Book 12 Chapter 153 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | anarthānām adhiṣṭhānam ukto lobhaḥ pitāmaha
ajñānam api vai tāta śrotum icchāmi tattvataḥ |
2 | bhīṣma uvāca |
2 | karoti pāpaṃ yo 'jñānān nātmano vetti ca kṣamam
pradveṣṭi sādhuvṛttāṃś ca sa lokasyaiti vācyatām |
3 | ajñānān nirayaṃ yāti tathājñānena durgatim
ajñānāt kleśam āpnoti tathāpatsu nimajjati |
4 | yudhiṣṭhira uvāca |
4 | ajñānasya pravṛttiṃ ca sthānaṃ vṛddhiṃ kṣayodayau
mūlaṃ yogaṃ gatiṃ kālaṃ kāraṇaṃ hetum eva ca |
5 | śrotum icchāmi tattvena yathāvad iha pārthiva
ajñānaprabhavaṃ hīdaṃ yad duḥkham upalabhyate |
6 | bhīṣma uvāca |
6 | rāgo dveṣas tathā moho harṣaḥ śoko 'bhimānitā
kāmaḥ krodhaś ca darpaś ca tandrīr ālasyam eva ca |
7 | icchā dveṣas tathā tāpaḥ paravṛddhyupatāpitā
ajñānam etan nirdiṣṭaṃ pāpānāṃ caiva yāḥ kriyāḥ |
8 | etayā yā pravṛttiś ca vṛddhyādīn yāṃś ca pṛcchasi
vistareṇa mahābāho śṛṇu tac ca viśāṃ pate |
9 | ubhāv etau samaphalau samadoṣau ca bhārata
ajñānaṃ cātilobhaś cāpy ekaṃ jānīhi pārthiva |
10 | lobhaprabhavam ajñānaṃ vṛddhaṃ bhūyaḥ pravardhate
sthāne sthānaṃ kṣaye kṣaiṇyam upaiti vividhāṃ gatim |
11 | mūlaṃ lobhasya mahataḥ kālātmagatir eva ca
chinne 'cchinne tathā lobhe kāraṇaṃ kāla eva hi |
12 | tasyājñānāt tu lobho hi lobhād ajñānam eva ca
sarve doṣās tathā lobhāt tasmāl lobhaṃ vivarjayet |
13 | janako yuvanāśvaś ca vṛṣādarbhiḥ prasenajit
lobhakṣayād divaṃ prāptās tathaivānye janādhipāḥ |
14 | pratyakṣaṃ tu kuruśreṣṭha tyaja lobham ihātmanā
tyaktvā lobhaṃ sukhaṃ loke pretya cānucariṣyasi |