Book 12 Chapter 311 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | sa labdhvā paramaṃ devād varaṃ satyavatīsutaḥ
araṇīṃ tv atha saṃgṛhya mamanthāgnicikīrṣayā |
2 | atha rūpaṃ paraṃ rājan bibhratīṃ svena tejasā
ghṛtācīṃ nāmāpsarasam apaśyad bhagavān ṛṣiḥ |
3 | ṛṣir apsarasaṃ dṛṣṭvā sahasā kāmamohitaḥ
abhavad bhagavān vyāso vane tasmin yudhiṣṭhira |
4 | sā ca kṛtvā tadā vyāsaṃ kāmasaṃvignamānasam
śukī bhūtvā mahārāja ghṛtācī samupāgamat |
5 | sa tām apsarasaṃ dṛṣṭvā rūpeṇānyena saṃvṛtām
śarīrajenānugataḥ sarvagātrātigena ha |
6 | sa tu dhairyeṇa mahatā nigṛhṇan hṛcchayaṃ muniḥ
na śaśāka niyantuṃ tad vyāsaḥ pravisṛtaṃ manaḥ bhāvitvāc caiva bhāvasya ghṛtācyā vapuṣā hṛtaḥ |
7 | yatnān niyacchatas tasya muner agnicikīrṣayā
araṇyām eva sahasā tasya śukram avāpatat |
8 | so 'viśaṅkena manasā tathaiva dvijasattamaḥ
araṇīṃ mamantha brahmarṣis tasyāṃ jajñe śuko nṛpa |
9 | śukre nirmathyamāne tu śuko jajñe mahātapāḥ
paramarṣir mahāyogī araṇīgarbhasaṃbhavaḥ |
10 | yathādhvare samiddho 'gnir bhāti havyam upāttavān
tathārūpaḥ śuko jajñe prajvalann iva tejasā |
11 | bibhrat pituś ca kauravya rūpavarṇam anuttamam
babhau tadā bhāvitātmā vidhūmo 'gnir iva jvalan |
12 | taṃ gaṅgā saritāṃ śreṣṭhā merupṛṣṭhe janeśvara
svarūpiṇī tadābhyetya snāpayām āsa vāriṇā |
13 | antarikṣāc ca kauravya daṇḍaḥ kṛṣṇājinaṃ ca ha
papāta bhuvi rājendra śukasyārthe mahātmanaḥ |
14 | jegīyante sma gandharvā nanṛtuś cāpsarogaṇāḥ
devadundubhayaś caiva prāvādyanta mahāsvanāḥ |
15 | viśvāvasuś ca gandharvas tathā tumburunāradau
hāhāhūhū ca gandharvau tuṣṭuvuḥ śukasaṃbhavam |
16 | tatra śakrapurogāś ca lokapālāḥ samāgatāḥ
devā devarṣayaś caiva tathā brahmarṣayo 'pi ca |
17 | divyāni sarvapuṣpāṇi pravavarṣātra mārutaḥ
jaṅgamaṃ sthāvaraṃ caiva prahṛṣṭam abhavaj jagat |
18 | taṃ mahātmā svayaṃ prītyā devyā saha mahādyutiḥ
jātamātraṃ muneḥ putraṃ vidhinopānayat tadā |
19 | tasya deveśvaraḥ śakro divyam adbhutadarśanam
dadau kamaṇḍaluṃ prītyā devavāsāṃsi cābhibho |
20 | haṃsāś ca śatapatrāś ca sārasāś ca sahasraśaḥ
pradakṣiṇam avartanta śukāś cāṣāś ca bhārata |
21 | āraṇeyas tathā divyaṃ prāpya janma mahādyutiḥ
tatraivovāsa medhāvī vratacārī samāhitaḥ |
22 | utpannamātraṃ taṃ vedāḥ sarahasyāḥ sasaṃgrahāḥ
upatasthur mahārāja yathāsya pitaraṃ tathā |
23 | bṛhaspatiṃ tu vavre sa vedavedāṅgabhāṣyavit
upādhyāyaṃ mahārāja dharmam evānucintayan |
24 | so 'dhītya vedān akhilān sarahasyān sasaṃgrahān
itihāsaṃ ca kārtsnyena rājaśāstrāṇi cābhibho |
25 | gurave dakṣiṇāṃ dattvā samāvṛtto mahāmuniḥ
ugraṃ tapaḥ samārebhe brahmacārī samāhitaḥ |
26 | devatānām ṛṣīṇāṃ ca bālye 'pi sa mahātapāḥ
saṃmantraṇīyo mānyaś ca jñānena tapasā tathā |
27 | na tv asya ramate buddhir āśrameṣu narādhipa
triṣu gārhasthyamūleṣu mokṣadharmānudarśinaḥ |