Book 11 Chapter 6 | |
1 | dhṛtarāṣṭra uvāca |
1 | aho khalu mahad duḥkhaṃ kṛcchravāsaṃ vasaty asau
kathaṃ tasya ratis tatra tuṣṭir vā vadatāṃ vara |
2 | sa deśaḥ kva nu yatrāsau vasate dharmasaṃkaṭe
kathaṃ vā sa vimucyeta naras tasmān mahābhayāt |
3 | etan me sarvam ācakṣva sādhu ceṣṭāmahe tathā
kṛpā me mahatī jātā tasyābhyuddharaṇena hi |
4 | vidura uvāca |
4 | upamānam idaṃ rājan mokṣavidbhir udāhṛtam
sugatiṃ vindate yena paralokeṣu mānavaḥ |
5 | yat tad ucyati kāntāraṃ mahat saṃsāra eva saḥ
vanaṃ durgaṃ hi yat tv etat saṃsāragahanaṃ hi tat |
6 | ye ca te kathitā vyālā vyādhayas te prakīrtitāḥ
yā sā nārī bṛhatkāyā adhitiṣṭhati tatra vai tām āhus tu jarāṃ prājñā varṇarūpavināśinīm |
7 | yas tatra kūpo nṛpate sa tu dehaḥ śarīriṇām
yas tatra vasate 'dhastān mahāhiḥ kāla eva saḥ antakaḥ sarvabhūtānāṃ dehināṃ sarvahāry asau |
8 | kūpamadhye ca yā jātā vallī yatra sa mānavaḥ
pratāne lambate sā tu jīvitāśā śarīriṇām |
9 | sa yas tu kūpavīnāhe taṃ vṛkṣaṃ parisarpati
ṣaḍvaktraḥ kuñjaro rājan sa tu saṃvatsaraḥ smṛtaḥ mukhāni ṛtavo māsāḥ pādā dvādaśa kīrtitāḥ |
10 | ye tu vṛkṣaṃ nikṛntanti mūṣakāḥ satatotthitāḥ
rātryahāni tu tāny āhur bhūtānāṃ paricintakāḥ ye te madhukarās tatra kāmās te parikīrtitāḥ |
11 | yās tu tā bahuśo dhārāḥ sravanti madhunisravam
tāṃs tu kāmarasān vidyād yatra majjanti mānavāḥ |
12 | evaṃ saṃsāracakrasya parivṛttiṃ sma ye viduḥ
te vai saṃsāracakrasya pāśāṃś chindanti vai budhāḥ |