Book 12 Chapter 80 | |
1 | yudhiṣṭhira uvāca |
1 | kvasamutthāḥ kathaṃśīlā ṛtvijaḥ syuḥ pitāmaha
kathaṃvidhāś ca rājendra tad brūhi vadatāṃ vara |
2 | bhīṣma uvāca |
2 | pratikarma purācāra ṛtvijāṃ sma vidhīyate
ādau chandāṃsi vijñāya dvijānāṃ śrutam eva ca |
3 | ye tv ekaratayo nityaṃ dhīrā nāpriyavādinaḥ
parasparasya suhṛdaḥ saṃmatāḥ samadarśinaḥ |
4 | yeṣv ānṛśaṃsyaṃ satyaṃ cāpy ahiṃsā tapa ārjavam
adroho nābhimānaś ca hrīs titikṣā damaḥ śamaḥ |
5 | hrīmān satyadhṛtir dānto bhūtānām avihiṃsakaḥ
akāmadveṣasaṃyuktas tribhiḥ śuklaiḥ samanvitaḥ |
6 | ahiṃsako jñānatṛptaḥ sa brahmāsanam arhati
ete mahartvijas tāta sarve mānyā yathātatham |
7 | yudhiṣṭhira uvāca |
7 | yad idaṃ vedavacanaṃ dakṣiṇāsu vidhīyate
idaṃ deyam idaṃ deyaṃ na kva cid vyavatiṣṭhate |
8 | nedaṃ prati dhanaṃ śāstram āpaddharmam aśāstrataḥ
ājñā śāstrasya ghoreyaṃ na śaktiṃ samavekṣate |
9 | śraddhām ārabhya yaṣṭavyam ity eṣā vaidikī śrutiḥ
mithyopetasya yajñasya kim u śraddhā kariṣyati |
10 | bhīṣma uvāca |
10 | na vedānāṃ paribhavān na śāṭhyena na māyayā
kaś cin mahad avāpnoti mā te bhūd buddhir īdṛśī |
11 | yajñāṅgaṃ dakṣiṇās tāta vedānāṃ paribṛṃhaṇam
na mantrā dakṣiṇāhīnās tārayanti kathaṃ cana |
12 | śaktis tu pūrṇapātreṇa saṃmitānavamā bhavet
avaśyaṃ tāta yaṣṭavyaṃ tribhir varṇair yathāvidhi |
13 | somo rājā brāhmaṇānām ity eṣā vaidikī śrutiḥ
taṃ ca vikretum icchanti na vṛthā vṛttir iṣyate tena krītena dharmeṇa tato yajñaḥ pratāyate |
14 | ity evaṃ dharmataḥ khyātam ṛṣibhir dharmavādibhiḥ
pumān yajñaś ca somaś ca nyāyavṛtto yathā bhavet anyāyavṛttaḥ puruṣo na parasya na cātmanaḥ |
15 | śarīraṃ yajñapātrāṇi ity eṣā śrūyate śrutiḥ
tāni samyak praṇītāni brāhmaṇānāṃ mahātmanām |
16 | tapo yajñād api śreṣṭham ity eṣā paramā śrutiḥ
tat te tapaḥ pravakṣyāmi vidvaṃs tad api me śṛṇu |
17 | ahiṃsā satyavacanam ānṛśaṃsyaṃ damo ghṛṇā
etat tapo vidur dhīrā na śarīrasya śoṣaṇam |
18 | aprāmāṇyaṃ ca vedānāṃ śāstrāṇāṃ cātilaṅghanam
avyavasthā ca sarvatra tad vai nāśanam ātmanaḥ |
19 | nibodha daśahotṝṇāṃ vidhānaṃ pārtha yādṛśam
cittiḥ sruk cittam ājyaṃ ca pavitraṃ jñānam uttamam |
20 | sarvaṃ jihmaṃ mṛtyupadam ārjavaṃ brahmaṇaḥ padam
etāvāñ jñānaviṣayaḥ kiṃ pralāpaḥ kariṣyati |