Book 12 Chapter 155 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | sarvam etat tapomūlaṃ kavayaḥ paricakṣate
na hy ataptatapā mūḍhaḥ kriyāphalam avāpyate |
2 | prajāpatir idaṃ sarvaṃ tapasaivāsṛjat prabhuḥ
tathaiva vedān ṛṣayas tapasā pratipedire |
3 | tapaso hy ānupūrvyeṇa phalamūlānilāśanāḥ
trīṃl lokāṃs tapasā siddhāḥ paśyanti susamāhitāḥ |
4 | auṣadhāny agadādīni tisro vidyāś ca saṃskṛtāḥ
tapasaiva hi sidhyanti tapomūlaṃ hi sādhanam |
5 | yad durāpaṃ durāmnāyaṃ durādharṣaṃ durutsaham
sarvaṃ tat tapasā śakyaṃ tapo hi duratikramam |
6 | surāpo 'saṃmatādāyī bhrūṇahā gurutalpagaḥ
tapasaiva sutaptena naraḥ pāpād vimucyate |
7 | tapaso bahurūpasya tais tair dvāraiḥ pravartataḥ
nivṛttyā vartamānasya tapo nānaśanāt param |
8 | ahiṃsā satyavacanaṃ dānam indriyanigrahaḥ
etebhyo hi mahārāja tapo nānaśanāt param |
9 | na duṣkarataraṃ dānān nātimātaram āśramaḥ
traividyebhyaḥ paraṃ nāsti saṃnyāsaḥ paramaṃ tapaḥ |
10 | indriyāṇīha rakṣanti dhanadhānyābhiguptaye
tasmād arthe ca dharme ca tapo nānaśanāt param |
11 | ṛṣayaḥ pitaro devā manuṣyā mṛgasattamāḥ
yāni cānyāni bhūtāni sthāvarāṇi carāṇi ca |
12 | tapaḥparāyaṇāḥ sarve sidhyanti tapasā ca te
ity evaṃ tapasā devā mahattvaṃ cāpy avāpnuvan |
13 | imānīṣṭavibhāgāni phalāni tapasā sadā
tapasā śakyate prāptuṃ devatvam api niścayāt |