Book 10 Chapter 11 | |
1 | vaiśaṃpāyana uvāca |
1 | sa dṛṣṭvā nihatān saṃkhye putrān bhrātṝn sakhīṃs tathā
mahāduḥkhaparītātmā babhūva janamejaya |
2 | tatas tasya mahāñ śokaḥ prādurāsīn mahātmanaḥ
smarataḥ putrapautrāṇāṃ bhrātṝṇāṃ svajanasya ha |
3 | tam aśruparipūrṇākṣaṃ vepamānam acetasam
suhṛdo bhṛśasaṃvignāḥ sāntvayāṃ cakrire tadā |
4 | tatas tasmin kṣaṇe kālye rathenādityavarcasā
nakulaḥ kṛṣṇayā sārdham upāyāt paramārtayā |
5 | upaplavyagatā sā tu śrutvā sumahad apriyam
tadā vināśaṃ putrāṇāṃ sarveṣāṃ vyathitābhavat |
6 | kampamāneva kadalī vātenābhisamīritā
kṛṣṇā rājānam āsādya śokārtā nyapatad bhuvi |
7 | babhūva vadanaṃ tasyāḥ sahasā śokakarśitam
phullapadmapalāśākṣyās tamodhvasta ivāṃśumān |
8 | tatas tāṃ patitāṃ dṛṣṭvā saṃrambhī satyavikramaḥ
bāhubhyāṃ parijagrāha samupetya vṛkodaraḥ |
9 | sā samāśvāsitā tena bhīmasenena bhāminī
rudatī pāṇḍavaṃ kṛṣṇā sahabhrātaram abravīt |
10 | diṣṭyā rājaṃs tvam adyemām akhilāṃ bhokṣyase mahīm
ātmajān kṣatradharmeṇa saṃpradāya yamāya vai |
11 | diṣṭyā tvaṃ pārtha kuśalī mattamātaṅgagāminam
avāpya pṛthivīṃ kṛtsnāṃ saubhadraṃ na smariṣyasi |
12 | ātmajāṃs tena dharmeṇa śrutvā śūrān nipātitān
upaplavye mayā sārdhaṃ diṣṭyā tvaṃ na smariṣyasi |
13 | prasuptānāṃ vadhaṃ śrutvā drauṇinā pāpakarmaṇā
śokas tapati māṃ pārtha hutāśana ivāśayam |
14 | tasya pāpakṛto drauṇer na ced adya tvayā mṛdhe
hriyate sānubandhasya yudhi vikramya jīvitam |
15 | ihaiva prāyam āsiṣye tan nibodhata pāṇḍavāḥ
na cet phalam avāpnoti drauṇiḥ pāpasya karmaṇaḥ |
16 | evam uktvā tataḥ kṛṣṇā pāṇḍavaṃ pratyupāviśat
yudhiṣṭhiraṃ yājñasenī dharmarājaṃ yaśasvinī |
17 | dṛṣṭvopaviṣṭāṃ rājarṣiḥ pāṇḍavo mahiṣīṃ priyām
pratyuvāca sa dharmātmā draupadīṃ cārudarśanām |
18 | dharmyaṃ dharmeṇa dharmajñe prāptās te nidhanaṃ śubhe
putrās te bhrātaraś caiva tān na śocitum arhasi |
19 | droṇaputraḥ sa kalyāṇi vanaṃ dūram ito gataḥ
tasya tvaṃ pātanaṃ saṃkhye kathaṃ jñāsyasi śobhane |
20 | draupady uvāca |
20 | droṇaputrasya sahajo maṇiḥ śirasi me śrutaḥ
nihatya saṃkhye taṃ pāpaṃ paśyeyaṃ maṇim āhṛtam rājañ śirasi taṃ kṛtvā jīveyam iti me matiḥ |
21 | vaiśaṃpāyana uvāca |
21 | ity uktvā pāṇḍavaṃ kṛṣṇā rājānaṃ cārudarśanā
bhīmasenam athābhyetya kupitā vākyam abravīt |
22 | trātum arhasi māṃ bhīma kṣatradharmam anusmaran
jahi taṃ pāpakarmāṇaṃ śambaraṃ maghavān iva na hi te vikrame tulyaḥ pumān astīha kaś cana |
23 | śrutaṃ tat sarvalokeṣu paramavyasane yathā
dvīpo 'bhūs tvaṃ hi pārthānāṃ nagare vāraṇāvate hiḍimbadarśane caiva tathā tvam abhavo gatiḥ |
24 | tathā virāṭanagare kīcakena bhṛśārditām
mām apy uddhṛtavān kṛcchrāt paulomīṃ maghavān iva |
25 | yathaitāny akṛthāḥ pārtha mahākarmāṇi vai purā
tathā drauṇim amitraghna vinihatya sukhī bhava |
26 | tasyā bahuvidhaṃ duḥkhān niśamya paridevitam
nāmarṣayata kaunteyo bhīmaseno mahābalaḥ |
27 | sa kāñcanavicitrāṅgam āruroha mahāratham
ādāya ruciraṃ citraṃ samārgaṇaguṇaṃ dhanuḥ |
28 | nakulaṃ sārathiṃ kṛtvā droṇaputravadhe vṛtaḥ
visphārya saśaraṃ cāpaṃ tūrṇam aśvān acodayat |
29 | te hayāḥ puruṣavyāghra coditā vātaraṃhasaḥ
vegena tvaritā jagmur harayaḥ śīghragāminaḥ |
30 | śibirāt svād gṛhītvā sa rathasya padam acyutaḥ
droṇaputrarathasyāśu yayau mārgeṇa vīryavān |