Book 11 Chapter 24 | |
1 | gāndhāry uvāca |
1 | somadattasutaṃ paśya yuyudhānena pātitam
vitudyamānaṃ vihagair bahubhir mādhavāntike |
2 | putraśokābhisaṃtaptaḥ somadatto janārdana
yuyudhānaṃ maheṣvāsaṃ garhayann iva dṛśyate |
3 | asau tu bhūriśravaso mātā śokapariplutā
āśvāsayati bhartāraṃ somadattam aninditā |
4 | diṣṭyā nedaṃ mahārāja dāruṇaṃ bharatakṣayam
kurusaṃkrandanaṃ ghoraṃ yugāntam anupaśyasi |
5 | diṣṭyā yūpadhvajaṃ vīraṃ putraṃ bhūrisahasradam
anekakratuyajvānaṃ nihataṃ nādya paśyasi |
6 | diṣṭyā snuṣāṇām ākrande ghoraṃ vilapitaṃ bahu
na śṛṇoṣi mahārāja sārasīnām ivārṇave |
7 | ekavastrānusaṃvītāḥ prakīrṇāsitamūrdhajāḥ
snuṣās te paridhāvanti hatāpatyā hateśvarāḥ |
8 | śvāpadair bhakṣyamāṇaṃ tvam aho diṣṭyā na paśyasi
chinnabāhuṃ naravyāghram arjunena nipātitam |
9 | śalaṃ vinihataṃ saṃkhye bhūriśravasam eva ca
snuṣāś ca vidhavāḥ sarvā diṣṭyā nādyeha paśyasi |
10 | diṣṭyā tat kāñcanaṃ chatraṃ yūpaketor mahātmanaḥ
vinikīrṇaṃ rathopasthe saumadatter na paśyasi |
11 | amūs tu bhūriśravaso bhāryāḥ sātyakinā hatam
parivāryānuśocanti bhartāram asitekṣaṇāḥ |
12 | etā vilapya bahulaṃ bhartṛśokena karśitāḥ
patanty abhimukhā bhūmau kṛpaṇaṃ bata keśava |
13 | bībhatsur atibībhatsaṃ karmedam akarot katham
pramattasya yad acchaitsīd bāhuṃ śūrasya yajvanaḥ |
14 | tataḥ pāpataraṃ karma kṛtavān api sātyakiḥ
yasmāt prāyopaviṣṭasya prāhārṣīt saṃśitātmanaḥ |
15 | eko dvābhyāṃ hataḥ śeṣe tvam adharmeṇa dhārmikaḥ
iti yūpadhvajasyaitāḥ striyaḥ krośanti mādhava |
16 | bhāryā yūpadhvajasyaiṣā karasaṃmitamadhyamā
kṛtvotsaṅge bhujaṃ bhartuḥ kṛpaṇaṃ paryadevayat |
17 | ayaṃ sa raśanotkarṣī pīnastanavimardanaḥ
nābhyūrujaghanasparśī nīvīvisraṃsanaḥ karaḥ |
18 | vāsudevasya sāṃnidhye pārthenākliṣṭakarmaṇā
yudhyataḥ samare 'nyena pramattasya nipātitaḥ |
19 | kiṃ nu vakṣyasi saṃsatsu kathāsu ca janārdana
arjunasya mahat karma svayaṃ vā sa kirīṭavān |
20 | ity evaṃ garhayitvaiṣā tūṣṇīm āste varāṅganā
tām etām anuśocanti sapatnyaḥ svām iva snuṣām |
21 | gāndhārarājaḥ śakunir balavān satyavikramaḥ
nihataḥ sahadevena bhāgineyena mātulaḥ |
22 | yaḥ purā hemadaṇḍābhyāṃ vyajanābhyāṃ sma vījyate
sa eṣa pakṣibhiḥ pakṣaiḥ śayāna upavījyate |
23 | yaḥ sma rūpāṇi kurute śataśo 'tha sahasraśaḥ
tasya māyāvino māyā dagdhāḥ pāṇḍavatejasā |
24 | māyayā nikṛtiprajño jitavān yo yudhiṣṭhiram
sabhāyāṃ vipulaṃ rājyaṃ sa punar jīvitaṃ jitaḥ |
25 | śakuntāḥ śakuniṃ kṛṣṇa samantāt paryupāsate
kitavaṃ mama putrāṇāṃ vināśāyopaśikṣitam |
26 | etenaitan mahad vairaṃ prasaktaṃ pāṇḍavaiḥ saha
vadhāya mama putrāṇām ātmanaḥ sagaṇasya ca |
27 | yathaiva mama putrāṇāṃ lokāḥ śastrajitāḥ prabho
evam asyāpi durbuddher lokāḥ śastreṇa vai jitāḥ |
28 | kathaṃ ca nāyaṃ tatrāpi putrān me bhrātṛbhiḥ saha
virodhayed ṛjuprajñān anṛjur madhusūdana |