Book 9 Chapter 58 | |
1 | saṃjaya uvāca |
1 | taṃ pātitaṃ tato dṛṣṭvā mahāśālam ivodgatam
prahṛṣṭamanasaḥ sarve babhūvus tatra pāṇḍavāḥ |
2 | unmattam iva mātaṅgaṃ siṃhena vinipātitam
dadṛśur hṛṣṭaromāṇaḥ sarve te cāpi somakāḥ |
3 | tato duryodhanaṃ hatvā bhīmasenaḥ pratāpavān
patitaṃ kauravendraṃ tam upagamyedam abravīt |
4 | gaur gaur iti purā manda draupadīm ekavāsasam
yat sabhāyāṃ hasann asmāṃs tadā vadasi durmate tasyāvahāsasya phalam adya tvaṃ samavāpnuhi |
5 | evam uktvā sa vāmena padā maulim upāspṛśat
śiraś ca rājasiṃhasya pādena samaloḍayat |
6 | tathaiva krodhasaṃrakto bhīmaḥ parabalārdanaḥ
punar evābravīd vākyaṃ yat tac chṛṇu narādhipa |
7 | ye 'smān puro 'panṛtyanta punar gaur iti gaur iti
tān vayaṃ pratinṛtyāmaḥ punar gaur iti gaur iti |
8 | nāsmākaṃ nikṛtir vahnir nākṣadyūtaṃ na vañcanā
svabāhubalam āśritya prabādhāmo vayaṃ ripūn |
9 | so 'vāpya vairasya parasya pāraṃ; vṛkodaraḥ prāha śanaiḥ prahasya
yudhiṣṭhiraṃ keśavasṛñjayāṃś ca; dhanaṃjayaṃ mādravatīsutau ca |
10 | rajasvalāṃ draupadīm ānayan ye; ye cāpy akurvanta sadasy avastrām
tān paśyadhvaṃ pāṇḍavair dhārtarāṣṭrān; raṇe hatāṃs tapasā yājñasenyāḥ |
11 |
ye naḥ purā ṣaṇḍhatilān avocan; krūrā rājño dhṛtarāṣṭrasya putrāḥ
te no hatāḥ sagaṇāḥ sānubandhāḥ; kāmaṃ svargaṃ narakaṃ vā vrajāmaḥ |
12 | punaś ca rājñaḥ patitasya bhūmau; sa tāṃ gadāṃ skandhagatāṃ nirīkṣya
vāmena pādena śiraḥ pramṛdya; duryodhanaṃ naikṛtikety avocat |
13 | hṛṣṭena rājan kurupārthivasya; kṣudrātmanā bhīmasenena pādam
dṛṣṭvā kṛtaṃ mūrdhani nābhyanandan; dharmātmānaḥ somakānāṃ prabarhāḥ |
14 | tava putraṃ tathā hatvā katthamānaṃ vṛkodaram
nṛtyamānaṃ ca bahuśo dharmarājo 'bravīd idam |
15 | mā śiro 'sya padā mardīr mā dharmas te 'tyagān mahān
rājā jñātir hataś cāyaṃ naitan nyāyyaṃ tavānagha |
16 | vidhvasto 'yaṃ hatāmātyo hatabhrātā hataprajaḥ
utsannapiṇḍo bhrātā ca naitan nyāyyaṃ kṛtaṃ tvayā |
17 | dhārmiko bhīmaseno 'sāv ity āhus tvāṃ purā janāḥ
sa kasmād bhīmasena tvaṃ rājānam adhitiṣṭhasi |
18 | dṛṣṭvā duryodhanaṃ rājā kuntīputras tathāgatam
netrābhyām aśrupūrṇābhyām idaṃ vacanam abravīt |
19 | nūnam etad balavatā dhātrādiṣṭaṃ mahātmanā
yad vayaṃ tvāṃ jighāṃsāmas tvaṃ cāsmān kurusattama |
20 | ātmano hy aparādhena mahad vyasanam īdṛśam
prāptavān asi yal lobhān madād bālyāc ca bhārata |
21 | ghātayitvā vayasyāṃś ca bhrātṝn atha pitṝṃs tathā
putrān pautrāṃs tathācāryāṃs tato 'si nidhanaṃ gataḥ |
22 | tavāparādhād asmābhir bhrātaras te mahārathāḥ
nihatā jñātayaś cānye diṣṭaṃ manye duratyayam |
23 | snuṣāś ca prasnuṣāś caiva dhṛtarāṣṭrasya vihvalāḥ
garhayiṣyanti no nūnaṃ vidhavāḥ śokakarśitāḥ |
24 | evam uktvā suduḥkhārto niśaśvāsa sa pārthivaḥ
vilalāpa ciraṃ cāpi dharmaputro yudhiṣṭhiraḥ |