Book 12 Chapter 262
1	kapila uvāca
1	vedāḥ pramāṇaṃ lokānāṃ na vedāḥ pṛṣṭhataḥkṛtāḥ dve brahmaṇī veditavye śabdabrahma paraṃ ca yat śabdabrahmaṇi niṣṇātaḥ paraṃ brahmādhigacchati
2	śarīram etat kurute yad vede kurute tanum kṛtaśuddhaśarīro hi pātraṃ bhavati brāhmaṇaḥ
3	ānantyam anuyuṅkte yaḥ karmaṇā tad bravīmi te nirāgamam anaitihyaṃ pratyakṣaṃ lokasākṣikam
4	dharma ity eva ye yajñān vitanvanti nirāśiṣaḥ utpannatyāgino 'lubdhāḥ kṛpāsūyāvivarjitāḥ dhanānām eṣa vai panthās tīrtheṣu pratipādanam
5	anāśritāḥ pāpakṛtyāḥ kadā cit karmayonitaḥ manaḥsaṃkalpasaṃsiddhā viśuddhajñānaniścayāḥ
6	akrudhyanto 'nasūyanto nirahaṃkāramatsarāḥ jñānaniṣṭhās triśuklāś ca sarvabhūtahite ratāḥ
7	āsan gṛhasthā bhūyiṣṭham avyutkrāntāḥ svakarmasu rājānaś ca tathā yuktā brāhmaṇāś ca yathāvidhi
8	samā hy ārjavasaṃpannāḥ saṃtuṣṭā jñānaniścayāḥ pratyakṣadharmāḥ śucayaḥ śraddadhānāḥ parāvare
9	purastād bhāvitātmāno yathāvac caritavratāḥ caranti dharmaṃ kṛcchre 'pi durge caivādhisaṃhatāḥ
10	saṃhatya dharmaṃ caratāṃ purāsīt sukham eva tat teṣāṃ nāsīd vidhātavyaṃ prāyaścittaṃ kadā cana
11	satyaṃ hi dharmam āsthāya durādharṣatamā matāḥ na mātrām anurudhyante na dharmacchalam antataḥ
12	ya eva prathamaḥ kalpas tam evābhyācaran saha asyāṃ sthitau sthitānāṃ hi prāyaścittaṃ na vidyate durbalātmana utpannaṃ prāyaścittam iti śrutiḥ
13	yata evaṃvidhā viprāḥ purāṇā yajñavāhanāḥ traividyavṛddhāḥ śucayo vṛttavanto yaśasvinaḥ yajanto 'har ahar yajñair nirāśīrbandhanā budhāḥ
14	teṣāṃ yajñāś ca vedāś ca karmāṇi ca yathāgamam āgamāś ca yathākālaṃ saṃkalpāś ca yathāvratam
15	apetakāmakrodhānāṃ prakṛtyā saṃśitātmanām ṛjūnāṃ śamanityānāṃ sthitānāṃ sveṣu karmasu sarvam ānantyam evāsīd iti naḥ śāśvatī śrutiḥ
16	teṣām adīnasattvānāṃ duścarācārakarmaṇām svakarmabhiḥ saṃvṛtānāṃ tapo ghoratvam āgatam
17	taṃ sadācāram āścaryaṃ purāṇaṃ śāśvataṃ dhruvam aśaknuvadbhiś carituṃ kiṃ cid dharmeṣu sūcitam
18	nirāpaddharma ācāras tv apramādo 'parābhavaḥ sarvavarṇeṣu yat teṣu nāsīt kaś cid vyatikramaḥ
19	dharmam ekaṃ catuṣpādam āśritās te nararṣabhāḥ taṃ santo vidhivat prāpya gacchanti paramāṃ gatim
20	gṛhebhya eva niṣkramya vanam anye samāśritāḥ gṛham evābhisaṃśritya tato 'nye brahmacāriṇaḥ
21	dharmam etaṃ catuṣpādam āśramaṃ brāhmaṇā viduḥ ānantyaṃ brahmaṇaḥ sthānaṃ brāhmaṇā nāma niścayaḥ
22	ata evaṃvidhā viprāḥ purāṇā dharmacāriṇaḥ ta ete divi dṛśyante jyotirbhūtā dvijātayaḥ
