Book 12 Chapter 100 | |
1 | bhīṣma uvāca |
1 | atrāpy udāharantīmam itihāsaṃ purātanam
pratardano maithilaś ca saṃgrāmaṃ yatra cakratuḥ |
2 | yajñopavītī saṃgrāme janako maithilo yathā
yodhān uddharṣayām āsa tan nibodha yudhiṣṭhira |
3 | janako maithilo rājā mahātmā sarvatattvavit
yodhān svān darśayām āsa svargaṃ narakam eva ca |
4 | abhītānām ime lokā bhāsvanto hanta paśyata
pūrṇā gandharvakanyābhiḥ sarvakāmaduho 'kṣayāḥ |
5 | ime palāyamānānāṃ narakāḥ pratyupasthitāḥ
akīrtiḥ śāśvatī caiva patitavyam anantaram |
6 | tān dṛṣṭvārīn vijayato bhūtvā saṃtyāgabuddhayaḥ
narakasyāpratiṣṭhasya mā bhūta vaśavartinaḥ |
7 | tyāgamūlaṃ hi śūrāṇāṃ svargadvāram anuttamam
ity uktās te nṛpatinā yodhāḥ parapuraṃjaya |
8 | vyajayanta raṇe śatrūn harṣayanto janeśvaram
tasmād ātmavatā nityaṃ sthātavyaṃ raṇamūrdhani |
9 | gajānāṃ rathino madhye rathānām anu sādinaḥ
sādinām antarā sthāpyaṃ pādātam iha daṃśitam |
10 | ya evaṃ vyūhate rājā sa nityaṃ jayate dviṣaḥ
tasmād evaṃ vidhātavyaṃ nityam eva yudhiṣṭhira |
11 | sarve sukṛtam icchantaḥ suyuddhenātimanyavaḥ
kṣobhayeyur anīkāni sāgaraṃ makarā iva |
12 | harṣayeyur viṣaṇṇāṃś ca vyavasthāpya parasparam
jitāṃ ca bhūmiṃ rakṣeta bhagnān nātyanusārayet |
13 | punarāvartamānānāṃ nirāśānāṃ ca jīvite
na vegaḥ susaho rājaṃs tasmān nātyanusārayet |
14 | na hi prahartum icchanti śūrāḥ prādravatāṃ bhayāt
tasmāt palāyamānānāṃ kuryān nātyanusāraṇam |
15 | carāṇām acarā hy annam adaṃṣṭrā daṃṣṭriṇām api
apāṇayaḥ pāṇimatām annaṃ śūrasya kātarāḥ |
16 | samānapṛṣṭhodarapāṇipādāḥ; paścāc chūraṃ bhīravo 'nuvrajanti
ato bhayārtāḥ praṇipatya bhūyaḥ; kṛtvāñjalīn upatiṣṭhanti śūrān |
17 | śūrabāhuṣu loko 'yaṃ lambate putravat sadā
tasmāt sarvāsv avasthāsu śūraḥ saṃmānam arhati |
18 | na hi śauryāt paraṃ kiṃ cit triṣu lokeṣu vidyate
śūraḥ sarvaṃ pālayati sarvaṃ śūre pratiṣṭhitam |