Book 12 Chapter 250 | |
1 | nārada uvāca |
1 | vinīya duḥkham abalā sā tv atīvāyatekṣaṇā
uvāca prāñjalir bhūtvā latevāvarjitā tadā |
2 | tvayā sṛṣṭā kathaṃ nārī mādṛśī vadatāṃ vara
raudrakarmābhijāyeta sarvaprāṇibhayaṃkarī |
3 | bibhemy aham adharmasya dharmyam ādiśa karma me
tvaṃ māṃ bhītām avekṣasva śiveneśvara cakṣuṣā |
4 | bālān vṛddhān vayaḥsthāṃś ca na hareyam anāgasaḥ
prāṇinaḥ prāṇinām īśa namas te 'bhiprasīda me |
5 | priyān putrān vayasyāṃś ca bhrātṝn mātṝḥ pitṝn api
apadhyāsyanti yad deva mṛtāṃs teṣāṃ bibhemy aham |
6 | kṛpaṇāśruparikledo dahen māṃ śāśvatīḥ samāḥ
tebhyo 'haṃ balavad bhītā śaraṇaṃ tvām upāgatā |
7 | yamasya bhavane deva yāty ante pāpakarmiṇaḥ
prasādaye tvā varada prasādaṃ kuru me prabho |
8 | etam icchāmy ahaṃ kāmaṃ tvatto lokapitāmaha
iccheyaṃ tvatprasādāc ca tapas taptuṃ sureśvara |
9 | pitāmaha uvāca |
9 | mṛtyo saṃkalpitā me tvaṃ prajāsaṃhārahetunā
gaccha saṃhara sarvās tvaṃ prajā mā ca vicāraya |
10 | etad evam avaśyaṃ hi bhavitā naitad anyathā
kriyatām anavadyāṅgi yathoktaṃ madvaco 'naghe |
11 | nārada uvāca |
11 | evam uktā mahābāho mṛtyuḥ parapuraṃjaya
na vyājahāra tasthau ca prahvā bhagavadunmukhī |
12 | punaḥ punar athoktā sā gatasattveva bhāminī
tūṣṇīm āsīt tato devo devānām īśvareśvaraḥ |
13 | prasasāda kila brahmā svayam evātmanātmavān
smayamānaś ca lokeśo lokān sarvān avaikṣata |
14 | nivṛttaroṣe tasmiṃs tu bhagavaty aparājite
sā kanyāpajagāmāsya samīpād iti naḥ śrutam |
15 | apasṛtyāpratiśrutya prajāsaṃharaṇaṃ tadā
tvaramāṇeva rājendra mṛtyur dhenukam abhyayāt |
16 | sā tatra paramaṃ devī tapo 'carata duścaram
samā hy ekapade tasthau daśa padmāni pañca ca |
17 | tāṃ tathā kurvatīṃ tatra tapaḥ paramaduścaram
punar eva mahātejā brahmā vacanam abravīt |
18 | kuruṣva me vaco mṛtyo tad anādṛtya satvarā
tathaivaikapade tāta punar anyāni sapta sā |
19 | tasthau padmāni ṣaṭ caiva pañca dve caiva mānada
bhūyaḥ padmāyutaṃ tāta mṛgaiḥ saha cacāra sā |
20 | punar gatvā tato rājan maunam ātiṣṭhad uttamam
apsu varṣasahasrāṇi sapta caikaṃ ca pārthiva |
21 | tato jagāma sā kanyā kauśikīṃ bharatarṣabha
tatra vāyujalāhārā cacāra niyamaṃ punaḥ |
22 | tato yayau mahābhāgā gaṅgāṃ meruṃ ca kevalam
tasthau dārv iva niśceṣṭā bhūtānāṃ hitakāmyayā |
23 | tato himavato mūrdhni yatra devāḥ samījire
