 | Book 12 Chapter 179
|
| 1 | bharadvāja uvāca
|
| 1 | yadi prāṇāyate vāyur vāyur eva viceṣṭate
śvasity ābhāṣate caiva tasmāj jīvo nirarthakaḥ
|
| 2 | yady ūṣmabhāva āgneyo vahninā pacyate yadi
agnir jarayate caiva tasmāj jīvo nirarthakaḥ
|
| 3 | jantoḥ pramīyamāṇasya jīvo naivopalabhyate
vāyur eva jahāty enam ūṣmabhāvaś ca naśyati
|
| 4 | yadi vātopamo jīvaḥ saṃśleṣo yadi vāyunā
vāyumaṇḍalavad dṛśyo gacchet saha marudgaṇaiḥ
|
| 5 | śleṣo yadi ca vātena yadi tasmāt praṇaśyati
mahārṇavavimuktatvād anyat salilabhājanam
|
| 6 | kūpe vā salilaṃ dadyāt pradīpaṃ vā hutāśane
prakṣiptaṃ naśyati kṣipraṃ yathā naśyaty asau tathā
|
| 7 | pañcasādhāraṇe hy asmiñ śarīre jīvitaṃ kutaḥ
yeṣām anyataratyāgāc caturṇāṃ nāsti saṃgrahaḥ
|
| 8 | naśyanty āpo hy anāhārād vāyur ucchvāsanigrahāt
naśyate koṣṭhabhedāt kham agnir naśyaty abhojanāt
|
| 9 | vyādhivraṇaparikleśair medinī caiva śīryate
pīḍite 'nyatare hy eṣāṃ saṃghāto yāti pañcadhā
|
| 10 | tasmin pañcatvam āpanne jīvaḥ kim anudhāvati
kiṃ vedayati vā jīvaḥ kiṃ śṛṇoti bravīti vā
|
| 11 | eṣā gauḥ paralokasthaṃ tārayiṣyati mām iti
yo dattvā mriyate jantuḥ sā gauḥ kaṃ tārayiṣyati
|
| 12 | gauś ca pratigrahītā ca dātā caiva samaṃ yadā
ihaiva vilayaṃ yānti kutas teṣāṃ samāgamaḥ
|
| 13 | vihagair upayuktasya śailāgrāt patitasya vā
agninā copayuktasya kutaḥ saṃjīvanaṃ punaḥ
|
| 14 | chinnasya yadi vṛkṣasya na mūlaṃ pratirohati
bījāny asya pravartante mṛtaḥ kva punar eṣyati
|
| 15 | bījamātraṃ purā sṛṣṭaṃ yad etat parivartate
mṛtā mṛtāḥ praṇaśyanti bījād bījaṃ pravartate
|