṃ tyaktvā tvam enaṃ draṣṭum arhasi
āśāchedena tasyādya nātmānaṃ dagdhum arhasi |
9 | āśayā tv abhipannānām akṛtvāśrupramārjanam
rājā vā rājaputro vā bhrūṇahatyaiva yujyate |
10 | maunāj jñānaphalāvāptir dānena ca yaśo mahat
vāgmitvaṃ satyavākyena paratra ca mahīyate |
11 | bhūmipradānena gatiṃ labhaty āśramasaṃmitām
naṣṭasyārthasya saṃprāptiṃ kṛtvā phalam upāśnute |
12 | abhipretām asaṃkliṣṭāṃ kṛtvākāmavatīṃ kriyām
na yāti nirayaṃ kaś cid iti dharmavido viduḥ |
13 | nāga uvāca |
13 | abhimānena māno me jātidoṣeṇa vai mahān
roṣaḥ saṃkalpajaḥ sādhvi dagdho vācāgninā tvayā |
14 | na ca roṣād ahaṃ sādhvi paśyeyam adhikaṃ tamaḥ
yasya vaktavyatāṃ yānti viśeṣeṇa bhujaṃgamāḥ |
15 | doṣasya hi vaśaṃ gatvā daśagrīvaḥ pratāpavān
tathā śakrapratispardhī hato rāmeṇa saṃyuge |
16 | antaḥpuragataṃ vatsaṃ śrutvā rāmeṇa nirhṛtam
dharṣaṇād roṣasaṃvignāḥ kārtavīryasutā hatāḥ |
17 | jāmadagnyena rāmeṇa sahasranayanopamaḥ
saṃyuge nihato roṣāt kārtavīryo mahābalaḥ |
18 | tad eṣa tapasāṃ śatruḥ śreyasaś ca nipātanaḥ
nigṛhīto mayā roṣaḥ śrutvaiva vacanaṃ tava |
19 | ātmānaṃ ca viśeṣeṇa praśaṃsāmy anapāyini
yasya me tvaṃ viśālākṣi bhāryā sarvaguṇānvitā |
20 | eṣa tatraiva gacchāmi yatra tiṣṭhaty asau dvijaḥ
sarvathā coktavān vākyaṃ nākṛtārthaḥ prayāsyati |