Book 12 Chapter 55 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | athābravīn mahātejā vākyaṃ kauravanandanaḥ
hanta dharmān pravakṣyāmi dṛḍhe vāṅmanasī mama tava prasādād govinda bhūtātmā hy asi śāśvataḥ |
2 | yudhiṣṭhiras tu māṃ rājā dharmān samanupṛcchatu
evaṃ prīto bhaviṣyāmi dharmān vakṣyāmi cānagha |
3 | yasmin rājarṣabhe jāte dharmātmani mahātmani
ahṛṣyann ṛṣayaḥ sarve sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
4 | sarveṣāṃ dīptayaśasāṃ kurūṇāṃ dharmacāriṇām
yasya nāsti samaḥ kaś cit sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
5 | dhṛtir damo brahmacaryaṃ kṣamā dharmaś ca nityadā
yasminn ojaś ca tejaś ca sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
6 | satyaṃ dānaṃ tapaḥ śaucaṃ śāntir dākṣyam asaṃbhramaḥ
yasminn etāni sarvāṇi sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
7 | yo na kāmān na saṃrambhān na bhayān nārthakāraṇāt
kuryād adharmaṃ dharmātmā sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
8 | saṃbandhino 'tithīn bhṛtyān saṃśritopāśritāṃś ca yaḥ
saṃmānayati satkṛtya sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
9 | satyanityaḥ kṣamānityo jñānanityo 'tithipriyaḥ
yo dadāti satāṃ nityaṃ sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
10 | ijyādhyayananityaś ca dharme ca nirataḥ sadā
śāntaḥ śrutarahasyaś ca sa māṃ pṛcchatu pāṇḍavaḥ |
11 | vāsudeva uvāca |
11 | lajjayā parayopeto dharmātmā sa yudhiṣṭhiraḥ
abhiśāpabhayād bhīto bhavantaṃ nopasarpati |
12 | lokasya kadanaṃ kṛtvā lokanātho viśāṃ pate
abhiśāpabhayād bhīto bhavantaṃ nopasarpati |
13 | pūjyān mānyāṃś ca bhaktāṃś ca gurūn saṃbandhibāndhavān
arghyārhān iṣubhir hatvā bhavantaṃ nopasarpati |
14 | bhīṣma uvāca |
14 | brāhmaṇānāṃ yathā dharmo dānam adhyayanaṃ tapaḥ
kṣatriyāṇāṃ tathā kṛṣṇa samare dehapātanam |
15 | pitṝn pitāmahān putrān gurūn saṃbandhibāndhavān
mithyāpravṛttān yaḥ saṃkhye nihanyād dharma eva saḥ |
16 | samayatyāgino lubdhān gurūn api ca keśava
nihanti samare pāpān kṣatriyo yaḥ sa dharmavit |
17 | āhūtena raṇe nityaṃ yoddhavyaṃ kṣatrabandhunā
dharmyaṃ svargyaṃ ca lokyaṃ ca yuddhaṃ hi manur abravīt |
18 | vaiśaṃpāyana uvāca |
18 | evam uktas tu bhīṣmeṇa dharmarājo yudhiṣṭhiraḥ
vinītavad upāgamya tasthau saṃdarśane 'grataḥ |
19 | athāsya pādau jagrāha bhīṣmaś cābhinananda tam
mūrdhni cainam upāghrāya niṣīdety abravīt tadā |
20 | tam uvācātha gāṅgeya ṛṣabhaḥ sarvadhanvinām
pṛccha māṃ tāta visrabdhaṃ mā bhais tvaṃ kurusattama |