23	nakṣatrāṇīva dhiṣṇyeṣu bahavas tārakāgaṇāḥ ānantyam upasaṃprāptāḥ saṃtoṣād iti vaidikam
24	yady āgacchanti saṃsāraṃ punar yoniṣu tādṛśāḥ na lipyante pāpakṛtyaiḥ kadā cit karmayonitaḥ
25	evaṃ yukto brāhmaṇaḥ syād anyo brāhmaṇako bhavet karmaiva puruṣasyāha śubhaṃ vā yadi vāśubham
26	evaṃ pakvakaṣāyāṇām ānantyena śrutena ca sarvam ānantyam evāsīd evaṃ naḥ śāśvatī śrutiḥ
27	teṣām apetatṛṣṇānāṃ nirṇiktānāṃ śubhātmanām caturtha aupaniṣado dharmaḥ sādhāraṇaḥ smṛtaḥ
28	sa siddhaiḥ sādhyate nityaṃ brāhmaṇair niyatātmabhiḥ saṃtoṣamūlas tyāgātmā jñānādhiṣṭhānam ucyate
29	apavargagatir nityo yatidharmaḥ sanātanaḥ sādhāraṇaḥ kevalo vā yathābalam upāsyate
30	gacchato gacchataḥ kṣemaṃ durbalo 'trāvasīdati brahmaṇaḥ padam anvicchan saṃsārān mucyate śuciḥ
31	syūmaraśmir uvāca
31	ye bhuñjate ye dadate yajante 'dhīyate ca ye mātrābhir dharmalabdhābhir ye vā tyāgaṃ samāśritāḥ
32	eteṣāṃ pretyabhāve tu katamaḥ svargajittamaḥ etad ācakṣva me brahman yathātathyena pṛcchataḥ
33	kapila uvāca
33	parigrahāḥ śubhāḥ sarve guṇato 'bhyudayāś ca ye na tu tyāgasukhaṃ prāptā etat tvam api paśyasi
34	syūmaraśmir uvāca
34	bhavanto jñānaniṣṭhā vai gṛhasthāḥ karmaniścayāḥ āśramāṇāṃ ca sarveṣāṃ niṣṭhāyām aikyam ucyate
35	ekatve ca pṛthaktve ca viśeṣo nānya ucyate tad yathāvad yathānyāyaṃ bhagavān prabravītu me
36	kapila uvāca
36	śarīrapaktiḥ karmāṇi jñānaṃ tu paramā gatiḥ pakve kaṣāye vamanai rasajñāne na tiṣṭhati
37	ānṛśaṃsyaṃ kṣamā śāntir ahiṃsā satyam ārjavam adroho nābhimānaś ca hrīs titikṣā śamas tathā
38	panthāno brahmaṇas tv ete etaiḥ prāpnoti yat param tad vidvān anubudhyeta manasā karmaniścayam
39	yāṃ viprāḥ sarvataḥ śāntā viśuddhā jñānaniścayāḥ gatiṃ gacchanti saṃtuṣṭās tām āhuḥ paramāṃ gatim
40	vedāṃś ca veditavyaṃ ca viditvā ca yathāsthiti evaṃ vedavid ity āhur ato 'nyo vātareṭakaḥ
41	sarvaṃ vidur vedavido vede sarvaṃ pratiṣṭhitam vede hi niṣṭhā sarvasya yad yad asti ca nāsti ca
42	eṣaiva niṣṭhā sarvasya yad yad asti ca nāsti ca etad antaṃ ca madhyaṃ ca sac cāsac ca vijānataḥ
43	samastatyāga ity eva śama ity eva niṣṭhitaḥ saṃtoṣa ity atra śubham apavarge pratiṣṭhitam
44	ṛtaṃ satyaṃ viditaṃ veditavyaṃ; sarvasyātmā jaṅgamaṃ sthāvaraṃ ca sarvaṃ sukhaṃ yac chivam uttamaṃ ca; brahmāvyaktaṃ prabhavaś cāvyayaś ca
45	tejaḥ kṣamā śāntir anāmayaṃ śubhaṃ; tathāvidhaṃ vyoma sanātanaṃ dhruvam etaiḥ śabdair gamyate buddhinetrais; tasmai namo brahmaṇe brāhmaṇāya