tatrāṅguṣṭhena rājendra nikharvam aparaṃ tataḥ tasthau pitāmahaṃ caiva toṣayām āsa yatnataḥ |
24 | tatas tām abravīt tatra lokānāṃ prabhavāpyayaḥ
kim idaṃ vartate putri kriyatāṃ tad vaco mama |
25 | tato 'bravīt punar mṛtyur bhagavantaṃ pitāmaham
na hareyaṃ prajā deva punas tvāhaṃ prasādaye |
26 | tām adharmabhayatrastāṃ punar eva ca yācatīm
tadābravīd devadevo nigṛhyedaṃ vacas tataḥ |
27 | adharmo nāsti te mṛtyo saṃyacchemāḥ prajāḥ śubhe
mayā hy uktaṃ mṛṣā bhadre bhavitā neha kiṃ cana |
28 | dharmaḥ sanātanaś ca tvām ihaivānupravekṣyate
ahaṃ ca vibudhāś caiva tvaddhite niratāḥ sadā |
29 | imam anyaṃ ca te kāmaṃ dadāmi manasepsitam
na tvā doṣeṇa yāsyanti vyādhisaṃpīḍitāḥ prajāḥ |
30 | puruṣeṣu ca rūpeṇa puruṣas tvaṃ bhaviṣyasi
strīṣu strīrūpiṇī caiva tṛtīyeṣu napuṃsakam |
31 | saivam uktā mahārāja kṛtāñjalir uvāca ha
punar eva mahātmānaṃ neti deveśam avyayam |
32 | tām abravīt tadā devo mṛtyo saṃhara mānavān
adharmas te na bhavitā tathā dhyāsyāmy ahaṃ śubhe |
33 | yān aśrubindūn patitān apaśyaṃ; ye pāṇibhyāṃ dhāritās te purastāt
te vyādhayo mānavān ghorarūpāḥ; prāpte kāle pīḍayiṣyanti mṛtyo |
34 | sarveṣāṃ tvaṃ prāṇinām antakāle; kāmakrodhau sahitau yojayethāḥ
evaṃ dharmas tvām upaiṣyaty ameyo; na cādharmaṃ lapsyase tulyavṛttiḥ |
35 | evaṃ dharmaṃ pālayiṣyasy athoktaṃ; na cātmānaṃ majjayiṣyasy adharme
tasmāt kāmaṃ rocayābhyāgataṃ tvaṃ; saṃyojyātho saṃharasveha jantūn |
36 | sā vai tadā mṛtyusaṃjñāpadeśāc; chāpād bhītā bāḍham ity abravīt tam
atho prāṇān prāṇinām antakāle; kāmakrodhau prāpya nirmohya hanti |
37 | mṛtyor ye te vyādhayaś cāśrupātā; manuṣyāṇāṃ rujyate yaiḥ śarīram
sarveṣāṃ vai prāṇināṃ prāṇanānte; tasmāc chokaṃ mā kṛthā budhya buddhyā |
38 | sarve devāḥ prāṇināṃ prāṇanānte; gatvā vṛttāḥ saṃnivṛttās tathaiva
evaṃ sarve mānavāḥ prāṇanānte; gatvāvṛttā devavad rājasiṃha |
39 |
vāyur bhīmo bhīmanādo mahaujāḥ; sarveṣāṃ ca prāṇināṃ prāṇabhūtaḥ
nānāvṛttir dehināṃ dehabhede; tasmād vāyur devadevo viśiṣṭaḥ |
40 | sarve devā martyasaṃjñāviśiṣṭāḥ; sarve martyā devasaṃjñāviśiṣṭāḥ
tasmāt putraṃ mā śuco rājasiṃha; putraḥ svargaṃ prāpya te modate ha |
41 | evaṃ mṛtyur devasṛṣṭā prajānāṃ; prāpte kāle saṃharantī yathāvat
tasyāś caiva vyādhayas te 'śrupātāḥ; prāpte kāle saṃharantīha jantūn |