Book 12 Chapter 245 | |
1 | vyāsa uvāca |
1 | śarīrād vipramuktaṃ hi sūkṣmabhūtaṃ śarīriṇam
karmabhiḥ paripaśyanti śāstroktaiḥ śāstracetasaḥ |
2 | yathā marīcyaḥ sahitāś caranti; gacchanti tiṣṭhanti ca dṛśyamānāḥ
dehair vimuktā vicaranti lokāṃs; tathaiva sattvāny atimānuṣāṇi |
3 | pratirūpaṃ yathaivāpsu tāpaḥ sūryasya lakṣyate
sattvavāṃs tu tathā sattvaṃ pratirūpaṃ prapaśyati |
4 | tāni sūkṣmāṇi sattvasthā vimuktāni śarīrataḥ
svena tattvena tattvajñāḥ paśyanti niyatendriyāḥ |
5 | svapatāṃ jāgratāṃ caiva sarveṣām ātmacintitam
pradhānadvaidhayuktānāṃ jahatāṃ karmajaṃ rajaḥ |
6 | yathāhani tathā rātrau yathā rātrau tathāhani
vaśe tiṣṭhati sattvātmā satataṃ yogayoginām |
7 | teṣāṃ nityaṃ sadānityo bhūtātmā satataṃ guṇaiḥ
saptabhis tv anvitaḥ sūkṣmaiś cariṣṇur ajarāmaraḥ |
8 | manobuddhiparābhūtaḥ svadehaparadehavit
svapneṣv api bhavaty eṣa vijñātā sukhaduḥkhayoḥ |
9 | tatrāpi labhate duḥkhaṃ tatrāpi labhate sukham
krodhalobhau tu tatrāpi kṛtvā vyasanam archati |
10 | prīṇitaś cāpi bhavati mahato 'rthān avāpya ca
karoti puṇyaṃ tatrāpi jāgrann iva ca paśyati |
11 | tam evam atitejoṃśaṃ bhūtātmānaṃ hṛdi sthitam
tamorajobhyām āviṣṭā nānupaśyanti mūrtiṣu |
12 | śāstrayogaparā bhūtvā svam ātmānaṃ parīpsavaḥ
anucchvāsāny amūrtīni yāni vajropamāny api |
13 | pṛthagbhūteṣu sṛṣṭeṣu caturṣv āśramakarmasu
samādhau yogam evaitac chāṇḍilyaḥ śamam abravīt |
14 | viditvā sapta sūkṣmāṇi ṣaḍaṅgaṃ ca maheśvaram
pradhānaviniyogasthaḥ paraṃ brahmādhigacchati |