Book 12 Chapter 268 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | bhrātaraḥ pitaraḥ putrā jñātayaḥ suhṛdas tathā
arthahetor hatāḥ krūrair asmābhiḥ pāpabuddhibhiḥ |
2 | yeyam arthodbhavā tṛṣṇā katham etāṃ pitāmaha
nivartayema pāpaṃ hi tṛṣṇayā kāritā vayam |
3 | bhīṣma uvāca |
3 | atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam
gītaṃ videharājena māṇḍavyāyānupṛcchate |
4 | susukhaṃ bata jīvāmi yasya me nāsti kiṃ cana
mithilāyāṃ pradīptāyāṃ na me dahyati kiṃ cana |
5 | arthāḥ khalu samṛddhā hi bāḍhaṃ duḥkhaṃ vijānatām
asamṛddhās tv api sadā mohayanty avicakṣaṇān |
6 | yac ca kāmasukhaṃ loke yac ca divyaṃ mahat sukham
tṛṣṇākṣayasukhasyaite nārhataḥ ṣoḍaśīṃ kalām |
7 | yathaiva śṛṅgaṃ goḥ kāle vardhamānasya vardhate
tathaiva tṛṣṇā vittena vardhamānena vardhate |
8 | kiṃ cid eva mamatvena yadā bhavati kalpitam
tad eva paritāpāya nāśe saṃpadyate punaḥ |
9 | na kāmān anurudhyeta duḥkhaṃ kāmeṣu vai ratiḥ
prāpyārtham upayuñjīta dharme kāmaṃ vivarjayet |
10 | vidvān sarveṣu bhūteṣu vyāghramāṃsopamo bhavet
kṛtakṛtyo viśuddhātmā sarvaṃ tyajati vai saha |
11 | ubhe satyānṛte tyaktvā śokānandau priyāpriye
bhayābhaye ca saṃtyajya saṃpraśānto nirāmayaḥ |
12 | yā dustyajā durmatibhir yā na jīryati jīryataḥ
yo 'sau prāṇāntiko rogas tāṃ tṛṣṇāṃ tyajataḥ sukham |
13 | cāritram ātmanaḥ paśyaṃś candraśuddham anāmayam
dharmātmā labhate kīrtiṃ pretya ceha yathāsukham |
14 | rājñas tad vacanaṃ śrutvā prītimān abhavad dvijaḥ
pūjayitvā ca tad vākyaṃ māṇḍavyo mokṣam āśritaḥ |