Book 9 Chapter 51 | |
1 | janamejaya uvāca |
1 | kathaṃ kumārī bhagavaṃs tapoyuktā hy abhūt purā
kimarthaṃ ca tapas tepe ko vāsyā niyamo 'bhavat |
2 | suduṣkaram idaṃ brahmaṃs tvattaḥ śrutam anuttamam
ākhyāhi tattvam akhilaṃ yathā tapasi sā sthitā |
3 | vaiśaṃpāyana uvāca |
3 | ṛṣir āsīn mahāvīryaḥ kuṇir gārgyo mahāyaśāḥ
sa taptvā vipulaṃ rājaṃs tapo vai tapatāṃ varaḥ mānasīṃ sa sutāṃ subhrūṃ samutpāditavān vibhuḥ |
4 | tāṃ ca dṛṣṭvā bhṛśaṃ prītaḥ kuṇir gārgyo mahāyaśāḥ
jagāma tridivaṃ rājan saṃtyajyeha kalevaram |
5 | subhrūḥ sā hy atha kalyāṇī puṇḍarīkanibhekṣaṇā
mahatā tapasogreṇa kṛtvāśramam aninditā |
6 | upavāsaiḥ pūjayantī pitṝn devāṃś ca sā purā
tasyās tu tapasogreṇa mahān kālo 'tyagān nṛpa |
7 | sā pitrā dīyamānāpi bhartre naicchad aninditā
ātmanaḥ sadṛśaṃ sā tu bhartāraṃ nānvapaśyata |
8 | tataḥ sā tapasogreṇa pīḍayitvātmanas tanum
pitṛdevārcanaratā babhūva vijane vane |
9 | sātmānaṃ manyamānāpi kṛtakṛtyaṃ śramānvitā
vārddhakena ca rājendra tapasā caiva karśitā |
10 | sā nāśakad yadā gantuṃ padāt padam api svayam
cakāra gamane buddhiṃ paralokāya vai tadā |
11 | moktukāmāṃ tu tāṃ dṛṣṭvā śarīraṃ nārado 'bravīt
asaṃskṛtāyāḥ kanyāyāḥ kuto lokās tavānaghe |
12 | evaṃ hi śrutam asmābhir devaloke mahāvrate
tapaḥ paramakaṃ prāptaṃ na tu lokās tvayā jitāḥ |
13 | tan nāradavacaḥ śrutvā sābravīd ṛṣisaṃsadi
tapaso 'rdhaṃ prayacchāmi pāṇigrāhasya sattamāḥ |
14 | ity ukte cāsyā jagrāha pāṇiṃ gālavasaṃbhavaḥ
ṛṣiḥ prāk śṛṅgavān nāma samayaṃ cedam abravīt |
15 | samayena tavādyāhaṃ pāṇiṃ sprakṣyāmi śobhane
yady ekarātraṃ vastavyaṃ tvayā saha mayeti ha |
16 | tatheti sā pratiśrutya tasmai pāṇiṃ dadau tadā
cakre ca pāṇigrahaṇaṃ tasyodvāhaṃ ca gālaviḥ |
17 | sā rātrāv abhavad rājaṃs taruṇī devavarṇinī
divyābharaṇavastrā ca divyasraganulepanā |
18 | tāṃ dṛṣṭvā gālaviḥ prīto dīpayantīm ivātmanā
uvāsa ca kṣapām ekāṃ prabhāte sābravīc ca tam |
19 | yas tvayā samayo vipra kṛto me tapatāṃ vara
tenoṣitāsmi bhadraṃ te svasti te 'stu vrajāmy aham |
20 | sānujñātābravīd bhūyo yo 'smiṃs tīrthe samāhitaḥ
vatsyate rajanīm ekāṃ tarpayitvā divaukasaḥ |
21 | catvāriṃśatam aṣṭau ca dve cāṣṭau samyag ācaret
yo brahmacaryaṃ varṣāṇi phalaṃ tasya labheta saḥ evam uktvā tataḥ sādhvī dehaṃ tyaktvā divaṃ gatā |
22 | ṛṣir apy abhavad dīnas tasyā rūpaṃ vicintayan
samayena tapo 'rdhaṃ ca kṛcchrāt pratigṛhītavān |
23 | sādhayitvā tadātmānaṃ tasyāḥ sa gatim anvayāt
duḥkhito bharataśreṣṭha tasyā rūpabalātkṛtaḥ etat te vṛddhakanyāyā vyākhyātaṃ caritaṃ mahat |
24 | tatrasthaś cāpi śuśrāva hataṃ śalyaṃ halāyudhaḥ
tatrāpi dattvā dānāni dvijātibhyaḥ paraṃtapa śuśoca śalyaṃ saṃgrāme nihataṃ pāṇḍavais tadā |
25 | samantapañcakadvārāt tato niṣkramya mādhavaḥ
papraccharṣigaṇān rāmaḥ kurukṣetrasya yat phalam |
26 | te pṛṣṭā yadusiṃhena kurukṣetraphalaṃ vibho
samācakhyur mahātmānas tasmai sarvaṃ yathātatham |