Book 11 Chapter 18 | |
1 | gāndhāry uvāca |
1 | paśya mādhava putrān me śatasaṃkhyāñ jitaklamān
gadayā bhīmasenena bhūyiṣṭhaṃ nihatān raṇe |
2 | idaṃ duḥkhataraṃ me 'dya yad imā muktamūrdhajāḥ
hataputrā raṇe bālāḥ paridhāvanti me snuṣāḥ |
3 | prāsādatalacāriṇyaś caraṇair bhūṣaṇānvitaiḥ
āpannā yat spṛśantīmā rudhirārdrāṃ vasuṃdharām |
4 | gṛdhrān utsārayantyaś ca gomāyūn vāyasāṃs tathā
śokenārtā vighūrṇantyo mattā iva caranty uta |
5 | eṣānyā tv anavadyāṅgī karasaṃmitamadhyamā
ghoraṃ tad vaiśasaṃ dṛṣṭvā nipataty atiduḥkhitā |
6 | dṛṣṭvā me pārthivasutām etāṃ lakṣmaṇamātaram
rājaputrīṃ mahābāho mano na vyupaśāmyati |
7 | bhrātṝṃś cānyāḥ patīṃś cānyāḥ putrāṃś ca nihatān bhuvi
dṛṣṭvā paripatanty etāḥ pragṛhya subhujā bhujān |
8 | madhyamānāṃ tu nārīṇāṃ vṛddhānāṃ cāparājita
ākrandaṃ hatabandhūnāṃ dāruṇe vaiśase śṛṇu |
9 | rathanīḍāni dehāṃś ca hatānāṃ gajavājinām
āśritāḥ śramamohārtāḥ sthitāḥ paśya mahābala |
10 | anyā cāpahṛtaṃ kāyāc cārukuṇḍalam unnasam
svasya bandhoḥ śiraḥ kṛṣṇa gṛhītvā paśya tiṣṭhati |
11 | pūrvajātikṛtaṃ pāpaṃ manye nālpam ivānagha
etābhir anavadyābhir mayā caivālpamedhayā |
12 | tad idaṃ dharmarājena yātitaṃ no janārdana
na hi nāśo 'sti vārṣṇeya karmaṇoḥ śubhapāpayoḥ |
13 | pratyagravayasaḥ paśya darśanīyakucodarāḥ
kuleṣu jātā hrīmatyaḥ kṛṣṇapakṣākṣimūrdhajāḥ |
14 | haṃsagadgadabhāṣiṇyo duḥkhaśokapramohitāḥ
sārasya iva vāśantyaḥ patitāḥ paśya mādhava |
15 | phullapadmaprakāśāni puṇḍarīkākṣa yoṣitām
anavadyāni vaktrāṇi tapaty asukharaśmivān |
16 | īrṣūṇāṃ mama putrāṇāṃ vāsudevāvarodhanam
mattamātaṅgadarpāṇāṃ paśyanty adya pṛthagjanāḥ |
17 | śatacandrāṇi carmāṇi dhvajāṃś cādityasaṃnibhān
raukmāṇi caiva varmāṇi niṣkān api ca kāñcanān |
18 | śīrṣatrāṇāni caitāni putrāṇāṃ me mahītale
paśya dīptāni govinda pāvakān suhutān iva |
19 | eṣa duḥśāsanaḥ śete śūreṇāmitraghātinā
pītaśoṇitasarvāṅgo bhīmasenena pātitaḥ |
20 | gadayā vīraghātinyā paśya mādhava me sutam
dyūtakleśān anusmṛtya draupadyā coditena ca |
21 | uktā hy anena pāñcālī sabhāyāṃ dyūtanirjitā
priyaṃ cikīrṣatā bhrātuḥ karṇasya ca janārdana |
22 | sahaiva sahadevena nakulenārjunena ca
dāsabhāryāsi pāñcāli kṣipraṃ praviśa no gṛhān |
23 | tato 'ham abruvaṃ kṛṣṇa tadā duryodhanaṃ nṛpam
mṛtyupāśaparikṣiptaṃ śakuniṃ putra varjaya |
24 | nibodhainaṃ sudurbuddhiṃ mātulaṃ kalahapriyam
kṣipram enaṃ parityajya putra śāmyasva pāṇḍavaiḥ |
25 | na budhyase tvaṃ durbuddhe bhīmasenam amarṣaṇam
vāṅnārācais tudaṃs tīkṣṇair ulkābhir iva kuñjaram |
26 | tān eṣa rabhasaḥ krūro vākśalyān avadhārayan
utsasarja viṣaṃ teṣu sarpo govṛṣabheṣv iva |
27 | eṣa duḥśāsanaḥ śete vikṣipya vipulau bhujau
nihato bhīmasenena siṃheneva maharṣabhaḥ |
28 | atyartham akarod raudraṃ bhīmaseno 'tyamarṣaṇaḥ
duḥśāsanasya yat kruddho 'pibac choṇitam āhave |