Book 12 Chapter 3 | |
1 | nārada uvāca |
1 | karṇasya bāhuvīryeṇa praśrayeṇa damena ca
tutoṣa bhṛguśārdūlo guruśuśrūṣayā tathā |
2 | tasmai sa vidhivat kṛtsnaṃ brahmāstraṃ sanivartanam
provācākhilam avyagraṃ tapasvī sutapasvine |
3 | viditāstras tataḥ karṇo ramamāṇo 'śrame bhṛgoḥ
cakāra vai dhanurvede yatnam adbhutavikramaḥ |
4 | tataḥ kadā cid rāmas tu carann āśramam antikāt
karṇena sahito dhīmān upavāsena karśitaḥ |
5 | suṣvāpa jāmadagnyo vai visrambhotpannasauhṛdaḥ
karṇasyotsaṅga ādhāya śiraḥ klāntamanā guruḥ |
6 | atha kṛmiḥ śleṣmamayo māṃsaśoṇitabhojanaḥ
dāruṇo dāruṇasparśaḥ karṇasyābhyāśam āgamat |
7 | sa tasyorum athāsādya bibheda rudhirāśanaḥ
na cainam aśakat kṣeptuṃ hantuṃ vāpi guror bhayāt |
8 | saṃdaśyamāno 'pi tathā kṛmiṇā tena bhārata
guruprabodhaśaṅkī ca tam upaikṣata sūtajaḥ |
9 | karṇas tu vedanāṃ dhairyād asahyāṃ vinigṛhya tām
akampann avyathaṃś caiva dhārayām āsa bhārgavam |
10 | yadā tu rudhireṇāṅge parispṛṣṭo bhṛgūdvahaḥ
tadābudhyata tejasvī saṃtaptaś cedam abravīt |
11 | aho 'smy aśucitāṃ prāptaḥ kim idaṃ kriyate tvayā
kathayasva bhayaṃ tyaktvā yāthātathyam idaṃ mama |
12 | tasya karṇas tadācaṣṭa kṛmiṇā paribhakṣaṇam
dadarśa rāmas taṃ cāpi kṛmiṃ sūkarasaṃnibham |
13 | aṣṭapādaṃ tīkṣṇadaṃṣṭraṃ sūcībhir iva saṃvṛtam
romabhiḥ saṃniruddhāṅgam alarkaṃ nāma nāmataḥ |
14 | sa dṛṣṭamātro rāmeṇa kṛmiḥ prāṇān avāsṛjat
tasminn evāsṛksaṃklinne tad adbhutam ivābhavat |
15 | tato 'ntarikṣe dadṛśe viśvarūpaḥ karālavān
rākṣaso lohitagrīvaḥ kṛṣṇāṅgo meghavāhanaḥ |
16 | sa rāmaṃ prāñjalir bhūtvā babhāṣe pūrṇamānasaḥ
svasti te bhṛguśārdūla gamiṣyāmi yathāgatam |
17 | mokṣito narakād asmi bhavatā munisattama
bhadraṃ ca te 'stu nandiś ca priyaṃ me bhavatā kṛtam |
18 | tam uvāca mahābāhur jāmadagnyaḥ pratāpavān
kas tvaṃ kasmāc ca narakaṃ pratipanno bravīhi tat |
19 | so 'bravīd aham āsaṃ prāg gṛtso nāma mahāsuraḥ
purā devayuge tāta bhṛgos tulyavayā iva |
20 | so 'haṃ bhṛgoḥ sudayitāṃ bhāryām apaharaṃ balāt
maharṣer abhiśāpena kṛmibhūto 'pataṃ bhuvi |
21 | abravīt tu sa māṃ krodhāt tava pūrvapitāmahaḥ
mūtraśleṣmāśanaḥ pāpa nirayaṃ pratipatsyase |
22 | śāpasyānto bhaved brahmann ity evaṃ tam athābruvam
bhavitā bhārgave rāma iti mām abravīd bhṛguḥ |
23 | so 'ham etāṃ gatiṃ prāpto yathā nakuśalaṃ tathā
tvayā sādho samāgamya vimuktaḥ pāpayonitaḥ |
24 | evam uktvā namaskṛtya yayau rāmaṃ mahāsuraḥ
rāmaḥ karṇaṃ tu sakrodham idaṃ vacanam abravīt |
25 | atiduḥkham idaṃ mūḍha na jātu brāhmaṇaḥ sahet
kṣatriyasyaiva te dhairyaṃ kāmayā satyam ucyatām |
26 | tam uvāca tataḥ karṇaḥ śāpabhītaḥ prasādayan
brahmakṣatrāntare sūtaṃ jātaṃ māṃ viddhi bhārgava |
27 | rādheyaḥ karṇa iti māṃ pravadanti janā bhuvi
prasādaṃ kuru me brahmann astralubdhasya bhārgava |
28 | pitā gurur na saṃdeho vedavidyāpradaḥ prabhuḥ
ato bhārgava ity uktaṃ mayā gotraṃ tavāntike |
29 | tam uvāca bhṛguśreṣṭhaḥ saroṣaḥ prahasann iva
bhūmau nipatitaṃ dīnaṃ vepamānaṃ kṛtāñjalim |
30 | yasmān mithyopacarito astralobhād iha tvayā
tasmād etad dhi te mūḍha brahmāstraṃ pratibhāsyati |
31 | anyatra vadhakālāt te sadṛśena sameyuṣaḥ
abrāhmaṇe na hi brahma dhruvaṃ tiṣṭhet kadā cana |
32 | gacchedānīṃ na te sthānam anṛtasyeha vidyate
na tvayā sadṛśo yuddhe bhavitā kśatriyo bhuvi |
33 | evam uktas tu rāmeṇa nyāyenopajagāma saḥ
duryodhanam upāgamya kṛtāstro 'smīti cābravīt |