Book 11 Chapter 14 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | tac chrutvā vacanaṃ tasyā bhīmaseno 'tha bhītavat
gāndhārīṃ pratyuvācedaṃ vacaḥ sānunayaṃ tadā |
2 | adharmo yadi vā dharmas trāsāt tatra mayā kṛtaḥ
ātmānaṃ trātukāmena tan me tvaṃ kṣantum arhasi |
3 | na hi yuddhena putras te dharmeṇa sa mahābalaḥ
śakyaḥ kena cid udyantum ato viṣamam ācaram |
4 | sainyasyaiko 'vaśiṣṭo 'yaṃ gadāyuddhe ca vīryavān
māṃ hatvā na hared rājyam iti caitat kṛtaṃ mayā |
5 | rājaputrīṃ ca pāñcālīm ekavastrāṃ rajasvalām
bhavatyā viditaṃ sarvam uktavān yat sutas tava |
6 | suyodhanam asaṃgṛhya na śakyā bhūḥ sasāgarā
kevalā bhoktum asmābhir ataś caitat kṛtaṃ mayā |
7 | tac cāpy apriyam asmākaṃ putras te samupācarat
draupadyā yat sabhāmadhye savyam ūrum adarśayat |
8 | tatraiva vadhyaḥ so 'smākaṃ durācāro 'mba te sutaḥ
dharmarājājñayā caiva sthitāḥ sma samaye tadā |
9 | vairam uddhukṣitaṃ rājñi putreṇa tava tan mahat
kleśitāś ca vane nityaṃ tata etat kṛtaṃ mayā |
10 | vairasyāsya gataḥ pāraṃ hatvā duryodhanaṃ raṇe
rājyaṃ yudhiṣṭhiraḥ prāpto vayaṃ ca gatamanyavaḥ |
11 | gāndhāry uvāca |
11 | na tasyaiṣa vadhas tāta yat praśaṃsasi me sutam
kṛtavāṃś cāpi tat sarvaṃ yad idaṃ bhāṣase mayi |
12 | hatāśve nakule yat tad vṛṣasenena bhārata
apibaḥ śoṇitaṃ saṃkhye duḥśāsanaśarīrajam |
13 | sadbhir vigarhitaṃ ghoram anāryajanasevitam
krūraṃ karmākaroḥ kasmāt tad ayuktaṃ vṛkodara |
14 | bhīmasena uvāca |
14 | anyasyāpi na pātavyaṃ rudhiraṃ kiṃ punaḥ svakam
yathaivātmā tathā bhrātā viśeṣo nāsti kaś cana |
15 | rudhiraṃ na vyatikrāmad dantoṣṭhaṃ me 'mba mā śucaḥ
vaivasvatas tu tad veda hastau me rudhirokṣitau |
16 | hatāśvaṃ nakulaṃ dṛṣṭvā vṛṣasenena saṃyuge
bhrātṝṇāṃ saṃprahṛṣṭānāṃ trāsaḥ saṃjanito mayā |
17 | keśapakṣaparāmarśe draupadyā dyūtakārite
krodhād yad abruvaṃ cāhaṃ tac ca me hṛdi vartate |
18 | kṣatradharmāc cyuto rājñi bhaveyaṃ śāsvatīḥ samāḥ
pratijñāṃ tām anistīrya tatas tat kṛtavān aham |
19 | na mām arhasi gāndhāri doṣeṇa pariśaṅkitum
anigṛhya purā putrān asmāsv anapakāriṣu |
20 | gāndhāry uvāca |
20 | vṛddhasyāsya śataṃ putrān nighnaṃs tvam aparājitaḥ
kasmān na śeṣayaḥ kaṃ cid yenālpam aparādhitam |
21 | saṃtānam āvayos tāta vṛddhayor hṛtarājyayoḥ
katham andhadvayasyāsya yaṣṭir ekā na varjitā |
22 | śeṣe hy avasthite tāta putrāṇām antake tvayi
na me duḥkhaṃ bhaved etad yadi tvaṃ dharmam ācaraḥ |