Book 12 Chapter 132 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | atra karmāntavacanaṃ kīrtayanti purāvidaḥ
pratyakṣāv eva dharmārthau kṣatriyasya vijānataḥ tatra na vyavadhātavyaṃ parokṣā dharmayāpanā |
2 | adharmo dharma ity etad yathā vṛkapadaṃ tathā
dharmādharmaphale jātu na dadarśeha kaś cana |
3 | bubhūṣed balavān eva sarvaṃ balavato vaśe
śriyaṃ balam amātyāṃś ca balavān iha vindati |
4 | yo hy anāḍhyaḥ sa patitas tad ucchiṣṭaṃ yad alpakam
bahv apathyaṃ balavati na kiṃ cit trāyate bhayāt |
5 | ubhau satyādhikārau tau trāyete mahato bhayāt
ati dharmād balaṃ manye balād dharmaḥ pravartate |
6 | bale pratiṣṭhito dharmo dharaṇyām iva jaṅgamaḥ
dhūmo vāyor iva vaśaṃ balaṃ dharmo 'nuvartate |
7 | anīśvare balaṃ dharmo drumaṃ vallīva saṃśritā
vaśyo balavatāṃ dharmaḥ sukhaṃ bhogavatām iva nāsty asādhyaṃ balavatāṃ sarvaṃ balavatāṃ śuci |
8 | durācāraḥ kṣīṇabalaḥ parimāṇaṃ niyacchati
atha tasmād udvijate sarvo loko vṛkād iva |
9 | apadhvasto hy avamato duḥkhaṃ jīvati jīvitam
jīvitaṃ yad avakṣiptaṃ yathaiva maraṇaṃ tathā |
10 | yad enam āhuḥ pāpena cāritreṇa vinikṣatam
sa bhṛśaṃ tapyate 'nena vākśalyena parikṣataḥ |
11 | atraitad āhur ācāryāḥ pāpasya parimokṣaṇe
trayīṃ vidyāṃ niṣeveta tathopāsīta sa dvijān |
12 | prasādayen madhurayā vācāpy atha ca karmaṇā
mahāmanāś caiva bhaved vivahec ca mahākule |
13 | ity asmīti vaded evaṃ pareṣāṃ kīrtayan guṇān
japed udakaśīlaḥ syāt peśalo nātijalpanaḥ |
14 | brahmakṣatraṃ saṃpraviśed bahu kṛtvā suduṣkaram
ucyamāno 'pi lokena bahu tat tad acintayan |
15 | apāpo hy evam ācāraḥ kṣipraṃ bahumato bhavet
sukhaṃ vittaṃ ca bhuñjīta vṛttenaitena gopayet loke ca labhate pūjāṃ paratra ca mahat phalam |