Book 12 Chapter 307 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | aiśvaryaṃ vā mahat prāpya dhanaṃ vā bharatarṣabha
dīrgham āyur avāpyātha kathaṃ mṛtyum atikramet |
2 | tapasā vā sumahatā karmaṇā vā śrutena vā
rasāyanaprayogair vā kair nopaiti jarāntakau |
3 | bhīṣma uvāca |
3 | atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam
bhikṣoḥ pañcaśikhasyeha saṃvādaṃ janakasya ca |
4 | vaideho janako rājā maharṣiṃ vedavittamam
paryapṛcchat pañcaśikhaṃ chinnadharmārthasaṃśayam |
5 | kena vṛttena bhagavann atikrāmej jarāntakau
tapasā vātha buddhyā vā karmaṇā vā śrutena vā |
6 | evam uktaḥ sa vaidehaṃ pratyuvāca parokṣavit
nivṛttir naitayor asti nānivṛttiḥ kathaṃ cana |
7 | na hy ahāni nivartante na māsā na punaḥ kṣapāḥ
so 'yaṃ prapadyate 'dhvānaṃ cirāya dhruvam adhruvaḥ |
8 | sarvabhūtasamucchedaḥ srotasevohyate sadā
uhyamānaṃ nimajjantam aplave kālasāgare jarāmṛtyumahāgrāhe na kaś cid abhipadyate |
9 | naivāsya bhavitā kaś cin nāsau bhavati kasya cit
pathi saṃgatam evedaṃ dārair anyaiś ca bandhubhiḥ nāyam atyantasaṃvāso labdhapūrvo hi kena cit |
10 | kṣipyante tena tenaiva niṣṭanantaḥ punaḥ punaḥ
kālena jātā jātā hi vāyunevābhrasaṃcayāḥ |
11 | jarāmṛtyū hi bhūtānāṃ khāditārau vṛkāv iva
balināṃ durbalānāṃ ca hrasvānāṃ mahatām api |
12 | evaṃbhūteṣu bhūteṣu nityabhūtādhruveṣu ca
kathaṃ hṛṣyeta jāteṣu mṛteṣu ca kathaṃ jvaret |
13 | kuto 'ham āgataḥ ko 'smi kva gamiṣyāmi kasya vā
kasmin sthitaḥ kva bhavitā kasmāt kim anuśocasi |
14 | draṣṭā svargasya na hy asti tathaiva narakasya ca
āgamāṃs tv anatikramya dadyāc caiva yajeta ca |