Book 12 Chapter 319 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | giripṛṣṭhaṃ samāruhya suto vyāsasya bhārata
same deśe vivikte ca niḥśalāka upāviśat |
2 | dhārayām āsa cātmānaṃ yathāśāstraṃ mahāmuniḥ
pādāt prabhṛtigātreṣu krameṇa kramayogavit |
3 | tataḥ sa prāṅmukho vidvān āditye nacirodite
pāṇipādaṃ samādhāya vinītavad upāviśat |
4 | na tatra pakṣisaṃghāto na śabdo nāpi darśanam
yatra vaiyāsakir dhīmān yoktuṃ samupacakrame |
5 | sa dadarśa tadātmānaṃ sarvasaṅgaviniḥsṛtam
prajahāsa tato hāsaṃ śukaḥ saṃprekṣya bhāskaram |
6 | sa punar yogam āsthāya mokṣamārgopalabdhaye
mahāyogīśvaro bhūtvā so 'tyakrāmad vihāyasam |
7 | tataḥ pradakṣiṇaṃ kṛtvā devarṣiṃ nāradaṃ tadā
nivedayām āsa tadā svaṃ yogaṃ paramarṣaye |
8 | dṛṣṭo mārgaḥ pravṛtto 'smi svasti te 'stu tapodhana
tvatprasādād gamiṣyāmi gatim iṣṭāṃ mahādyute |
9 | nāradenābhyanujñātas tato dvaipāyanātmajaḥ
abhivādya punar yogam āsthāyākāśam āviśat |
10 | kailāsapṛṣṭhād utpatya sa papāta divaṃ tadā
antarikṣacaraḥ śrīmān vyāsaputraḥ suniścitaḥ |
11 | tam udyantaṃ dvijaśreṣṭhaṃ vainateyasamadyutim
dadṛśuḥ sarvabhūtāni manomārutaraṃhasam |
12 | vyavasāyena lokāṃs trīn sarvān so 'tha vicintayan
āsthito divyam adhvānaṃ pāvakārkasamaprabhaḥ |
13 | tam ekamanasaṃ yāntam avyagram akutobhayam
dadṛśuḥ sarvabhūtāni jaṅgamānītarāṇi ca |
14 | yathāśakti yathānyāyaṃ pūjayāṃ cakrire tadā
puṣpavarṣaiś ca divyais tam avacakrur divaukasaḥ |
15 | taṃ dṛṣṭvā vismitāḥ sarve gandharvāpsarasāṃ gaṇāḥ
ṛṣayaś caiva saṃsiddhāḥ paraṃ vismayam āgatāḥ |
16 | antarikṣacaraḥ ko 'yaṃ tapasā siddhim āgataḥ
adhaḥkāyordhvavaktraś ca netraiḥ samabhivāhyate |
17 | tataḥ paramadhīrātmā triṣu lokeṣu viśrutaḥ
bhāskaraṃ samudīkṣan sa prāṅmukho vāgyato 'gamat śabdenākāśam akhilaṃ pūrayann iva sarvataḥ |
18 | tam āpatantaṃ sahasā dṛṣṭvā sarvāpsarogaṇāḥ
saṃbhrāntamanaso rājann āsan paramavismitāḥ pañcacūḍāprabhṛtayo bhṛśam utphullalocanāḥ |
19 | daivataṃ katamaṃ hy etad uttamāṃ gatim āsthitam
suniścitam ihāyāti vimuktam iva niḥspṛham |
20 | tataḥ samaticakrāma malayaṃ nāma parvatam
urvaśī pūrvacittiś ca yaṃ nityam upasevate te sma brahmarṣiputrasya vismayaṃ yayatuḥ param |
21 | aho buddhisamādhānaṃ vedābhyāsarate dvije
acireṇaiva kālena nabhaś carati candravat pitṛśuśrūṣayā siddhiṃ saṃprāpto 'yam anuttamām |
22 | pitṛbhakto dṛḍhatapāḥ pituḥ sudayitaḥ sutaḥ
ananyamanasā tena kathaṃ pitrā vivarjitaḥ |
23 | urvaśyā vacanaṃ śrutvā śukaḥ paramadharmavit
udaikṣata diśaḥ sarvā vacane gatamānasaḥ |
24 | so 'ntarikṣaṃ mahīṃ caiva saśailavanakānanām
ālokayām āsa tadā sarāṃsi saritas tathā |
25 | tato dvaipāyanasutaṃ bahumānapuraḥsaram
kṛtāñjalipuṭāḥ sarvā nirīkṣante sma devatāḥ |
26 | abravīt tās tadā vākyaṃ śukaḥ paramadharmavit
pitā yady anugacchen māṃ krośamānaḥ śuketi vai |
27 | tataḥ prativaco deyaṃ sarvair eva samāhitaiḥ
etan me snehataḥ sarve vacanaṃ kartum arhatha |
28 | śukasya vacanaṃ śrutvā diśaḥ savanakānanāḥ
samudrāḥ saritaḥ śailāḥ pratyūcus taṃ samantataḥ |
29 | yathājñāpayase vipra bāḍham evaṃ bhaviṣyati
ṛṣer vyāharato vākyaṃ prativakṣyāmahe vayam |