Book 12 Chapter 248 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | ya ime pṛthivīpālāḥ śerate pṛthivītale
pṛtanāmadhya ete hi gatasattvā mahābalāḥ |
2 | ekaikaśo bhīmabalā nāgāyutabalās tathā
ete hi nihatāḥ saṃkhye tulyatejobalair naraiḥ |
3 | naiṣāṃ paśyāmi hantāraṃ prāṇināṃ saṃyuge purā
vikrameṇopasaṃpannās tejobalasamanvitāḥ |
4 | atha ceme mahāprājña śerate hi gatāsavaḥ
mṛtā iti ca śabdo 'yaṃ vartaty eṣu gatāsuṣu |
5 | ime mṛtā nṛpatayaḥ prāyaśo bhīmavikramāḥ
tatra me saṃśayo jātaḥ kutaḥ saṃjñā mṛtā iti |
6 | kasya mṛtyuḥ kuto mṛtyuḥ kena mṛtyur iha prajāḥ
haraty amarasaṃkāśa tan me brūhi pitāmaha |
7 | bhīṣma uvāca |
7 | purā kṛtayuge tāta rājāsīd avikampakaḥ
sa śatruvaśam āpannaḥ saṃgrāme kṣīṇavāhanaḥ |
8 | tatra putro harir nāma nārāyaṇasamo bale
sa śatrubhir hataḥ saṃkhye sabalaḥ sapadānugaḥ |
9 | sa rājā śatruvaśagaḥ putraśokasamanvitaḥ
yadṛcchayāśāntiparo dadarśa bhuvi nāradam |
10 | sa tasmai sarvam ācaṣṭa yathā vṛttaṃ janeśvaraḥ
śatrubhir grahaṇaṃ saṃkhye putrasya maraṇaṃ tathā |
11 | tasya tad vacanaṃ śrutvā nārado 'tha tapodhanaḥ
ākhyānam idam ācaṣṭa putraśokāpahaṃ tadā |
12 | rājañ śṛṇu samākhyānam adyedaṃ bahuvistaram
yathā vṛttaṃ śrutaṃ caiva mayāpi vasudhādhipa |
13 | prajāḥ sṛṣṭvā mahātejāḥ prajāsarge pitāmahaḥ
atīva vṛddhā bahulā nāmṛṣyata punaḥ prajāḥ |
14 | na hy antaram abhūt kiṃ cit kva cij jantubhir acyuta
nirucchvāsam ivonnaddhaṃ trailokyam abhavan nṛpa |
15 | tasya cintā samutpannā saṃhāraṃ prati bhūpate
cintayan nādhyagacchac ca saṃhāre hetukāraṇam |
16 | tasya roṣān mahārāja khebhyo 'gnir udatiṣṭhata
tena sarvā diśo rājan dadāha sa pitāmahaḥ |
17 | tato divaṃ bhuvaṃ khaṃ ca jagac ca sacarācaram
dadāha pāvako rājan bhagavatkopasaṃbhavaḥ |
18 | tatrādahyanta bhūtāni jaṅgamāni dhruvāṇi ca
mahatā kopavegena kupite prapitāmahe |
19 | tato harijaṭaḥ sthāṇur vedādhvarapatiḥ śivaḥ
jagāda śaraṇaṃ devo brahmāṇaṃ paravīrahā |
20 | tasminn abhigate sthāṇau prajānāṃ hitakāmyayā
abravīd varado devo jvalann iva tadā śivam |
21 | karavāṇy adya kaṃ kāmaṃ varārho 'si mato mama
kartā hy asmi priyaṃ śambho tava yad dhṛdi vartate |