Book 11 Chapter 20 | |
1 | gāndhāry uvāca |
1 | adhyardhaguṇam āhur yaṃ bale śaurye ca mādhava
pitrā tvayā ca dāśārha dṛptaṃ siṃham ivotkaṭam |
2 | yo bibheda camūm eko mama putrasya durbhidām
sa bhūtvā mṛtyur anyeṣāṃ svayaṃ mṛtyuvaśaṃ gataḥ |
3 | tasyopalakṣaye kṛṣṇa kārṣṇer amitatejasaḥ
abhimanyor hatasyāpi prabhā naivopaśāmyati |
4 | eṣā virāṭaduhitā snuṣā gāṇḍīvadhanvanaḥ
ārtā bālā patiṃ vīraṃ śocyā śocaty aninditā |
5 | tam eṣā hi samāsādya bhāryā bhartāram antike
virāṭaduhitā kṛṣṇa pāṇinā parimārjati |
6 | tasya vaktram upāghrāya saubhadrasya yaśasvinī
vibuddhakamalākāraṃ kambuvṛttaśirodharam |
7 | kāmyarūpavatī caiṣā pariṣvajati bhāminī
lajjamānā purevainaṃ mādhvīkamadamūrchitā |
8 | tasya kṣatajasaṃdigdhaṃ jātarūpapariṣkṛtam
vimucya kavacaṃ kṛṣṇa śarīram abhivīkṣate |
9 | avekṣamāṇā taṃ bālā kṛṣṇa tvām abhibhāṣate
ayaṃ te puṇḍarīkākṣa sadṛśākṣo nipātitaḥ |
10 | bale vīrye ca sadṛśas tejasā caiva te 'nagha
rūpeṇa ca tavātyarthaṃ śete bhuvi nipātitaḥ |
11 | atyantasukumārasya rāṅkavājinaśāyinaḥ
kaccid adya śarīraṃ te bhūmau na paritapyate |
12 | mātaṅgabhujavarṣmāṇau jyākṣepakaṭhinatvacau
kāñcanāṅgadinau śeṣe nikṣipya vipulau bhujau |
13 | vyāyamya bahudhā nūnaṃ sukhasuptaḥ śramād iva
evaṃ vilapatīm ārtāṃ na hi mām abhibhāṣase |
14 | āryām ārya subhadrāṃ tvam imāṃś ca tridaśopamān
pitṝn māṃ caiva duḥkhārtāṃ vihāya kva gamiṣyasi |
15 | tasya śoṇitasaṃdigdhān keśān unnāmya pāṇinā
utsaṅge vaktram ādhāya jīvantam iva pṛcchati svasrīyaṃ vāsudevasya putraṃ gāṇḍīvadhanvanaḥ |
16 | kathaṃ tvāṃ raṇamadhyasthaṃ jaghnur ete mahārathāḥ
dhig astu krūrakartṝṃs tān kṛpakarṇajayadrathān |
17 | droṇadrauṇāyanī cobhau yair asi vyasanīkṛtaḥ
ratharṣabhāṇāṃ sarveṣāṃ katham āsīt tadā manaḥ |
18 | bālaṃ tvāṃ parivāryaikaṃ mama duḥkhāya jaghnuṣām
kathaṃ nu pāṇḍavānāṃ ca pāñcālānāṃ ca paśyatām tvaṃ vīra nidhanaṃ prāpto nāthavān sannanāthavat |
19 | dṛṣṭvā bahubhir ākrande nihataṃ tvām anāthavat
vīraḥ puruṣaśārdūlaḥ kathaṃ jīvati pāṇḍavaḥ |
20 | na rājyalābho vipulaḥ śatrūṇāṃ vā parābhavaḥ
prītiṃ dāsyati pārthānāṃ tvām ṛte puṣkarekṣaṇa |
21 | tava śastrajitāṃl lokān dharmeṇa ca damena ca
kṣipram anvāgamiṣyāmi tatra māṃ pratipālaya |
22 | durmaraṃ punar aprāpte kāle bhavati kena cit
yad ahaṃ tvāṃ raṇe dṛṣṭvā hataṃ jīvāmi durbhagā |
23 | kām idānīṃ naravyāghra ślakṣṇayā smitayā girā
pitṛloke sametyānyāṃ mām ivāmantrayiṣyasi |
24 | nūnam apsarasāṃ svarge manāṃsi pramathiṣyasi
parameṇa ca rūpeṇa girā ca smitapūrvayā |
25 | prāpya puṇyakṛtāṃl lokān apsarobhiḥ sameyivān
saubhadra viharan kāle smarethāḥ sukṛtāni me |
26 | etāvān iha saṃvāso vihitas te mayā saha
ṣaṇmāsān saptame māsi tvaṃ vīra nidhanaṃ gataḥ |
27 | ity uktavacanām etām apakarṣanti duḥkhitām
uttarāṃ moghasaṃkalpāṃ matsyarājakulastriyaḥ |
28 | uttarām apakṛṣyainām ārtām ārtatarāḥ svayam
virāṭaṃ nihataṃ dṛṣṭvā krośanti vilapanti ca |
29 | droṇāstraśarasaṃkṛttaṃ śayānaṃ rudhirokṣitam
virāṭaṃ vitudanty ete gṛdhragomāyuvāyasāḥ |
30 | vitudyamānaṃ vihagair virāṭam asitekṣaṇāḥ
na śaknuvanti vivaśā nivartayitum āturāḥ |
31 | āsām ātapataptānām āyāsena ca yoṣitām
śrameṇa ca vivarṇānāṃ rūpāṇāṃ vigataṃ vapuḥ |
32 | uttaraṃ cābhimanyuṃ ca kāmbojaṃ ca sudakṣiṇam
śiśūn etān hatān paśya lakṣmaṇaṃ ca sudarśanam āyodhanaśiromadhye śayānaṃ paśya mādhava |