Book 12 Chapter 269 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | kiṃśīlaḥ kiṃsamācāraḥ kiṃvidyaḥ kiṃparāyaṇaḥ
prāpnoti brahmaṇaḥ sthānaṃ yat paraṃ prakṛter dhruvam |
2 | bhīṣma uvāca |
2 | mokṣadharmeṣu nirato laghvāhāro jitendriyaḥ
prāpnoti paramaṃ sthānaṃ yat paraṃ prakṛter dhruvam |
3 | svagṛhād abhiniḥsṛtya lābhālābhe samo muniḥ
samupoḍheṣu kāmeṣu nirapekṣaḥ parivrajet |
4 | na cakṣuṣā na manasā na vācā dūṣayed api
na pratyakṣaṃ parokṣaṃ vā dūṣaṇaṃ vyāharet kva cit |
5 | na hiṃsyāt sarvabhūtāni maitrāyaṇagatiś caret
nedaṃ jīvitam āsādya vairaṃ kurvīta kena cit |
6 | ativādāṃs titikṣeta nābhimanyet kathaṃ cana
krodhyamānaḥ priyaṃ brūyād ākruṣṭaḥ kuśalaṃ vadet |
7 | pradakṣiṇaṃ prasavyaṃ ca grāmamadhye na cācaret
bhaikṣacaryām anāpanno na gacchet pūrvaketitaḥ |
8 | avakīrṇaḥ suguptaś ca na vācā hy apriyaṃ vadet
mṛduḥ syād apratikrūro visrabdhaḥ syād aroṣaṇaḥ |
9 | vidhūme nyastamusale vyaṅgāre bhuktavaj jane
atīte pātrasaṃcāre bhikṣāṃ lipseta vai muniḥ |
10 | anuyātrikam arthasya mātrālābheṣv anādṛtaḥ
alābhe na vihanyeta lābhaś cainaṃ na harṣayet |
11 | lābhaṃ sādhāraṇaṃ necchen na bhuñjītābhipūjitaḥ
abhipūjitalābhaṃ hi jugupsetaiva tādṛśaḥ |
12 | na cānnadoṣān nindeta na guṇān abhipūjayet
śayyāsane vivikte ca nityam evābhipūjayet |
13 | śūnyāgāraṃ vṛkṣamūlam araṇyam atha vā guhām
ajñātacaryāṃ gatvānyāṃ tato 'nyatraiva saṃviśet |
14 | anurodhavirodhābhyāṃ samaḥ syād acalo dhruvaḥ
sukṛtaṃ duṣkṛtaṃ cobhe nānurudhyeta karmaṇi |
15 | vāco vegaṃ manasaḥ krodhavegaṃ; vivitsāvegam udaropasthavegam
etān vegān vinayed vai tapasvī; nindā cāsya hṛdayaṃ nopahanyāt |
16 | madhyastha eva tiṣṭheta praśaṃsānindayoḥ samaḥ
etat pavitraṃ paramaṃ parivrājaka āśrame |
17 | mahātmā suvrato dāntaḥ sarvatraivānapāśritaḥ
apūrvacārakaḥ saumyo aniketaḥ samāhitaḥ |
18 | vānaprasthagṛhasthābhyāṃ na saṃsṛjyeta karhi cit
ajñātalipsāṃ lipseta na cainaṃ harṣa āviśet |
19 | vijānatāṃ mokṣa eṣa śramaḥ syād avijānatām
mokṣayānam idaṃ kṛtsnaṃ viduṣāṃ hārito 'bravīt |
20 | abhayaṃ sarvabhūtebhyo dattvā yaḥ pravrajed gṛhāt
lokās tejomayās tasya tathānantyāya kalpate |